Dopłata do wypoczynku nie zależy od wymiaru etatu

Pracownik złożył wniosek o dofinansowanie do wypoczynku z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Jest zatrudniony na pół etatu. Uwzględniliśmy kryterium socjalne, ale wypłaciliśmy dofinansowanie proporcjonalnie do wymiaru etatu, czyli połowę wysokości dopłaty otrzymywanej przez pracowników w porównywalnej sytuacji socjalnej, zatrudnionych na pełny etat. Pracownik domaga się od nas dopłaty świadczenia. Czy postąpiliśmy prawidłowo, czy jednak musimy pracownikowi dopłacić brakującą kwotę?

Należy pracownikowi dopłacić świadczenie w taki sposób, żeby otrzymał je w takiej samej wysokości, jak pracownik zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy. Oczywiście przy zastosowaniu kryterium oceny sytuacji socjalnej pracownika. Wypłata świadczeń z ZFŚS proporcjonalnie do wymiaru etatu jest nieprawidłowa.

Wysokość świadczeń z ZFŚS, w tym dopłat do wypoczynku, nie może być uzależniona od żadnego innego kryterium niż sytuacja socjalna pracownika, tj. sytuacja rodzinna, życiowa i materialna. Tym samym nie może być uzależniona od wymiaru czasu pracy danego pracownika. Przeciwne działanie pracodawcy jest niezgodne z ustawą o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (dalej: ustawa o ZFŚS). Określa ona zasady korzystania ze świadczeń finansowanych z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, w tym rodzaje działalności socjalnej oraz kryteria, jakie powinien zastosować pracodawca przy wypłacie świadczeń.

Pracodawca powinien zasady przyznawania świadczeń uwzględnić w regulaminie ZFŚS. Jednak nie oznacza to dowolności pracodawcy. Nie może bowiem odstąpić od zastosowania kryterium socjalnego, czyli oceny sytuacji socjalnej pracownika na potrzeby przyznania świadczenia socjalnego. Tym samym nawet wprowadzenie przez pracodawcę uregulowania w regulaminie ZFŚS o przyznaniu świadczenia z uwzględnieniem kryterium socjalnego, ale w wysokości proporcjonalnej do wymiaru czasu pracy, jest niezgodne z ustawą.

Wyjątkiem od obowiązku zastosowania kryterium socjalnego jest wyłącznie możliwość sfinansowania z ZFŚS świadczeń dla pracowników na zasadzie powszechnej dostępności (np. imprez okolicznościowych lub integracyjnych, o ile mieszczą się w którymś z rodzajów działalności socjalnej określonych w ustawie). Taką możliwość dopuszcza orzecznictwo Sądu Najwyższego (np. wyrok z 20 sierpnia 2001 r., sygn. akt I PKN 579/00). Jednak w przedstawionym pytaniu nie mamy do czynienia z taką sytuacją. A zatem jedynym kryterium, jakie powinien zastosować pracodawca, jest sytuacja socjalna pracownika.

Należy zwrócić też uwagę, że świadczenia z ZFŚS nie mogą być uzależnianie nie tylko od wymiaru etatu, lecz także od oceny pracy danego pracownika albo innych elementów stosunku pracy, jak np. rodzaj pracy, godziny wykonywania pracy czy miejsce jej świadczenia.

Inaczej będzie w sytuacji, kiedy zamiast tworzenia ZFŚS pracodawca będzie wypłacał świadczenie urlopowe (na podstawie art. 3 ust. 3 ustawy o ZFŚS). Wysokość świadczenia urlopowego ustala się bowiem proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy pracownika. ©℗