W przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie kobiecie przysługuje urlop macierzyński w wymiarze 20 tygodni. Część urlopu może wykorzystać ojciec dziecka (czasem także członek najbliższej rodziny). Urlop macierzyński jest obowiązkowy i płatny (100 procent podstawy wymiaru).

Zgodnie z kodeksem pracy (art. 180 § 1 k.p.) kobiecie (zatrudnionej na podstawie umowy o pracę) przysługuje urlop macierzyński w wymiarze:

  • 20 tygodni - w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie;
  • 31 tygodni - w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie;
  • 33 tygodni - w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie;
  • 35 tygodni - w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie;
  • 37 tygodni - w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie.

Przed przewidywaną datą porodu kobieta w ciąży może wykorzystać nie więcej niż 6 tygodni urlopu macierzyńskiego. Po porodzie przysługuje urlop macierzyński niewykorzystany przed porodem (aż do wyczerpania wymiaru opisanego wyżej).

Po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego kobieta może zrezygnować z pozostałej części tego urlopu i powrócić do pracy. Jest to możliwe wtedy, gdy pozostałą część urlopu macierzyńskiego wykorzysta pracujący (ubezpieczony) ojciec, który będzie sprawował osobistą opiekę nad noworodkiem i w tym celu przerwie działalność zarobkową.

Matka, która posiada orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji, może zrezygnować z urlopu macierzyńskiego po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 8 tygodni. Resztę z przysługującego urlopu macierzyńskiego wykorzystać może wówczas ubezpieczony ojciec lub inny członek najbliższej rodziny, pod warunkiem, że ojciec albo członek rodziny będzie opiekował się dzieckiem osobiście i w tym celu przerwie działalność zarobkową.

Pisemny wniosek w sprawie rezygnacji z korzystania z części urlopu macierzyńskiego kobieta składa u pracodawcy najpóźniej 7 dni przed przystąpieniem do pracy (pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek).

Osobie korzystającej z urlopu macierzyńskiego (matce, ojcu, członkowi rodziny) przysługuje świadczenie pieniężne w postaci zasiłku macierzyńskiego (100 procent podstawy wymiaru).

Zobacz więcej: Dla kogo zasiłek macierzyński? >>>

W razie urodzenia dziecka wymagającego opieki szpitalnej matka, która wykorzystała po porodzie 8 tygodni urlopu macierzyńskiego, pozostałą część tego urlopu może wykorzystać w terminie późniejszym, po wyjściu dziecka ze szpitala.

W przypadku porzucenia dziecka przez pracownicę lub umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej, w zakładzie opiekuńczo-leczniczym, w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym albo w zakładzie rehabilitacji leczniczej, matce nie przysługuje część urlopu macierzyńskiego przypadająca po dniu porzucenia dziecka albo umieszczenia dziecka w pieczy albo w odpowiednim zakładzie. W takim przypadku urlop macierzyński po porodzie nie może wynosić mniej niż 8 tygodni.

W razie urodzenia martwego dziecka lub zgonu dziecka przed upływem 8 tygodni życia, kobiecie przysługuje urlop macierzyński w wymiarze 8 tygodni po porodzie (nie krócej niż 7 dni od dnia zgonu dziecka). Kobiecie, która urodziła więcej niż jedno dziecko przy jednym porodzie, przysługuje w takim przypadku urlop macierzyński w wymiarze stosownym do liczby dzieci pozostałych przy życiu.

W przypadku zgonu dziecka po upływie 8 tygodni życia, ubezpieczona matka zachowuje prawo do urlopu macierzyńskiego przez 7 dni od dnia zgonu dziecka. Kobiecie, która urodziła więcej niż jedno dziecko przy jednym porodzie, przysługuje w takim przypadku urlop macierzyński w wymiarze stosownym do liczby dzieci pozostałych przy życiu, nie krócej jednak niż przez 7 dni od dnia zgonu dziecka.

Po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego albo zasiłku macierzyńskiego pracownik ma prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze 32 lub 34 tygodni.

Zobacz: Urlop rodzicielski 2020: Komu przysługuje, ile wynosi, jak złożyć wniosek? >>>