Uzyskanie wsparcia z FGŚP może obniżyć dofinansowanie z PFRON do pensji pracowników niepełnosprawnych. Dodatkowo taki efekt wywoła też zmniejszenie wymiaru etatu.
Dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych z PFRON jest jedną z form wsparcia pracodawców zatrudniających takie osoby (zarówno na chronionym, jak i otwartym rynku pracy). Zgodnie z art. 26a ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 426, ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 875; dalej: ustawa o rehabilitacji) od 1 kwietnia 2020 r. dofinansowanie to wynosi:
- 1950 zł – na osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności (wcześniej 1800 zł),
- 1200 zł – na osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności (wcześniej 1125 zł),
- 450 zł – na osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności (bez zmian).
Jednocześnie jednak kwota miesięcznego dofinansowania nie może przekroczyć:
- 75 proc. poniesionych kosztów płacy – dla pracodawcy prowadzącego działalność gospodarczą,
- 90 proc. poniesionych kosztów płacy – dla pracodawcy, który ww. działalności nie prowadzi.
Aby uzyskać dofinansowanie, należy więc prawidłowo wyliczyć kwotę kosztów płacy. Przez koszty te należy rozumieć: wynagrodzenie brutto oraz finansowane przez pracodawcę obowiązkowe składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe naliczane od tego wynagrodzenia, a także obowiązkowe składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. [przykład 1]
Środki publiczne
Obecnie pracodawca, który odnotował spadek obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19, może zwrócić się z wnioskiem o wypłatę ze środków FGŚP świadczeń (oraz należnych od nich składek ZUS) na dofinansowanie wynagrodzenia pracowników objętych przestojem ekonomicznym albo obniżonym wymiarem czasu pracy (art. 15g ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, Dz.U. poz. 374, ost.zm. Dz.U. poz. 875). Liczne wątpliwości dotyczą jednak sytuacji łączenia dofinansowań z PFRON i FGŚP. Przedsiębiorcy zadają sobie pytanie: czy w związku ze spadkiem obrotów firmy można otrzymać z urzędu pracy dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego, na które pracodawca otrzymuje już środki z PFRON?
W pierwszych wyjaśnieniach dla DGP resort pracy wskazywał, że łączenie obu tych form pomocy jest dopuszczalne. Jednakże po szczegółowej analizie przepisów ustawy o rehabilitacji oraz w związku z tym, że pomoc z FGŚP nie ma charakteru pomocy publicznej, pojawiły się kolejne interpretacje, które mocno skomplikowały możliwość łączenia obu dofinansowań. Na stronach internetowych PFRON oraz www.gov.pl opublikowano aktualne podsumowanie możliwości łączenia owych dotacji. Wynika z niego, że środki PFRON – w tym na dofinansowanie pracowników niepełnosprawnych – nie mogą zostać przeznaczone na realizację celów, zadań i wydatków w tej części, w której zostały one już sfinansowane w ramach pomocy udzielonej z innych środków publicznych (art. 48a ustawy o rehabilitacji). Ponadto, zgodnie z art. 26b ust. 7 ustawy o rehabilitacji, miesięczne dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego nie przysługuje w części finansowanej ze środków publicznych (wyjątki dotyczą sfinansowania tego wynagrodzenia przez jednostkę finansów publicznych m.in. ze środków pochodzących z prowadzonej przez nią działalności – zob. art. 26b ust. 8 ustawy o rehabilitacji).
Z jednej strony więc pozyskane przez pracodawcę z FGŚP świadczenia dotyczące pracowników niepełnosprawnych nie wykluczają możliwości otrzymania dofinansowania do wynagrodzeń tych osób z PFRON. Z drugiej strony dofinansowanie z PFRON nie przysługuje do wynagrodzenia pracownika w części finansowanej ze środków publicznych, czyli np. z FGŚP (są to środki publiczne, choć nie stanowią pomocy publicznej ani pomocy de minimis). Jednocześnie dofinansowanie z FGŚP to nie są środki publiczne, które pozwalają na dofinansowanie z PFRON do tej samej części kosztów płacy (por. katalog z art. 26b ust. 8 ustawy o rehabilitacji).
Jak to zrobić
W efekcie pracodawca, który otrzymał lub otrzyma dotację z FGŚP do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych, a chce uzyskać również dofinansowanie do ich wynagrodzeń z PFRON, musi:
1) wypłacić koszty płacy pracownika niepełnosprawnego zgodnie z wymogami art. 26a ust. 1a1 pkt 1a, 2, 3 i ust. 1a2 ustawy o rehabilitacji, tj. we właściwej formie, we właściwych terminach oraz w przypadku wynagrodzenia netto – przed złożeniem wniosku o dofinansowanie do PFRON;
2) wykazać kwotę wsparcia, pozyskaną do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego z FGŚP – w poz. 53 formularza INF-D-P.
