Nienależnie przyznane i wypłacone zasiłki, które rodzic otrzymał w wyniku błędu urzędnika, będą podlegały zwrotowi, ale nie będą od nich naliczone odsetki. Korzystna dla rodziców zmiana zacznie obowiązywać od 1 kwietnia nie tylko w ustawie z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. poz. 195), na podstawie której będzie wypłacane 500 zł na dziecko, lecz także w dwóch innych aktach prawnych. Dotyczy to ustaw o świadczeniach rodzinnych oraz o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, które zostały znowelizowane. Dodatkowo zmienią się w nich też definicje szkoły oraz instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie. Za tą ostatnią nie będzie już uznawany zakład opiekuńczo-leczniczy, zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy oraz placówka opiekuńczo-wychowawcza. To oznacza, że osoby, które w nich przebywają, będą wliczane do składu rodziny, a ich dochody uwzględniane przy sprawdzaniu kryteriów do świadczeń rodzinnych oraz z Funduszu Alimentacyjnego (FA).
– W obydwu ustawach poszerzony został również katalog dochodów utraconych i uzyskanych o stypendia doktoranckie, chociaż akurat ta zmiana wejdzie w życie dopiero na jesieni, gdy zacznie się nowy okres wypłaty pomocy finansowej – zauważa Eliza Dygas, kierownik działu świadczeń rodzinnych Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Płocku.
Bogumiła Podgórska, kierownik działu świadczeń rodzinnych MOPS w Katowicach, dodaje, że takie ujednolicanie przepisów w trzech ustawach jest zasadne, ponieważ mają one wiele zbieżnych elementów i niwelowanie różnic między nimi ułatwi życie zarówno urzędnikom, jak i rodzicom.
W samej ustawie o świadczeniach rodzinnych zmienione zostały regulacje związane z weryfikowaniem uprawnień do świadczenia pielęgnacyjnego oraz specjalnego zasiłku opiekuńczego. W przypadku gdy opiekun osoby niepełnosprawnej uniemożliwi przeprowadzenie wywiadu lub nie udzieli wyjaśnień co do okoliczności, które budzą wątpliwość gminy, samorząd będzie mógł odmówić przyznania wspomnianej pomocy finansowej.
– Jest to ważna zmiana, bo do tej pory nie mieliśmy podstawy do wydania decyzji negatywnej w takich sytuacjach – podkreśla Bogumiła Podgórska.
Inna modyfikacja, na którą zwraca uwagę Eliza Dygas, dotyczy wyliczania wysokości różnych form wsparcia przysługujących za niepełny miesiąc. Obecnie metoda ustalenia wysokości świadczenia zależy od tego, o które z nich rodzic się ubiega. Od 1 kwietnia będzie obowiązywać jednolity sposób wyliczenia wysokości pomocy finansowej. Ma on polegać na tym, że kwota świadczenia będzie dzielona przez liczbę dni w danym miesiącu, a potem mnożona przez liczbę dni, za które mają być przyznane.
Kolejne zmiany zostały wprowadzone w odniesieniu do świadczenia rodzicielskiego. Obecnie ojciec dziecka może je otrzymywać tylko wtedy, gdy matka umrze, porzuci dziecko lub skróci okres pobierania tego świadczenia. Od przyszłego miesiąca katalog tych okoliczności będzie rozszerzony o jej wcześniejszy powrót do pracy z urlopu macierzyńskiego.
Etap legislacyjny
Wchodzi w życie 1 kwietnia 2016 r.