Obowiązująca od 1 stycznia 2019 r. ustawa o pracowniczych planach kapitałowych (PPK) wprowadziła stopniowe – w odstępach półrocznych – wdrażanie programów dla kolejnych grup pracodawców. Jednak z uwagi na pandemię konieczne było przesunięcie terminu tworzenia PPK w II grupie zatrudniających. Nowy termin dotyczy firm, które na dzień 30 czerwca 2019 r. zatrudniały co najmniej 50 pracowników. Z uwagi na przesunięcie terminu o 6 miesięcy dla II grupy, termin wdrożenia PPK dla tych pracodawców zrównał się z terminem ustalonym dla III grupy (pozostającym bez zmian).

Od 1 stycznia każda firma lub instytucja zatrudniająca co najmniej jedną osobę, podlegającą obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, musi utworzyć Pracownicze Plany Kapitałowe dla swoich pracowników – poza wyjątkami określonymi ustawą.

Termin, w którym dane przedsiębiorstwo musi utworzyć PPK, zależy od wielkości firmy - czyli od liczby osób zatrudnionych. Pierwotnie ustawodawca ustalił następujące terminy wdrożenia PPK dla firm i sektora publicznego:

  • od 1 lipca 2019 r. – firmy zatrudniające co najmniej 250 osób według stanu na dzień 31 grudnia 2018 r.;
  • od 1 stycznia 2020 r. – firmy zatrudniające co najmniej 50 osób według stanu na dzień 30 czerwca 2019 r.;
  • od 1 lipca 2020 r. – firmy zatrudniające co najmniej 20 osób według stanu na dzień 31 grudnia 2019 r.;
  • od 1 stycznia 2021 r. – pozostałe podmioty, w tym jednostki sektora finansów publicznych.

Zgodnie z ustawą z 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, firmy zatrudniające między 50 a 249 osób będą mogły zawrzeć umowę o zarządzanie PPK pół roku później niż planowano pierwotnie – termin upływa 27 października 2020 r.

Odpowiednio, przesunięciu ulega termin zawarcia umowy o prowadzenie PPK – a więc zapisania pracowników do PPK. Pracodawcy z II grupy będą musieli zrobić to do 10 listopada 2020 r.

Należy pamiętać, iż obecnie na wdrożenie PPK zarówno w małych (II grupy) i średnich firmach (III grupy) składają się cztery ważne terminy:

  • do 25 września pracodawca i przedstawiciele pracowników (osób zatrudnionych) powinni wspólnie wybrać instytucję finansową, która będzie zarządzała środkami uczestników gromadzonymi w ramach PPK. Jeżeli porozumienie nie zostanie osiągnięte, wyboru instytucji dokonuje sam pracodawca;
  • do 27 października pracodawca powinien zawrzeć z wybraną instytucją finansową umowę o zarządzanie PPK, która reguluje zasady prowadzenia programu u danego pracodawcy;
  • nie później niż do 10 listopada pracodawca, działając w imieniu osób zatrudnionych, powinien zawrzeć z instytucją finansową umowę o prowadzenie PPK i dołączyć do niej listę uczestników programu. Umowa jest podstawą uczestnictwa poszczególnych pracowników w PPK;
  • do 15 grudnia albo do 15 stycznia 2021 r. pracodawca jest zobowiązany odprowadzić pierwsze składki uczestników do programu – termin zależy od momentu wypłaty wynagrodzenia po zawarciu umowy o prowadzenie.

Dla IV grupy tj. pozostałych podmiotów zatrudniających i jednostek sektora finansów publicznych (bez względu na stan zatrudnienia) termin wprowadzenia PPK pozostaje bez zmian i jest to 1 stycznia 2021.

Terminy zawarcia umów:

dla jednostek sektora finansów publicznych:

  • umowa o zarządzanie PPK – najpóźniej do 26 marca 2021 r.,
  • umowa o prowadzenie PPK − najpóźniej do 10 kwietnia 2021 r.

dla pozostałych podmiotów:

  • umowa o zarządzanie PPK − najpóźniej do 23 kwietnia 2021 r.,
  • umowa o prowadzenie PPK − najpóźniej do 10 maja 2021 r.

PPK - co to takiego

Przypomnijmy, że Pracownicze Plany Kapitałowe to system długoterminowego oszczędzania, w którym gromadzone są prywatne oszczędności. Mimo, że program jest powszechny i mają zostać nim objęte wszystkie podmioty zatrudniające, to dla samego zatrudnionego program jest dobrowolny. Pracodawca i pracownik przekazują do PPK wpłaty podstawowe. Ponadto zarówno pracodawca, jak i pracownik mogą zadeklarować przekazywanie wpłat dodatkowych (dobrowolnych). Ich wysokość naliczana jest procentowo od wynagrodzenia brutto pracownika.

Pracodawca nie może sam z obowiązków zrezygnować – dokonywanie wpłat będzie jego obowiązkiem ustawowym. Nie wolno mu też potrącać tej kwoty z wynagrodzenia pracownika.

Aby w obowiązującym terminie utworzyć PPK dla swoich pracowników, pracodawca zawiera:

  • umowę o zarządzanie PPK z instytucją finansową wybraną w porozumieniu z zakładową organizacją związkową;
  • umowę o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz osób zatrudnionych.

Ponadto pracodawca ma obowiązek prawidłowego obliczania wysokości wpłat oraz terminowego przekazywanie ich do wybranej instytucji finansowej.

Kto nie musi wdrażać PPK

  • Samozatrudniony, czyli osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą, o ile nie zatrudnia osób będących osobami zatrudnionymi w rozumieniu ustawy o PPK.
  • Osoba fizyczna, która zatrudnia, w zakresie niezwiązanym z prowadzoną działalnością gospodarczą tego podmiotu, inną osobę fizyczną, w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą tej osoby (czyli na przykład osoby zatrudniające opiekunki do dzieci lub dorywczą pomoc domową).
  • Mikroprzedsiębiorca, któremu wszystkie osoby zatrudnione złożyły deklarację rezygnacji z dokonywania wpłat.
  • Pracodawca, który (w terminie, w którym ustawa o PPK ma dla niego zastosowanie) prowadzi PPE oraz nalicza i odprowadza składki podstawowe do PPE w wysokości co najmniej 3,5 proc. wynagrodzenia, jeżeli do PPE przystąpiło co najmniej 25proc. osób zatrudnionych.