Wypłacamy wynagrodzenia 10. dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Wszystko wskazuje na to, że już wkrótce prezydent podpisze nowelizację przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych [do chwili zamknięcia wydania to nie nastąpiło – red.]. Za nami już prawie połowa września, zastanawiamy się więc, czy według nowych zasad trzeba będzie rozliczać już wynagrodzenia wypłacane za wrzesień?
Wyższe koszty uzyskania przychodów, niższa stawka podatku oraz niższa kwota zmniejszająca podatek – te zmiany w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych już za chwilę staną się faktem (nowelizacja w chwili zamknięcia wydania czekała na podpis prezydenta). Termin jej wejścia w życie to już 1 października, a wobec tego coraz bardziej naglące stają się pytania o stosowanie nowych regulacji. A wśród nich nawet takie podstawowe jak to, czy nowe zasady będą miały zastosowanie do wrześniowych wynagrodzeń, których termin wypłaty przypada w październiku. Odpowiedź brzmi – tak. A to oznacza, że wobec zatrudnionych trzeba będzie zastosować m.in. 17-proc. stawkę PIT.
odpowiedź
Tak, zmiany, które zaczną obowiązywać już od 1 października 2019 r. – zakładając, że prezydent podpisze nowelizację – będą dotyczyły przychodów uzyskanych począwszy od tego dnia niezależnie od okresu, za jaki przysługują.
Koszty uzyskania przychodów
U pracowników opodatkowaniu podlega dochód, za który uważa się uzyskany w ciągu miesiąca przychód ze stosunku pracy pomniejszony o koszty jego uzyskania oraz o składki na ubezpieczenia społeczne potrącone przez płatnika ze środków pracownika. Koszty uzyskania zostały określone w art. 22 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: u.p.d.o.f.), a więc w miesięcznej i rocznej zryczałtowanej normie. Do 30 września 2019 r. koszty miesięczne ze stosunku pracy, stosunku służbowego, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej, wynoszą:
- 111,25 zł,
- 139,06 zł ‒ w przypadku gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę i złożył płatnikowi pisemne oświadczenie w tej sprawie.
W okresie od 1 października 2019 r. do 31 grudnia 2019 r. miesięczne koszty uzyskania przychodów wyniosą:
- 250 zł,
- 300 zł – w przypadku pracowników dojeżdżających do pracy z innej miejscowości.
Natomiast przy obliczaniu podatku za 2019 r. koszty uzyskania przychodów za rok podatkowy:
- wyniosą nie więcej niż 1751,25 zł – w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody z tytułu jednego stosunku pracy i/lub pokrewnego;
- nie będą mogły przekroczyć łącznie 2626,54 zł – w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z więcej niż jednego stosunku pracy i/lub pokrewnych;
- wynoszą łącznie nie więcej niż 2151,54 zł – w przypadku pracowników zamiejscowych;
- nie mogą przekroczyć łącznie 3226,92 zł – w przypadku pracowników zamiejscowych, wieloetatowych.
Podwyższenie norm kosztów uzyskania przychodów ze stosunku pracy wpłynie także na dochody innych podatników uzyskujących niektóre rodzaje przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Koszty uzyskania przychodów w wysokościach ustanowionych dla stosunku pracy i pokrewnych mają bowiem zastosowanie z tytułu:
- pełnienia obowiązków społecznych lub obywatelskich (art. 13 pkt 5 u.p.d.o.f.),
- powołania do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych (art. 13 pkt 7 u.p.d.o.f.),
- umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze (art. 13 pkt 9 u.p.d.o.f.).
Jakie zmiany
Przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy od dochodów uzyskanych od 1 października do 31 grudnia 2019 r.:
- zamiast stawki 18 proc. stosuje się stawkę 17 proc.;
- kwota zmniejszająca podatek wynosi 525,12 zł (miesięcznie 43,76 zł).
Na wniosek podatnika przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy od dochodów uzyskanych od 1 października do 31 grudnia 2019 r. płatnicy będący m.in. zakładami pracy zamiast stawki 17 proc. zastosują stawkę 17,75 proc.
