Rodzice i opiekunowie osób niepełnosprawnych mogą starać się o kilka rodzajów państwowej pomocy.
1. Świadczenie pielęgnacyjne
Przede wszystkim osobom niepracującym, ale opiekującym się niepełnosprawnym członkiem rodziny przysługują jeszcze trzy rodzaje świadczeń - w tym świadczenie pielęgnacyjne. Dokładnie mają do niego prawo rodzice dzieci, faktyczni opiekunowie, osoby będące rodziną zastępczą spokrewnioną oraz inne osoby, na których ciąży obowiązek alimentacyjny wobec niepełnosprawnego dziecka, o ile nie podjęły one lub zrezygnowały z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki.
Przy czym niepełnosprawność osoby wymagającej opieki musiała powstać: nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia.
Świadczenie pielęgnacyjne przyznawane jest niezależnie od osiąganych dochodów, a od 2014 roku jego wysokość jego wysokość jest co roku podwyższana. I tak od 1 stycznia 2016 r. wynosi 1300 zł miesięcznie i jest to równowartość kwoty najniższego wynagrodzenia netto. Ponadto od 1 stycznia 2017 roku świadczenie będzie również co roku waloryzowane i będzie rosło o procentowy wskaźnik, o jaki zwiększać się będzie minimalne wynagrodzenie za pracę.
2. Dodatek do zasiłku rodzinnego
Rodzina wychowująca niepełnosprawne dziecko może także liczyć na zasiłek rodzinny, jeżeli przeciętny miesięczny dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 764 zł. Mają do niego bowiem prawo rodzice lub opiekunowie prawni lub faktyczni dziecka, do ukończenia przez nie 18 roku życia lub 24 roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności. Zasiłek wynosi:
- 89 zł miesięcznie na dziecko, które nie skończyło 5 lat,
- 118 zł miesięcznie na dziecko, które ma powyżej 5 lat, ale nie ukończyło 18. roku życia,
- 129 zł miesięcznie na dziecko, które ukończyło 18 lat, do jego 24. urodzin.
Ponadto do zasiłku przysługuje też dodatek - związany z kształceniem i rehabilitacją niepełnosprawnego dziecka - który wynosi 80 zł miesięcznie, gdy dziecko nie skończyło 5 lat, lub 100 zł miesięcznie do 24. urodzin.
3. Specjalny zasiłek opiekuńczy
Opiekunowie dorosłych osób niepełnosprawnych mogą z kolei starać się o specjalny zasiłek opiekuńczy. Od 1 stycznia 2015 roku o to świadczenie mogą ubiegać się nie tylko osoby, które zrezygnowały z pracy, aby sprawować stałą opiekę nad osobą niepełnosprawną, ale także opiekunowie, którzy w ogóle nie podjęli zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Ponadto o specjalny zasiłek opiekuńczy mogą ubiegać się również rolnicy, ich małżonkowie i domownicy.
O przyznaniu prawa do zasiłku decyduje kryterium dochodowe - łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie może przekroczyć kwoty 764 zł. Jeżeli próg ten zostanie przekroczony, zasiłek przysługuje, jeżeli uprawniony dostawał go w poprzednim okresie zasiłkowym.
Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje w wysokości 520 zł miesięcznie.
4. Zasiłek dla opiekuna
Z kolei opiekunom dorosłych osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności, którzy wskutek nowelizacji ustawy o świadczeniach rodzinnych utraciły 1 lipca 2013 r. prawo do świadczenia pielęgnacyjnego i jednocześnie nie spełniły kryterium dochodowego do otrzymania specjalnego zasiłku opiekuńczego, przysługuje zasiłek dla opiekuna osoby niepełnosprawnej.
Tak jak specjalny zasiłek opiekuńczy, zasiłek dla opiekuna wynosi 520 zł miesięcznie, niezależnie od wysokości dochodów w rodzinie.
5. Zasiłek lub dodatek pielęgnacyjny
Ponadto, w celu częściowego pokrycia wydatków, jakie ponoszą opiekunowie osób niepełnosprawnych, został im przyznany zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 153 zł miesięcznie. Przysługuje on:
- niepełnosprawnemu dziecku,
- osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia, o znacznym stopniu niepełnosprawności,
- osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, powstałej przed 21 roku życia
- osobie, która ukończyła 75 lat.
Jednak zasiłku pielęgnacyjnego nie otrzyma osoba, która ma prawo do dodatku pielęgnacyjnego - przyznawanemu z kolei osobom uznanym za całkowicie niezdolne do pracy oraz samodzielnej egzystencji. Wynosi on 208,79 zł miesięcznie.