Od 70 lat w ponad 89 operacjach wzięło udział ponad 120 tysięcy polskich żołnierzy i personelu wojskowego. Obecnie Polska uczestniczy w misjach Unii Europejskiej, NATO i ONZ w różnych częściach świata. Status weterana Sejm ustanowił w 2011 roku, na mocy Ustawy o weteranach działań poza granicami państwa.
Obecnie status weterana ma w Polsce około 30 tys. osób, a weterana poszkodowanego 848 osób. Od tego czasu w ponad 89 operacjach wzięło udział ponad 120 tysięcy żołnierzy, fukcjonariuszy i personelu wojskowego; obecnie Polska uczestniczy w międzynarodowych operacjach prowadzonych pod auspicjami Organizacji Narodów Zjednoczonych, NATO i Unii Europejskiej. Uczestniczy w nich blisko 1400 żołnierzy.
Status weterana – jakie są wymagania?
Kto może dostać status weterana? Każdy, kto w ramach polskich służb był skierowany lub delegowany i ma za sobą udział wmisji pokojowej lub stabilizacyjnej, kontyngencie policyjnym, kontyngentu Straży Granicznej, zadań ochronnych Biura Ochrony Rządu i Służby Ochrony Państwa lub zapewniania bezpieczeństwa państwa: nieprzerwanie przez okres, na jaki została skierowana, jednak nie krócej niż przez okres 60 dni bądź łącznie przez okres nie krótszy niż 90 dni. Status mogą otrzymać też. członkowie ratowniczej Państwowej Straży Pożarnej, łącznie przez okres nie krótszy niż 60 dni misji pokojowej.
Co daje status weterana? Weterani mają prawo do:
- bezpłatnej pomocy psychologicznej, którą możesz uzyskać w jednostce wojskowej i w wojskowych pracowniach psychologicznych
- bezpłatnej pomocy prawnej
- dodatkowego urlopu wypoczynkowego (5 dni)
- pierwszeństwa do umieszczenia w Domu Weterana oraz w domu emeryta wojskowego
- zapomogi — jeśli ukończy się 65 lat;
- do bezpłatnego korzystania z hali sportowej, siłowni i pływalni będących w zasobie jednostek samorządu terytorialnego;
- do zwolnienia z opłat za wstęp do muzeów państwowych;
- zwrotu kosztów przejazdu i zakwaterowania na uroczystości organizowane przez ministra obrony narodowej lub dowódców jednostek wojskowych w charakterze weterana działań poza granicami państwa — jeśli masz na nie zaproszenie;
- możliwości skorzystania z miejsca zakwaterowania będącego w zasobach Agencji Mienia Wojskowego wraz z możliwością zakwaterowania opiekuna pod warunkiem zaspokojenia w pierwszej kolejności potrzeb żołnierzy. (obowiązuje od 11 marca 2020 r.);
- asysty honorowej podczas swojego pogrzebu w Polsce.
Dodatkowo istnieją zniżki od podmiotów prywatnych, jak np. tańsze bilety na mecze Legii Warszawa oraz samorządowych jak np. zniżki na bilety komunikacji miejskiej w niektórych miejscowościach.
Inne są uprawnienia dla osób, które odniosły obrażenia podczas pełnienia służby. Dzięki statusowi weterana poszkodowanego otrzymuje się prawo do:
- bezpłatnej pomocy psychologicznej, którą możesz uzyskać w jednostce wojskowej i w wojskowych pracowniach psychologicznych – bez kolejki,
- dodatkowego urlopu wypoczynkowego – jeśli pracujesz na etacie,
- przyjęcia do domu weterana – bez kolejki,
- zwrotu kosztów przejazdu i zakwaterowania na uroczystości organizowane przez ministra obrony narodowej lub dowódców jednostek wojskowych – jeśli masz na nie zaproszenie,
- asysty honorowej podczas swojego pogrzebu w Polsce,
- bezpłatnego umundurowania i ekwipunku – jednorazowo,
- leczenia urazów i chorób, które masz przez zagraniczne misje lub jeśli masz co najmniej 30% uszczerbek na zdrowiu – bez kolejki,
- bezpłatnych leków, specjalnych środków spożywczych i wyrobów medycznych – w zakresie leczenia urazów lub chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa oraz wszystkich urazów lub chorób, gdy ustalony uszczerbek na zdrowiu wynosi co najmniej 30%,
- ulg na przejazdy środkami komunikacji miejskiej i krajowej,
- dofinansowania do nauki,
- pierwszeństwa w zatrudnieniu w jednostkach podległych lub nadzorowanych przez Ministerstwo Obrony Narodowej (MON),
- zapomogi – bez względu na wiek,
- dodatku weterana poszkodowanego – jeśli dostajesz rentę inwalidzką albo emeryturę,
- udziału w bezpłatnych turnusach readaptacyjno-kondycyjnych,
- bezpłatnego korzystania z hali sportowej, siłowni i pływalni, będących w zasobie jednostek samorządu terytorialnego,
- pobytu w sanatorium raz na 3 lata,
- bezpłatnego wstępu do muzeów.
Jak uzyskać status weterana?
Aby otrzymać status weterana należy złożyć wniosek w Ministerstwie Obrony Narodowej lub Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji. Dołączyć należy zaświadczenie o niekaralności oraz dokumenty potwierdzające przebieg służby. Obecnie status weterana ma 1/4 uprawnionych osób. Skąd stosunkowo niewielka liczba? Być może wina leży po stronie komunikacji.
- Nie mam statusu weterana, bo nawet nie wiem z czym to się wiąże, w mojej jednostce brak informacji o tym. – mówi Mariusz, który pełnił służbę w Polskim Kontyngencie Wojskowym w Afganistanie – Obserwowałem facebookowy profil Centrum Weterana Działań Poza Granicami Państwa, ale tam informacji dla osób chcących uzyskać status jest jak na lekarstwo, za to znajdziemy mnóstwo wpisów o wycieczkach szkolnych – dodaje.