„Mama 4+”. Czy będą dodatki dla pracujących rodziców?

Do tej pory 77,8 tys. osób uzyskało rodzicielskie świadczenie uzupełniające. Budżet przeznaczył na ten cel prawie 2,4 mld zł. Tak wynika z danych Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Resort analizuje propozycje zmian w zasadach przyznawania pieniędzy.

Przypomnijmy, tzw. świadczenie mama 4+ zostało wprowadzone 1 marca 2019 r. ustawą z 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1051). Jego celem jest zapewnienie niezbędnych środków utrzymania osobom, które zrezygnowały z pracy z uwagi na wychowywanie dzieci (patrz: ramka).

O zmiany w zasadach przyznawania świadczenia zapytała w interpelacji nr 294 Anna Dąbrowska-Banaszek, posłanka PiS.

– Zwracają się do mnie kobiety, które są matkami co najmniej 4 dzieci, wychowywały je i jednocześnie pracowały, mają świadczenie w wysokości najniższej emerytury. Wychowując dzieci, wykonywały działalność zarobkową, oczekują obecnie co najmniej dodatku do emerytury za łączenie pracy z wychowywaniem potomstwa – wskazała. Zapytała Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej, czy rozważa wypłacanie dodatku do emerytury dla tych mam, w wysokości np. 100 zł za każde wychowane dziecko, i jaki byłby koszt dla budżetu państwa w skali roku.

Resort poinformował, że wpływa wiele rozmaitych stanowisk w sprawie rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego.

– Pragnę poinformować, że wszystkie napływające do resortu sygnały, wnioski i postulaty od ubezpieczonych, świadczeniobiorców i interesariuszy, w tym również dotyczące zmiany obowiązujących przepisów, są wnikliwie analizowane, odpowiednio co do wagi i zasadności przedłożonych argumentów, a następnie oceniane pod kątem możliwości ewentualnego wprowadzenia ich w życie – poinformował Sebastian Gajewski, wiceminister rodziny, w odpowiedzi na interpelację.

Podkreślił, że nieustannie trwają prace nad poszukiwaniem jak najlepszych rozwiązań i modyfikacji systemu emerytalnego, w szczególności w zakresie niedyskryminowania rodziców obniżonym wymiarem świadczeń emerytalnych. Przykładem takich działań jest znowelizowanie przepisów dotyczących opieki nad dzieckiem dla pracowników przebywających na urlopie wychowawczym. Do 31 grudnia 1998 r. nie było obowiązku odprowadzania za te okresy składek i wliczały się one do emerytury, jako okresy nieskładkowe, co znacznie obniżało świadczenia. Dopiero od 1 stycznia 1999 r. za okres sprawowania opieki nad dzieckiem na urlopie wychowawczym pracownicy mają opłacane składki z budżetu państwa.

– Ponadto wprowadzona w maju 2015 r. nowelizacja ustawy emerytalnej dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. czas sprawowania opieki nad dzieckiem w trakcie urlopu wychowawczego oraz bezpłatnego (w systemie zabezpieczenia społecznego) pozwala uwzględniać w emeryturze (w kapitale) jako okres składkowy niezależnie, w jakim okresie kobieta z niego korzystała. W praktyce oznacza to, że również kobiety, które wychowywały dzieci w latach 80., mają szansę na przeliczenie, a zarazem podwyższenie emerytury – wyjaśnił wiceminister.

Zaznaczył, że obowiązujący stan prawny już zawiera regulacje mające na celu zrekompensowanie konieczności przerwania pracy z powodu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, natomiast nie przewiduje dodatkowego zwiększenia emerytury z tytułu urodzenia dzieci. Jak wskazuje wiceminister, świadczenia emerytalno-rentowe mają bowiem charakter praw podmiotowych, nabytych przez ubezpieczonego w związku z opłacaniem składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

– Resort nie prowadzi w tej chwili prac nad wprowadzeniem do systemu nowych dodatków, co nie oznacza, że takie prace nie mogą zostać podjęte w dalszej przyszłości. Niemniej należy mieć świadomość, że ich obecność w systemie emerytalnym będzie miała szczególny i wyjątkowy charakter – wskazał Sebastian Gajewski.

Dodał, że zgodnie z szacunkami Zakładu Ubezpieczeń Społecznych koszt wprowadzenia dodatku w wysokości 100 zł miesięcznie do emerytury dla matek, które urodziły i wychowały co najmniej czwórkę dzieci, wyniósłby ok. 700 mln zł rocznie.©℗