Nie było podstawy do upadłości? Zarząd spółki nie odpowiada za długi wobec ZUS

Tak jak w sprawach o długi podatkowe, w przypadku zobowiązań składkowych wobec ZUS członek zarządu spółki z o.o. może uwolnić się od odpowiedzialności za te zobowiązania, jeśli wykaże, że nie było powodów do składania wniosku o upadłość. Tak wynika z postanowienia Sądu Najwyższego.

Sprawa dotyczyła uwolnienia się od odpowiedzialności członka zarządu spółki z o.o. za długi składkowe spółki wobec ZUS. Zakład stwierdził, że ta osoba powinna odpowiadać majątkiem w całości za zobowiązania z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres, w którym sprawowała swoją funkcję. Były członek (bo sprawa toczyła się kilka lat po zakończeniu jego kadencji) odwołał się od tej decyzji, wskazując, że spółka dysponowała stosownym majątkiem i nie było powodu, by złożyć wniosek o upadłość z tytułu niewypłacalności.

Rozpoznający sprawę w I instancji sąd okręgowy orzekł, że były członek zarządu nie odpowiada za długi składkowe spółki. Podstawą była opinia biegłego rewidenta, który co prawda wskazał możliwy moment stanowiący przesłankę do złożenia wniosku o upadłość (doszło wtedy do zbycia części udziałów spółki), ale wówczas odwołujący się nie pełnił już funkcji w zarządzie.

ZUS złożył apelację, a rozpoznający ją Sąd Apelacyjny w Poznaniu stwierdził, że w sprawie istnieje zagadnienie prawne wymagające rozstrzygnięcia przez Sąd Najwyższy: czy w sytuacji, gdy brak podstaw do złożenia wniosku o upadłość, a mimo to dochodzi do powstania zaległości z tytułu składek na ubezpieczenia: społeczne, zdrowotne, FP i FGŚP, zastosowanie będzie mieć art. 116 par. 1 pkt 1b ordynacji podatkowej w związku z art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który zwalnia z odpowiedzialności członków zarządu za zobowiązania finansowe spółki w związku z niezgłoszeniem wniosku o ogłoszenie upadłości bez swojej winy.

SN jednak odmówił udzielenia odpowiedzi.

– Sąd pytający wskazywał, jakoby występowała w tej kwestii rozbieżność w judykaturze. Owszem, była taka w orzecznictwie sądów administracyjnych w zakresie odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe, ale została ona rozstrzygnięta przez uchwałę składu siedmiu sędziów NSA z 10 sierpnia 2009 r., sygn. II FPS 3/09. Opowiedziano się w niej za możliwością, również po zakończeniu pełnienia funkcji w zarządzie, uwolnienia się przez członka zarządu od odpowiedzialności za zaległości podatkowe powstałe w czasie pełnienia tej funkcji, jeżeli wykaże on, że w okresie pełnienia przez niego funkcji nie było podstaw do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości. To rozstrzygnięcie można odnieść także do kwestii odpowiedzialności za należności z tytułu składek – powiedziała sędzia. ©℗

orzecznictwo