Jeśli krewny odmówi przeprowadzenia wywiadu, nie otrzyma świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego. Jeżeli nastąpi to w trakcie jego otrzymywania, wypłata pieniędzy zostanie wstrzymana.
Czy będzie pomoc, gdy matka wróci do pracy
Żona pana Pawła przebywa na urlopie macierzyńskim. Wprawdzie początkowo planowała wykorzystać go w pełnym wymiarze, ale wspólnie doszli do wniosku, że lepiej będzie, gdy wcześniej wróci do pracy. Czy w takim przypadku ojciec dziecka, który jest bezrobotny, może starać się o świadczenie rodzicielskie?
TAK
Wraz z wejściem w życie rządowego programu 500 plus wprowadzone zostały modyfikacje w przepisach, które umożliwiają uzyskiwanie innych świadczeń na dzieci. Zmiany objęły m.in. obowiązujące od 1 stycznia 2016 r. świadczenie rodzicielskie. Jest ono formą wsparcia skierowaną do matek, które są bezrobotne, studiują lub pracują na umowach cywilnoprawnych i po urodzeniu dziecka nie mają prawa do zasiłku z ZUS. Z kolei ojciec dziecka mógł otrzymywać do tej pory to wynoszące 1 tys. zł miesięcznie świadczenie tylko w trzech przypadkach – śmierci matki, porzucenia przez nią dziecka lub skrócenia na własny wniosek okresu pobierania świadczenia rodzicielskiego, o ile otrzymywała je przez minimum 14 tygodni. Od 1 kwietnia lista przesłanek została poszerzona również o taką sytuację, gdy matka na swój wniosek skróciła okres uzyskiwania zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia za okres ustalony przez kodeks pracy jako urlop macierzyński (dotyczy rodziców pracujących w służbach mundurowych), okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego (rodzice adopcyjni) lub okres urlopu rodzicielskiego. Tutaj także warunkiem jest co najmniej 14-tygodniowy czas pobierania zasiłku lub uposażenia po urodzeniu dziecka. Mąż czytelniczki będzie więc mógł po jej powrocie do pracy starać się o świadczenie rodzicielskie, które będzie mu wypłacane do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia.
Podstawa prawna
Art. 17c ust. 2 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 114 ze zm.).
Czy brak wywiadu oznacza odmowę wypłaty świadczenia
Czytelniczka, która opiekuje się niepełnosprawną siostrą, złożyła wniosek o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego. Otrzymała informację, że przed wydaniem decyzji pracownik socjalny przeprowadzi z nią wywiad. Czy brak zgody na jego przeprowadzenie może oznaczać, że opiekunka nie otrzyma pomocy finansowej?
TAK
Obowiązujące od ponad miesiąca nowe brzmienie przepisów wprost wskazuje, że gmina odmawia przyznania świadczenia pielęgnacyjnego, jeżeli osoba ubiegająca się o tę formę wsparcia uniemożliwi przeprowadzenie wywiadu, którego celem jest sprawdzenie, czy spełnia warunki do jego uzyskania, lub też w jego trakcie nie udzieli stosownych wyjaśnień. Jeśli z kolei osoba, która już otrzymuje świadczenie pielęgnacyjne, odmówi przeprowadzenia wywiadu lub nie udzieli wyjaśnień, to wypłata zostanie wstrzymana. Opiekun będzie mógł ponownie otrzymywać świadczenie, o ile zgodzi się na wywiad lub wyjaśni wątpliwości, które były powodem jego przeprowadzenia. Jednak w takiej sytuacji nie otrzyma pieniędzy za okres wsteczny, czyli od miesiąca wstrzymania, ale dopiero od tego, w którym ustanie bezpośrednia przyczyna będąca powodem takiej decyzji gminy (chyba że nastąpi to jeszcze w tym samym miesiącu). Analogiczne zasady związane z odmową lub wstrzymaniem pomocy finansowej w odniesieniu do wywiadu obowiązują też przy ubieganiu się lub uzyskiwaniu specjalnego zasiłku opiekuńczego. Ta forma wsparcia przysługuje opiekunowi osoby, która stała się niepełnosprawna po skończeniu 18 lub 25 lat.
Podstawa prawna
Art. 28 ust. 1,2 i 4 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 114 ze zm.).
Czy rodzic straci zasiłek na dziecko
Pan Antoni otrzymuje świadczenia na trójkę dzieci. W ubiegłym miesiącu złożył wniosek o przyznanie 500 zł na każde z nich. Czy konsekwencją ich uzyskania będzie utrata zasiłków?
NIE
Przepisy przewidują, że uzyskanie przez rodziców nowej formy wsparcia, czyli świadczenia wychowawczego, nie będzie traktowane jako dochód przy ustalaniu prawa do dotychczas przyznawanych świadczeń na dzieci. Dotyczy to zarówno świadczeń rodzinnych, jak i z Funduszu Alimentacyjnego. Rodzice korzystający obecnie z tych form wsparcia nie muszą się obawiać ich utraty. Uzyskiwanie 500 zł na dziecko nie zostanie wliczone do kryterium również wtedy, gdy będą się starać o te dwie formy pomocy finansowej na nowe okresy ich wypłaty, które zaczną się odpowiednio 1 października (Fundusz Alimentacyjny) i 1 listopada (świadczenia rodzinne) br.