Progi pozostają na niezmienionym poziomie, a obniżeniu ulegnie jedynie najniższa stawka tabeli skali. Stawka w wysokości 17,75 proc. uwzględnia, że od stycznia do września najniższa stawka wynosi 18 proc. Dopiero od października do grudnia ‒ 17 proc. W skali całego 2019 r. daje to obniżkę o 0,25 pkt proc. w stosunku do roku ubiegłego. Tym samym stawka 17,75 proc. jest wynikową obu stawek ‒ 17 i 18 proc. [przykład, tabela 1]
przykład
Pracownik powyżej 26 lat
Załóżmy, że wynagrodzenie pracownika w wieku 26+ wynosi 3000 zł. Ma on prawo do podstawowych kosztów uzyskania przychodów oraz do stosowania miesięcznej kwoty zmniejszającej podatek (oświadczenie PIT-2). Wynagrodzenie uzyskane w październiku 2019 r. (za wrzesień 2019 r.) płatnik powinien rozliczyć w sposób przedstawiony na poniższej liście płac.
Lista płac – październik 2019 r.
| Elementy | Kwota | Sposób wyliczenia | ||||
| Przychód | 3000 zł | 3000 zł | ||||
| Składki na ubezpieczenia społeczne | 411,30 zł | ‒ podstawa wymiaru składek: 3000 zł ‒ składka emerytalna: 3000 zł x 9,76 proc. = 292,80 zł ‒ składka rentowa: 3000 zł x 1,5 proc. = 45 zł ‒ składka chorobowa: 3000 zł x 2,45 proc. = 73,50 zł ‒ suma składek: 411,30 zł | ||||
| Składka na ubezpieczenie zdrowotne ‒ do zapłaty do ZUS ‒ do odliczenia od zaliczki na podatek | 232,98 zł 200,62 zł | ‒ podstawa wymiaru: 2588,70 zł (po pomniejszeniu o składki na ubezpieczenia społeczne – 411,30 zł) 2588,70 zł x 9 proc. = 232,98 zł 2588,70 x 7,75 proc. = 200,62 zł | ||||
| Zaliczka na podatek dochodowy | 153 zł | Przychód do opodatkowania: 3000 zł ‒ podstawa opodatkowania, po zaokrągleniu: 2339 zł [3000 zł (przychód) – 250 zł (koszty uzyskania przychodów) – 411,30 zł (składki na ubezpieczenia społeczne) = 2338,70 zł] ‒ zaliczka do US – 153 zł [(2339 zł x 17 proc.) – 43,76 zł (kwota zmniejszająca) = 353,87 zł (zaliczka na podatek) – 200,62 zł (składka zdrowotna) = 153,25 zł] | ||||
| Do wypłaty | 2202,72 zł | 3000 zł ‒ (411,30 zł + 232,98 zł + 153 zł) = 2202,72 zł | ||||
Pracownik zyska 46 zł miesięcznie. Obecnie bowiem przy kosztach 111,25 zł, stawce podatku 18 proc. i kwocie zmniejszającej 46,33 zł zaliczka do urzędu skarbowego wynosi 199 zł, a wynagrodzenie do wypłaty 2156,72 zł. ©℗
Tabela 1. Skala w 2019 r. ©℗
| Podstawa obliczenia w zł | Podatek wynosi | |||||||
| ponad | do | |||||||
| 85 528 zł | 17,75 proc. | minus kwota zmniejszająca podatek | ||||||
| 85 528 zł | 15 181,22 zł + 32 proc. nadwyżki ponad 85 528 zł | |||||||
Zmiany w przyszłym roku
Od 1 stycznia 2020 r. koszty uzyskania przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej w ujęciu miesięcznym będą wyglądały tak samo, zmienią się zaś normy roczne, czyli:
- wyniosą 250 zł miesięcznie, a za rok podatkowy nie więcej niż 3000 zł – w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody z tytułu jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej;
- nie będą mogły przekroczyć łącznie 4500 zł za rok podatkowy – w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej;
- wyniosą 300 zł miesięcznie, a za rok podatkowy łącznie nie więcej niż 3600 zł – w przypadku gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, i podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę;
- nie będą mogły przekroczyć łącznie 5400 zł za rok podatkowy – w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej, miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, i podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę.
