Gdy członek zarządu będzie uzyskiwał wynagrodzenie stałe i zmienne z tytułu działalności wykonywanej osobiście, to obydwa należy uwzględnić w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne – uznał ZUS.
Sprawa dotyczy firmy, która w związku z wejściem w życie ustawy o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1885) podjęła uchwałę w sprawie pensji członków zarządu. Zdecydowała, że z takimi osobami zawiera umowy o świadczenie usług zarządzania, w których określa, że wynagrodzenie całkowite składa się z części stałej i zmiennej, która jest uzależniona od poziomu realizacji celów firmy, w tym finansowych. Część zmienna nie może być wyższa niż 50 proc. wynagrodzenia stałego w poprzednim roku obrotowym. Na podstawie przyjętych w spółce kryteriów rada nadzorcza ocenia stopień realizacji celów i ustala kwotę wynagrodzenia zmiennego przysługującego za dany rok obrotowy.
Członkowie zarządu nie prowadzą działalności gospodarczej, a poza wyżej wymienioną umową o świadczenie usług nie są związani z innymi podmiotami żadnymi stosunkami prawnymi, które mogą stanowić tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych.
Spółka uważa, że zarówno wynagrodzenie stałe, jak i zmienne należy kwalifikować jako przychód z działalności wykonywanej osobiście. Miała jednak wątpliwości, czy członkowie zarządu wykonujący pracę na podstawie umowy o świadczenie usług podlegają z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym. A jeżeli tak, to czy w podstawie wymiaru składek należy uwzględnić tylko wynagrodzenie stałe czy także zmienne.
ZUS uznał, że członkowie zarządu wykonujący pracę na podstawie umowy o świadczenie usług zarządzania podlegają ubezpieczeniom społecznym, a w podstawie wymiaru składek należy uwzględnić oba składniki wynagrodzenia.
Zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 266) podstawę wymiaru składek osób wykonujących pracę na podstawie umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy kodeksu cywilnego odnośnie do umowy zlecenia, stanowi przychód z tytułu tej umowy, jeżeli określono w niej odpłatność za jej wykonanie.
W konsekwencji istnieje obowiązek uwzględnienia w podstawie wymiaru składek wynagrodzenia stałego i zmiennego, i to bez względu na, to czy w umowie wynagrodzenie to zostało określone kwotowo czy procentowo (prowizyjnie).
Jeśli wynagrodzenie zostało określone prowizyjnie, to przy ustaleniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne znajdzie zastosowanie ogólna zasada wyrażona w art. 18 ust. 1 i 3 oraz art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z nią podstawę wymiaru stanowi każdy przychód uzyskany z tytułu działalności wykonywanej osobiście.
Dopiero gdy płatność z tytułu umowy o świadczenie usług zarządzania zostanie ustalona w inne formie (świadczenie w naturze), skutkującej niemożnością precyzyjnego wyrażenia wartości tak uzyskanego wynagrodzenia w pieniądzu, ustawodawca dopuszcza możliwość ustalenia miesięcznej podstawy wymiaru składek poprzez przyjęcie zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż kwota odpowiadająca wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę pracownika.
Decyzja ZUS oddział w Gdańsku z 4 lutego 2020 r. (DI/100000/43/1200/2019)