W przypadku, gdy pracodawca nie wpisze kwoty pozyskanej dla danej osoby z FGŚP w poz. 53, powinien złożyć korektę wniosku (oraz załączników), w której ją wykaże. Korekta ta może jednak spowodować obowiązek zwrotu do PFRON kwoty zawyżonego dofinansowania. Wartość dotacji z PFRON wyliczana jest bowiem zgodnie z objaśnieniem nr 17 do druku INF-D-P. A według niego kwotę do wypłaty (wykazywaną w poz. 55 INF-D-P) ustala się poprzez wybranie najniższej kwoty spośród:
- kwoty ustalonej na podstawie art. 26a ust. 1 i 1b ustawy o rehabilitacji (poz. 51 INF-D-P);
- kwoty kosztów płacy pomniejszonej o ewentualnie już otrzymaną pomoc na te same koszty (poz. 52–53 INF-D-P);
- limitu kosztów płacy pracownika niepełnosprawnego (poz. 54 INF-D-P). [przykład 2]
Jednocześnie, jeśli wnioskodawca korzysta z możliwości obniżenia wymiaru czasu pracy zatrudnionemu pracownikowi, powinien wykazać faktyczny obniżony wymiar czasu pracy w INF-D-P (poz. 21–44) oraz WN-D (poz. 36–39 i 41), z uwzględnieniem zasad wynikających z przypisów do tych druków. Tym samym w przypadku osób niepełnosprawnych oznacza to obniżenie kwoty bazowej dofinansowania (poz. 51 INF-D-P) proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy. [przykład 3]
przykład 1
Uwaga na limit
Za styczeń 2020 r. wynagrodzenie Mariusza, pracownika niepełnosprawnego ze znacznym stopniem niepełnosprawności, wyniosło 2600 zł. Składki na ZUS, FP i FGŚP od tego wynagrodzenia to kwota 532,48 zł. Koszty płacy wynoszą zatem 3132,48 zł. Pracodawca prowadzi działalność gospodarczą, w związku z czym kwota miesięcznego dofinansowania nie może przekroczyć 75 proc. tych kosztów, czyli 2349,36 zł. Kwota ta przekracza jednak wysokość miesięcznego maksymalnego dofinansowania, które obowiązywało za styczeń 2020 r. (1800 zł). Pracodawca otrzymał zatem 1800 zł dofinansowania.
przykład 2
Wybór kwoty
Ponownie ustalamy dofinansowanie do wynagrodzenia z PFRON dla Mariusza z przykładu 1 – tym razem za maj 2020 r. w sytuacji, gdy pracodawca wprowadził przestój ekonomiczny i uzyskał dofinansowanie z FGŚP w wysokości 1533,09 zł (50 proc. wynagrodzenia brutto + składki ZUS należne od pracodawcy od przyznanych świadczeń).
Wynagrodzenie Mariusza wynosiło 2600 zł i nie uległo obniżeniu po wprowadzeniu przestoju (nie może być bowiem niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę). Składki na ZUS, FP i FGŚP finansowane od tego wynagrodzenia wynoszą 532,48 zł. Dlatego też w INF-D-P pracodawca wpisze: w poz. 51 – 1950 zł, tj. maksymalną kwotę dofinansowania; w poz. 52 i 53 – kwotę 1599,39 zł, a więc wysokość kosztów płacy, czyli 3132,48 zł (2600 zł + 532,48 zł) minus pomniejszenie, tj. kwotę uzyskanych środków publicznych z tytułu dofinansowania z FGŚP – 1533,09 zł (poz. 52 – poz. 53 = 3132,48 zł – 1533,09 = 1599,39 zł); w poz. 54 – 2349,36 zł, tj. kwotę stanowiącą limit 75 proc. kosztów płacy.
Biorąc pod uwagę, że dofinansowanie stanowi kwota najniższa spośród poz. 51–54, PFRON wypłaci pracodawcy dofinansowanie na Mariusza za maj w wysokości 1599,39 zł.
przykład 3
Krótszy czas pracy
Robert to osoba z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. W maju na potrzeby uzyskania dofinansowania z FGŚP pracodawca mężczyzny obniżył pracownikom wymiar czasu pracy o 20 proc. Jednocześnie za ten miesiąc firma chce składać wniosek o dofinansowanie do wynagrodzenia Roberta z PFRON. Wypełniając wniosek Wn-D (poz. 36–39 i 41) oraz formularz INF-D-P (poz. 21–44), pracodawca musi wykazać obniżony wymiar czasu pracy pracowników (0,8 etatu), a nie ten, jaki był wskazany dotychczas np. w umowie o pracę (1 etat). Będzie to także miało skutek w obniżeniu kwoty bazowej dofinansowania (poz. 51 INF-D-P) na Roberta – proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy. A w konsekwencji również kwota otrzymanego dofinansowania będzie niższa względem tej, która przysługiwałaby do całego etatu.