Oprócz wyższych kosztów uzyskania będzie obowiązywała nowa tabela skali podatkowej, określonej w art. 27 ust. 1 u.p.d.o.f., także z dwiema stawkami podatku oraz jednym progiem dochodów na poziomie 85 528 zł. Nowa skala przewiduje najniższą stawkę w wysokości 17 proc. [tabela 2] Obniżenie stawki podatku będzie skutkowało zmianami w art. 27 ust. 1a u.p.d.o.f., który dotyczy kwoty zmniejszającej podatek. Kwota zmniejszająca podatek ma wynosić:
- 1360 zł ‒ dla podstawy obliczenia podatku nieprzekraczającej 8000 zł;
- 1360 zł pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru: 834 zł 88 gr × (podstawa obliczenia podatku ‒ 8000 zł) ÷ 5000 zł, dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 8000 zł i nieprzekraczającej 13 000 zł;
- 525,12 zł ‒ dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 13 000 zł i nieprzekraczającej 85 528 zł;
- 525,12 zł pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru: 525 zł 12 gr × (podstawa obliczenia podatku – 85 528 zł) ÷ 41 472 zł, dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 85 528 zł i nieprzekraczającej 127 000 zł.
Przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy:
- w przypadku podatników, których dochody nie przekroczą kwoty 85 528 zł ‒ kwota zmniejszająca podatek wynosi 525 zł 12 gr rocznie;
- w przypadku podatników, których dochody przekroczą kwotę 85 528 zł ‒ zaliczki nie pomniejsza się o kwotę zmniejszającą podatek w wysokości 525,12 zł.
Tabela 2. Skala od 1 stycznia 2020 r.
| Podstawa obliczenia w zł | Podatek wynosi | |||||||
| ponad | do | |||||||
| 85 528 zł | 17 proc. | minus kwota zmniejszająca podatek | ||||||
| 85 528 zł | 14 539,76 zł + 32 proc. nadwyżki ponad 85 528 zł | |||||||
Miesięczne zaliczki
W związku ze zmianą najniższej stawki podatku oraz kwoty zmniejszającej podatek zmienią się także zasady obliczania miesięcznych zaliczek na podatek. Będą one wynosić:
1) za miesiące, w których dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy nie przekroczył kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali (czyli 85 528 zł) – 17 proc. dochodu uzyskanego w danym miesiącu;
2) za miesiąc, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali (85 528 zł) – 17 proc. od tej części dochodu uzyskanego w tym miesiącu, która nie przekroczyła tej kwoty, i 32 proc. od nadwyżki ponad kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali.
Nowy mechanizm poboru miesięcznej zaliczki będzie dotyczył podatników, których dochód w danym miesiącu przekroczy 85 528 zł. Po zmianach za taki miesiąc trzeba będzie naliczyć i pobrać zaliczkę będącą sumą zaliczek obliczonych z zastosowaniem obu stawek ‒ 17 i 32 proc.
Zaliczkę obliczoną zgodnie z pkt 1, czyli 17 proc., będzie można pomniejszać o kwotę stanowiącą 1/12 nowej rocznej kwoty zmniejszającej podatek (525,12 zł), a więc o 43,76 zł, oczywiście o ile podatnik przed pierwszą w danym roku podatkowym wypłatą wynagrodzenia złoży zakładowi pracy oświadczenie PIT-2.
Obniżona stawka podatku będzie dotyczyła wszystkich dochodów podlegających opodatkowaniu na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej, ale nie tylko. Obniżeniu do 17 proc. ulegnie także zryczałtowany podatek dochodowy od przychodów z działalności wykonywanej osobiście wymienionych w art. 13 pkt 2 i 5‒9 u.p.d.o.f. (w tym umów-zleceń, o dzieło), jeżeli kwota należności określona w umowie zawartej z osobą niebędącą pracownikiem płatnika nie przekracza 200 zł.
Podstawa prawna
Ustawa z 30 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw ‒ czeka na podpis prezydenta.