Urlop okolicznościowy przysługuje pracownikowi w związku z ważnymi i niespodziewanymi wydarzeniami w życiu. Kiedy można z niego skorzystać? Co należy zrobić, aby go otrzymać? Wyjaśniamy, kiedy i komu przysługuje urlop okolicznościowy.
Urlop okolicznościowy. Podstawowe informacje
Urlop okolicznościowy to rodzaj urlopu udzielanego w związku z takimi wydarzeniami rodzinnymi jak narodziny dziecka, ślub własny lub dziecka, śmierć bliskiej osoby. Aby uzyskać prawo do tego urlopu, należy przedstawić pracodawcy odpowiednie dokumenty.
Pracodawca natomiast nie może odmówić pracownikowi prawa do urlopu okolicznościowego. W trakcie korzystania z tego urlopu pracownik zachowuje również pełne prawo do wynagrodzenia. Niewykorzystany urlop okolicznościowy przepada. Nie przysługuje za niego również ekwiwalent pieniężny – jak w przypadku urlopu wypoczynkowego. Warto podkreślić, że prawo do urlopu okolicznościowego przysługuje wyłącznie osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę. Liczba dni takiego urlopu jest taka sama dla każdego pracownika bez względu na wymiar etatu, na który jest zatrudniony.
Urlop okolicznościowy: Kiedy i komu przysługuje?
Wymiar urlopu okolicznościowego zależny jest od konkretnej sytuacji:
- 1 dzień należy się pracownikowi w związku ze ślubem dziecka oraz śmiercią: babci, dziadka, siostry, brata, teściowej, teścia oraz innej osoby, która pozostawała na jej utrzymaniu lub pod jej bezpośrednią opieką;
- 2 dni przysługują pracownikowi w związku z: własnym ślubem, narodzinami dziecka, śmiercią małżonka, dziecka, matki, ojca, macochy, ojczyma.
Co zrobić, aby otrzymać urlop okolicznościowy?
Pracodawca powinien zostać poinformowany przez pracownika o chęci skorzystania z urlopu okolicznościowego z odpowiednim wyprzedzeniem. Dotyczy to oczywiście wydarzeń, które są planowane wcześniej jak np. ślub. Natomiast w przypadku urlopu spowodowanego np. śmiercią członka rodziny pracownik ma obowiązek poinformować o swojej nieobecnościniezwłocznie, jak tylko będzie to możliwe. Powinno mieć to jednak miejsce nie później niż drugiego dnia nieobecności.
Wniosek o urlop okolicznościowy powinien zawierać standardowe informacje, takie jak dane pracownika i pracodawcy, liczbę dni urlopu i termin ich wykorzystania oraz wyjaśnienie zasadności udzielenia takiego urlopu.
Poinformowanie pracodawcy o konieczności skorzystania z urlopu okolicznościowego nie jest jedynym obowiązkiem pracownika w tym zakresie. Po powrocie do pracy powinien on przedstawić dokument, który potwierdzi zasadność skorzystania z urlopu okolicznościowego, a więc akt małżeństwa, urodzenia lub zgonu. Brak wspomnianego dokumentu może skutkować odmową udzielenia urlopu okolicznościowego. Przedstawienie wymaganego dokumentu nie musi jednak odbyć się od razu pierwszego dnia po powrocie pracownika. Uzyskanie takich dokumentów wymaga bowiem czasami kilku dni oczekiwania.
Kiedy można wykorzystać urlop okolicznościowy?
Należy pamiętać też o tym, że urlop okolicznościowy nie musi zostać wykorzystany dokładnie w tym dniu, z powodu którego się należy. Można wykorzystać go kilka dni przed lub po konkretnym wydarzeniu. W związku z tym urlop w związku ze ślubem można wykorzystać przed tym dniem, aby np. załatwić potrzebne formalności. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku pogrzebu bliskiej osoby.
W sytuacji, w której pracownik wykorzystał urlop okolicznościowy w związku z wydarzeniem, które ostatecznie się nie odbyło (np. z powodu odwołania ślubu), wówczas zmuszony jest ten wolny dzień zastąpić standardowym urlopem wypoczynkowym. Jeżeli jednak w danym roku wykorzystał już całość tego urlopu, powinien wnioskować o urlop bezpłatny.