Od 16 grudnia przez Platformę Usług Elektronicznych ZUS przedsiębiorcy będą dostawać pisma na nowych zasadach. To ważne zwłaszcza dla 200 tys. mikroprzedsiębiorców, którzy nie założyli jeszcze konta na PUE.
W piątek wchodzi w życie ważna dla przeszło 2 mln przedsiębiorców płacących składki do ZUS nowela z 27 października 2022 r. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r. poz. 2476). Przewiduje ona m.in. zmiany w systemie dostarczania do nich pism.
Z informacji, jakie uzyskaliśmy w ZUS, wynika, że dodanie do ustawy art. 71ab ust. 4-5 zapewni, że doręczenie pisma klientowi ZUS na jego profilu PUE będzie skuteczne i zakład będzie posiadał na to dowód w postaci urzędowego potwierdzenia odbioru (UPO). ZUS zapewnia, że nowela ma charakter porządkowy i ma jedynie dostosować jego system teleinformatyczny do przepisów o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz o doręczeniach elektronicznych, a także do kodeksu postępowania administracyjnego.
Przedsiębiorcy powinni zwracać więcej uwagi na PUE ZUS
Przedsiębiorcy, którzy już mają konto na PUE, powinni zwracać więcej uwagi na napływające tam pisma z ZUS. Pozostali, którzy nie założyli sobie w ZUS profilu elektronicznego, powinni o tym jak najszybciej pomyśleć. A może być ich nawet 200 tys. Z ostatnich statystyk ZUS wynika bowiem, że konto na PUE ma obecnie prawie 90 proc. przedsiębiorców - płatników składek. Tym, którzy nie założą do końca tego roku konta na PUE, ZUS stworzy taki profil z urzędu i wyśle tam swoje pisma na zmienianych właśnie zasadach. To z kolei wynika z nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych uchwalonej przez Sejm w połowie zeszłego roku (ustawa z 24 czerwca 2021 r.; Dz.U. z 2021 r. poz. 1621). Przewiduje ona, że od 1 stycznia 2023 r. wszyscy płatnicy będą mieli obowiązek posiadania profilu na PUE.
- Na skrzynki elektroniczne w PUE trafiają obecnie informacje dotyczące np. wystawionych zwolnień lekarskich czy zadłużenia w rozliczeniach składkowych. Ale to nie są decyzje, tylko informacje. Warto jednak ich pilnować, bo to ważne sygnały dla płatników składek - mówi Alicja Borowska-Woźniak z ASCS-Consulting Biuro Rachunkowe Poznań. - Pozostałe pisma i decyzje są przesyłane papierowo, ale są też wyjątki. Dużo zależy od oddziału. Bywa, że informacja o przekroczeniu limitu przychodów, powyżej którego nie płaci się składek na ubezpieczenia społeczne, z jednego oddziału przychodzi papierowo, z innego wyłącznie elektronicznie - dodaje.
Czy pismo to też decyzja?
Prawnicy czytający nowe przepisy nabrali wątpliwości, czy za pośrednictwem PUE po zmianach będą przekazywane także decyzje ZUS nakazujące uregulowanie składek czy wzywające do zwrotu wypłaconego zasiłku. Ma to spore znaczenie, bo osoba, której dotyczy taka decyzja, ma tylko 30 dni na złożenie odwołania od niej. Jeśli nie zauważy takiej korespondencji w zwykłej czy elektronicznej skrzynce, straci możliwość podważenia niekorzystnej decyzji ZUS przed sądem.
- Nowe przepisy są tak skonstruowane, że mogą mieć zastosowanie do całej korespondencji ZUS z płatnikami - zauważa Michał Kowalski, adwokat, doradca podatkowy z kancelarii KNDP. - Moje największe wątpliwości budzi to, że od początku przyszłego roku każdemu płatnikowi, który do tej pory nie miał konta w PUE, ZUS automatycznie założy skrzynkę do korespondencji, a ten może nawet nie wiedzieć, że napływają tam ważne pisma z ZUS. W razie sporu należałoby taką regulację oceniać z perspektywy konstytucyjnej zasady demokratycznego państwa prawa - dodaje. Jego zdaniem kluczowe jest, jaka będzie praktyka stosowania nowej regulacji - czy np. przedsiębiorcy będący w sporze z ZUS, wymieniający do tej pory papierową korespondencję w tej sprawie, nagle będą się musieli przestawić na kanał elektroniczny? - Uważam, że ZUS powinien poinformować przedsiębiorców, jakie skutki będzie miało wprowadzenie nowego systemu korespondowania z nimi - uważa ekspert.
- Nowelizacja jest tak nieprecyzyjna, że nic nie stoi na przeszkodzie, aby ZUS za jakiś czas zmienił obecną interpretację nowych przepisów i zaczął wysyłać drogą elektroniczną także decyzje np. nakładające obowiązek zapłaty składek czy zwrotu świadczeń - komentuje Łukasz Chruściel radca prawny, partner w kancelarii PCS Paruch Chruściel Schiffter Stępień Kanclerz | Littler. Według niego dopiero po zmianie przepisów okaże się, jak ZUS będzie z nich korzystał. - Tak czy inaczej mamy do czynienia z nowelizacją nie najwyższych lotów, skoro tylko od interpretacji nowych przepisów zależy tak ważna dla przedsiębiorców kwestia, jak doręczenie pism mających dla nich fundamentalne znaczenie - ocenia.
ZUS zapewnia: Decyzje na papierze
Jak na razie zakład zapewnia jednak, że decyzje nadal będą dostarczane papierowo. - Aktualnie ZUS przekazuje na PUE do płatników składek komunikaty, np. o numerze rachunku składkowego, przypomnienia o terminach składania dokumentów, braku wpłat, informację o rozliczeniu wpłat i inne, jak przypomnienie o PPK, zawiadomienia o wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, czy wysyła odpowiedzi na wnioski, gdzie klient zażyczył sobie odpowiedź na PUE ZUS. Pozostałe pisma są wysyłane papierowo - tłumaczy Paweł Żebrowski, rzecznik ZUS. - Ten sposób komunikacji może się zmienić, jeżeli powstaną nowe regulacje, które wskażą innego rodzaju korespondencję, jaka ma być przekazywana wyłącznie na PUE ZUS - dodaje.
/>
Etap legislacyjny
Ustawa wchodzi w życie 16 grudnia 2022 r.
