Ochroniarz może zastosować przymus bezpośredni wobec osób odmawiających ewakuacji

Podczas ćwiczeń z zakresu ewakuacji budynku zauważyliśmy, że wielu pracowników naszych najemców nie było chętnych do współpracy i nie brali udziału w ćwiczeniach. Czy w razie faktycznego zagrożenia wobec takich osób ochrona budynku może użyć środków przymusu bezpośredniego, aby wymusić odpowiednie zachowanie?

W sytuacji realnego zagrożenia zdrowia lub życia osób przebywających na terenie ewakuowanego obiektu pracownik ochrony przy wykonywaniu zadań ochrony osób i mienia ma prawo do użycia środków przymusu bezpośredniego, w tym również siły fizycznej, do zmuszenia danej osoby do opuszczenia obiektu.

Taki wniosek można wysnuć z obowiązujących przepisów. Przede wszystkim trzeba zwrócić uwagę na art. 4 ust. 1 ustawy o ochronie przeciwpożarowej, który nakłada na właścicieli budynków wiele obowiązków. Zgodnie z nim właściciel budynku, obiektu budowlanego lub terenu, zapewniając ich ochronę przeciwpożarową, jest obowiązany:

• przestrzegać przeciwpożarowych wymagań techniczno-budowlanych, instalacyjnych i technologicznych;
• wyposażyć budynek, obiekt budowlany lub teren w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice;
• zapewnić konserwację oraz naprawy urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic w sposób gwarantujący ich sprawne i niezawodne funkcjonowanie;
• zapewnić osobom przebywającym w budynku, obiekcie budowlanym lub na terenie, bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji;
• przygotować budynek, obiekt budowlany lub teren do prowadzenia akcji ratowniczej;
• zapoznać pracowników z przepisami przeciwpożarowymi;
• ustalić sposoby postępowania na wypadek powstania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia.

Dodatkowe obowiązki przewiduje dla nich także rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. W myśl par. 6 ust. 1 pkt 5 tego rozporządzenia właściciele, zarządcy lub użytkownicy obiektów bądź ich części stanowiących odrębne strefy pożarowe, przeznaczonych do wykonywania funkcji użyteczności publicznej, zamieszkania zbiorowego, produkcyjnych, magazynowych oraz inwentarskich zapewniają i wdrażają instrukcję bezpieczeństwa pożarowego, zawierającą m.in. warunki i organizację ewakuacji ludzi oraz praktyczne sposoby ich sprawdzania.

Uważam, że w takiej instrukcji właściciel, zarządca lub użytkownik obiektu może wprowadzić zapisy uprawniające pracowników ochrony do zastosowania środków przymusu bezpośredniego, o których mowa w przepisach ustawy o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej, wobec osób, które nie chcą dobrowolnie opuścić ewakuowanego obiektu. Takie działania są uzasadnione w szczególności wobec osób trzecich (niebędących stałymi użytkownikami tego obiektu), które pozostawione w ewakuowanym obiekcie bez żadnego nadzoru mogą np. coś ukraść, uszkodzić itp.

Niezależnie od powyższego, bez względu na to, czy ewakuacja jest realna, czy też tylko próbna, w przypadku, w którym pracownik wbrew obowiązującym procedurom nie chce opuścić budynku z powodu np. warunków atmosferycznych panujących na zewnątrz, pracodawca może wobec niego zastosować karę porządkową, o której mowa w art. 108 kodeksu pracy, a więc karę upomnienia, nagany lub pieniężną. ©℗