Minister infrastruktury wprowadził taką możliwość na okres od 4 marca do 2 kwietnia 2022 r. Dopuszczenie takiego rozwiązania wynika z nadzwyczajnej sytuacji związanej z wojną w Ukrainie.
Łukasz Prasołek, specjalista z zakresu czasu pracy oraz czasu pracy kierowców, były pracownik PIP
Minister infrastruktury na mocy obwieszczenia z 3 marca br. zdecydował o wprowadzeniu tymczasowych odstępstw od części zasad dotyczących czasu prowadzenia pojazdu, przerw i odpoczynków, jakie reguluje unijne rozporządzenie WE nr 561/2006. Podstawą do takiej decyzji jest art. 30 polskiej ustawy o czasie pracy kierowców, zgodnie z którym minister właściwy do spraw transportu może wprowadzić wyjątki lub zezwalać na tymczasowe odstępstwa od stosowania przepisów art. 6–9 rozporządzenia WE nr 561/2006. Minister ma obowiązek poinformowania o ich wprowadzeniu w drodze obwieszczenia, ogłaszanego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, co nastąpiło 3 marca 2022 r.
Decyzja należy do państw członkowskich
Powyższe uprawnienie ministra wynika z art. 14 rozporządzenia WE nr 561/2006 r., w którym przewidziano odpowiednie kompetencje dla państw członkowskich. Ogólną zasadą jest, że w przypadkach gdy nie zagraża to osiągnięciu celów rozporządzenia WE nr 561/2006 za zgodą Komisji Europejskiej, możliwe jest wprowadzenie wyjątków od stosowania przepisów art. 6–9 rozporządzenia w stosunku do działalności transportowej wykonywanej w wyjątkowych okolicznościach. O wprowadzonych odstępstwach KE informuje pozostałe państwa członkowskie.
Od 20 sierpnia 2020 r. na mocy pakietu mobilności rozszerzono możliwość odstępstw od przepisów rozporządzenia, wskazując w art. 14 ust. 2 rozporządzenia WE nr 561/2006, że w pilnych przypadkach państwa członkowskie mogą zezwalać – w wyjątkowych okolicznościach – na tymczasowe odstępstwa na okres nieprzekraczający 30 dni. Takie odstępstwa muszą być jednak należycie uzasadniane i niezwłocznie zgłaszane Komisji, która także niezwłocznie opublikuje te informacje na ogólnodostępnej stronie internetowej.
W Polsce właśnie skorzystano z tej ostatniej możliwości, czyli odstępstwa tymczasowego na okres do 30 dni, stąd okres stosowania tymczasowych odstępstw od 4 marca do 2 kwietnia, bo marzec liczy 31 dni.
Z obwieszczenia ministra infrastruktury wynika, że tymczasowe odstępstwa dotyczą czasu pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i mają zastosowanie zarówno do kierowców wykonujących krajowe, jak i międzynarodowe przewozy drogowe osób i rzeczy. Jednak ich stosowanie nie może powodować pogorszenia warunków pracy kierowców i poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Kierowcy, którzy skorzystają z tymczasowego odstępstwa, wpisują odręcznie na odwrocie wykresówki tachografu analogowego lub wydruku z tachografu cyfrowego przypadki skorzystania z odstępstw, o których mowa w obwieszczeniu. W opisie tym warto wykorzystać nazwę i publikator obwieszczenia, aby w razie wyjazdu kierowcy za granicę było zrozumiałe także dla służb kontrolnych z innych państw członkowskich, dlaczego kierowca jeździł dłużej.
