Jeśli wynagrodzenie rodzica jest obciążone zobowiązaniami wynikającymi z sądowych wyroków, to wprawdzie jego faktyczna wysokość jest niższa, ale do kryterium przy ubieganiu się o 500 zł na dziecko liczy jego pełna kwota.
Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Kielcach, który oddalił odwołanie złożone przez matkę samotnie wychowującą dziecko. Skarżąca wnioskowała o przyznanie świadczenia wychowawczego przysługującego na podstawie ustawy z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. poz. 195 ze zm.). W związku z tym, że do uzyskania 500 zł na pierwszego potomka w rodzinie konieczne jest spełnienie kryterium dochodowego, które wynosi 800 zł lub 1200 zł (w przypadku gdy w rodzinie jest niepełnosprawne dziecko), gmina sprawdziła jego wysokość. Okazało się, że próg został przekroczony i w efekcie matka otrzymała decyzję odmawiającą świadczenia.
Kobieta nie zgodziła się z rozstrzygnięciem i złożyła odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego (SKO). Wskazywała, że gmina nie wzięła pod uwagę tego, że jej miesięczne wynagrodzenie jest obciążone wyrokami sądowymi, które obniżają jego kwotę o 1,3 tys. zł. Na dowód przedstawiła zaświadczenie wystawione przez pracodawcę. SKO nie dopatrzyło się jednak naruszenia przepisów przez gminę i odrzuciło odwołanie. Matka postanowiła zaskarżyć decyzję do WSA, powtarzając zarzut nieprawidłowego wyliczenia wysokości dochodu, ale sąd również nie uwzględnił przedstawianych przez nią argumentów.
Skład orzekający podkreślił, że podstawą ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego na pierwszy okres jego wypłaty, czyli od 1 kwietnia br. do 30 września 2017 r., są dochody osiągnięte w 2014 r. Jednocześnie uwzględniane są sytuacje dotyczące ich utraty lub uzyskania, bo zgodnie z art. 7 ustawy w przypadku utraty dochodu przez członka rodziny w roku kalendarzowym poprzedzającym okres, na jaki przyznawane jest prawo do 500 zł na pierwsze dziecko lub po tym roku, ustalając jego kwotę, nie bierze się pod uwagę tego, który nie jest już uzyskiwany. Przy czym o tym, kiedy dochodzi do utraty dochodu, przesądza art. 2 pkt 19 ustawy.
Uzasadniając orzeczenie, WSA przypomniał, że okolicznością świadczącą o utracie dochodu jest np. strata zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej czy wyrejestrowanie pozarolniczej działalności gospodarczej. Co istotne, zawarte w tym przepisie wyliczenie nie jest przykładowe, ale enumeratywne (zamknięte). To zaś oznacza, że żadna inna przyczyna obniżenia dochodu rodziny nie może zostać uwzględniona przy wyliczaniu jego wysokości w celu sprawdzenia, czy spełnione jest kryterium do świadczenia wychowawczego.
WSA stwierdził, że skoro skarżąca nie straciła zatrudnienia – co wynika wprost z dołączonego przez nią zaświadczenia od pracodawcy – a jedynie z jej wynagrodzenia są potrącane jakieś należności, to SKO w prawidłowy sposób ustaliło wysokość dochodu, nie uznając obecnego obciążenia pensji w kwocie 1,3 tys. zł za jego utratę. Dodał też, że przy przyznawaniu świadczenia wychowawczego organy są zobligowane do stosowania obowiązujących przepisów, a ponieważ skarżąca i jej syn nie spełniają kryterium dochodowego, to zaskarżona decyzja odpowiada prawu.
– Problem różnego typu zajęć komorniczych i potrąceń, np. z tytułu niespłacanych kredytów, pojawia się na gruncie świadczeń rodzinnych. Do tej pory organy odwoławcze stały na stanowisku, że nie należy ich traktować jako pomniejszenia dochodu. Z uzasadnienia do wyroku wynika, że podobnie jest przy 500 zł na dziecko – zauważa Eliza Dygas, kierownik działu świadczeń rodzinnych Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Płocku.
Marzena Szuleta, kierownik działu świadczeń rodzinnych UM w Kaliszu, dodaje, że nieodliczanie od dochodu zobowiązań egzekucyjnych jest rozwiązaniem sprawiedliwym w stosunku do osób, które spłacają swoje kredytowe należności i w ich przypadku również nie jest brane pod uwagę to, że ich faktyczny dochód jest niższy.
ORZECZNICTWO
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z 26 października 2016 r., sygn. akt II SA/Ke 797/16.