Podstawa prawna
Art. 3 pkt 1 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 114 ze zm.).
Czy od nienależnych świadczeń nie będzie odsetek
Pani Natalia ma przyznany zasiłek rodzinny i dodatki na dwójkę dzieci. Nie poinformowała gminy, że znalazła pracę i przestała spełniać kryterium dochodowe uprawniające do tej formy wsparcia. W związku z tym musi zwrócić nienależnie pobrane pieniądze. Czy jest możliwe, by nie zostały od nich naliczone odsetki?
NIE
Nienależnie pobrane świadczenia rodzinne występują w pięciu sytuacjach i tylko w odniesieniu do jednej z nich obowiązujące od kwietnia przepisy pozwalają nie naliczać odsetek. Dotyczy to okoliczności, w których świadczenia zostały przyznane na podstawie decyzji, która została uznana za nieważną z powodu wydania jej bez podstawy prawnej (lub z rażącym naruszeniem prawa) oraz takiej, która została uchylona na skutek wznowienia postępowania i okazało się, że nie powinno ono przysługiwać. Jeśli więc np. urzędnik pomylił się w wyliczeniu dochodu rodziny, co spowodowało, że rodzicowi przyznane zostały zasiłki na dzieci, a nie powinien ich w rzeczywistości otrzymać, to pieniądze musi zwrócić, ale bez odsetek. Natomiast w pozostałych czterech przypadkach nienależnych świadczeń będą one naliczane tak jak dotychczas. To oznacza, że rodzic musi oddać pieniądze z odsetkami, gdy świadczenie zostało wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie, zawieszenie, zmniejszenie albo wstrzymanie prawa do nich, jeśli otrzymał je na podstawie fałszywych zeznań, dokumentów lub świadomego wprowadzenia w błąd, jeśli wypłacono je innej osobie, niż wskazana w decyzji bądź też za okres, w którym rodzina była uprawniona do pomocy finansowej w innym kraju UE. Ponieważ w świadczeniach z Funduszu Alimentacyjnego obowiązuje ta sama przesłanka dotycząca uznania ich za nienależnie pobrane, gdy jest to wynikiem braku podstawy prawnej lub wznowienia postępowania, to w takim przypadku też nie będą naliczane odsetki.
Podstawa prawna
Art. 30 ust. 2b ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 114 ze zm.).
Czy pomoc dla doktoranta to dochód uzyskany
Pani Aleksandra samotnie wychowuje dziecko i ma na nie przyznany zasiłek rodzinny. Matka planuje rozpoczęcie studiów doktoranckich. Czy przysługujące wówczas stypendium doktoranckie będzie potraktowane jako dochód uzyskany?
TAK
Ostatnia nowelizacja ustawy o świadczeniach rodzinnych wprowadziła modyfikacje dotyczące katalogu dochodów uzyskanych i utraconych. Chodzi o takie rodzaje dochodów, których osiągnięcie lub utracenie ma znaczenie wtedy, gdy następuje to po roku kalendarzowym, z którego dochody są brane pod uwagę przy ustalaniu, czy spełnione jest kryterium dochodowe do świadczeń na dzieci. Ich lista została rozszerzona o utracenie lub uzyskanie stypendium doktoranckiego wymienionego w art. 200 ust. 1 ustawy z 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 572 ze zm.). Jednak przyznanie doktorantowi tej formy wsparcia będzie miało znaczenie jako dochód uzyskany dopiero w momencie składania wniosków o zasiłek rodzinny na nowy okres jego wypłaty, który rozpocznie się 1 listopada 2016 r. Jeżeli więc rodzic skończył w tym roku pobierać stypendium doktoranckie, a jego otrzymywanie powodowało, że nie spełniał kryterium dochodowego do przyznania zasiłku rodzinnego, to kwestia ta zostanie uwzględniona dopiero, gdy będzie starał się o tę formę wsparcia za kilka miesięcy. Natomiast gdyby czytelniczka zaczęła studia doktoranckie i zyskała prawo do pomocy finansowej z uczelni, to może się okazać, że jej dochód przekroczy próg pozwalający na uzyskanie świadczeń rodzinnych. Ponadto ze względu na to, że lista dochodów utraconych i uzyskanych jest taka sama przy ubieganiu się o świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego, tam również dokonano identycznej zmiany związanej ze stypendium doktoranckim. Ona również będzie stosowana przy składaniu wniosków o tę formę wsparcia na nowy okres świadczeniowy, którego początek nastąpi 1 października br.
Podstawa prawna
Art. 3 pkt 23 i 24 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 114 ze zm.).