Zdecydowano się na wprowadzenie łącznie pięć odstępstw tymczasowych, z których aż cztery dotyczą czasu prowadzenia pojazdu, a ostatnie tygodniowego odpoczynku. [tabela]
Tabela. Wprowadzone różnice w czasie pracy na podstawie rozporządzenia WE nr 561/2006 i wynikające z tymczasowego odstępstwa ©℗
| Przedmiot odstępstwa | Zasada ogólna | Odstępstwo tymczasowe od 4 marca do 2 kwietnia 2022 r. |
| Dzienny czas jazdy art. 6 ust. 1 rozporządzenia WE nr 561/2006 | dzienny czas prowadzenia pojazdu nie może przekroczyć 9 godz. (tylko dwa razy w tygodniu 10 godz.) | dzienny czas prowadzenia pojazdu nie może przekroczyć 11 godz. |
| Tygodniowy czas jazdy art. 6 ust. 2 rozporządzenia WE nr 561/2006 | tygodniowy czas prowadzenia pojazdu nie może przekroczyć 56 godz. | tygodniowy czas prowadzenia pojazdu nie może przekroczyć 60 godz. |
| Czas jazdy w okresie dwóch tygodniart. 6 ust. 3 rozporządzenia WE nr 561/2006 | łączny czas prowadzenia pojazdu w ciągu kolejnych dwóch tygodni nie może przekroczyć 90 godz. | łączny czas prowadzenia pojazdu w ciągu kolejnych dwóch tygodni nie może przekroczyć 96 godz. |
| Czas jazdy ciągłej bez przerwyart. 7 rozporządzenia WE nr 561/2006 | po okresie prowadzenia pojazdu trwającym 4,5 godz. kierowcy przysługuje ciągła przerwa trwająca co najmniej 45 min | po okresie prowadzenia pojazdu trwającym 5,5 godz. kierowcy przysługuje ciągła przerwa trwająca co najmniej 45 min |
| Możliwość wykorzystania odpoczynku tygodniowego w pojeździeart. 8 ust. 8 rozporządzenia WE nr 561/2006 | regularne tygodniowe okresy odpoczynku oraz dowolny tygodniowy okres odpoczynku trwający ponad 45 godz. wykorzystywany jako rekompensata za wcześniejsze skrócone tygodniowe okresy odpoczynku nie mogą być wykorzystywane w pojeździe | kierowca, jeżeli dokona takiego wyboru, może wykorzystać również regularny tygodniowy okres odpoczynku w pojeździe, o ile posiada on odpowiednie miejsca do spania dla każdego kierowcy i pojazd znajduje się na postoju |
Nie wszędzie
Odnosząc się do zmian w czasie prowadzenia pojazdu, należy rozpocząć od odwołania się do dwutygodniowego czasu prowadzenia, który może być o 6 godz. dłuższy niż dotychczas, co wskazuje na górną granicę tymczasowego wyłączenia i pośrednio ogranicza także częstotliwość skorzystania z poprzednich wyłączeń dotyczących dziennego i tygodniowego czasu prowadzenia pojazdu. W przypadku okresu jazdy ciągłej, bez przerwy, należy zauważyć, że mimo dłuższego okresu prowadzenia pojazdu długość przerwy nie uległa wydłużeniu i nadal wynosi 45 min, i – co ważne – nie ograniczono możliwości jej podziału na dwie części (15 min + 30 min). Z kolei w przypadku ostatniego wyłączenia, zezwalającego na wykorzystanie regularnego odpoczynku tygodniowego w pojeździe, należy zauważyć, że przepis nie wprowadza odstępstwa dla odpoczynku tygodniowego trwającego ponad 45 godz., który jest wykorzystywany jako rekompensata za wcześniejsze skrócone tygodniowe okresy odpoczynku. Takie odpoczynki nadal muszą być wykorzystywane w bazie czy w miejscu zamieszkania kierowcy, a nie w pojeździe. Po zmianach wprowadzonych w pakiecie mobilności muszą one być wykorzystane w odpowiednim dla każdej płci miejscu zakwaterowania wyposażonym w odpowiednią infrastrukturę noclegową i sanitarną. ©℗
!Warto, aby kierowca w opisie przypadków skorzystania z odstępstw wykorzystał nazwę i publikator obwieszczenia. W razie kontroli ze strony służb będzie dla nich zrozumiałe, dlaczego kierowca pracował dłużej, niż dopuszczają to przepisy.
Podstawa prawna
• obwieszczenie ministra infrastruktury z 3 marca 2022 r. w sprawie tymczasowych odstępstw od stosowania przepisów dotyczących czasu prowadzenia pojazdu, przerw i okresów odpoczynków kierowców (M.P. z 2022 r. poz. 293)
• art. 30 ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1412)
• art. 14 rozporządzenia WE nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z 15 marca 2006 r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniające rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85 (Dz.U. UE.L.2006.102.1)
