Zasiłek opiekuńczy jest wypłacany przez ZUS i przysługuje wszystkim osobom podlegającym ubezpieczeniom społecznym. Jest wypłacany w sytuacji, gdy ubezpieczony nie może podjąć pracy ze względu na konieczność opieki nad dzieckiem do lat 8, chorym dzieckiem do lat 14 lub innym chorym członkiem rodziny.

Świadczenie na dzieci

O świadczenie z tytułu opieki nad zdrowym dzieckiem można ubiegać się w sytuacji, gdy np. gdy nieoczekiwanie został zamknięty żłobek lub inna placówka edukacyjna czy w przypadku choroby małżonka osoby ubezpieczonej.

Za dzieci uważa się dzieci własne ubezpieczonego lub jego małżonka oraz dzieci przysposobione, a także dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie (np. w ramach rodziny zastępczej). Prawo do zasiłku opiekuńczego z tytułu opieki nad dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat przysługuje także rodzicom niepozostającym w formalnym związku małżeńskim.

Prawo do zasiłku przysługuje matce i ojcu dziecka na równych zasadach. Zasiłek wypłaca się temu, który pierwszy wystąpi z wnioskiem o jego wypłatę za dany okres.

Inni członkowie rodziny

Zasiłek opiekuńczy przysługuje także w przypadku konieczności sprawowania opieki nad innym członkiem rodziny.

Za innego członka rodziny uważa się małżonka, rodziców, rodzica dziecka, ojczyma, macochę, teściów, dziadków, wnuki, rodzeństwo oraz dzieci w wieku ponad 14 lat – pod warunkiem, że pozostają oni z osobą sprawującą opiekę we wspólnym gospodarstwie domowym w okresie sprawowania opieki.

Kiedy nie dostaniesz zasiłku

Zasiłek nie zostanie wypłacony, jeżeli inni członkowie rodziny mogą sprawować opiekę nad dzieckiem. Nie dotyczy to dzieci do drugiego roku życia – tu ZUS wypłaci zasiłek nawet jeżeli ktoś inny mógłby sprawować opiekę.

Za członka rodziny mogącego zapewnić opiekę nie uważa się m.in.:
• osoby całkowicie niezdolnej do pracy,
• osoby chorej,
• osoby, która jest niesprawna fizycznie lub psychicznie za względu na swój wiek,
• osoby prowadzącej gospodarstwo rolne,
• pracownika odpoczywającego po pracy na nocnej zmianie,
• prowadzącej działalność pozarolniczą osoby, która nie może regulować czasu pracy w sposób dowolny (ma ustalone godziny pracy),
• osoby niezobowiązanej do sprawowania opieki na podstawie przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeśli odmawia ona sprawowania opieki.






Zasiłek opiekuńczy nie przysługuje także:

• za okresy, w których ubezpieczony zachowuje prawo do wynagrodzenia na podstawie przepisów szczególnych,
• w okresie urlopu bezpłatnego lub urlopu wychowawczego,
• w okresie tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, z wyjątkiem przypadków, w których prawo do zasiłku wynika z ubezpieczenia chorobowego osób wykonujących odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
• za okres objęty zaświadczeniem lekarskim, w przypadku wykonywania w czasie zwolnienia lekarskiego pracy zarobkowej albo wykorzystywania zwolnienia lekarskiego od pracy niezgodnie z celem tego zwolnienia, co zostało stwierdzone w trakcie kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy przeprowadzanej przez płatnika zasiłku.


Wypłata zasiłku

Zasiłek opiekuńczy przysługuje nie dłuże niż przez:
• 60 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad zdrowym dzieckiem do lat 8 lub chorym dzieckiem do lat 14, albo
• 14 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad dzieckiem w wieku ponad 14 lat lub innym chorym członkiem rodziny.

Kwota zasiłku opiekuńczego

Miesięczny zasiłek opiekuńczy wynosi 80 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Wypłaca się go za każdy dzień niezdolności do pracy z powodu konieczności sprawowania opieki, w tym również za dni ustawowo wolne od pracy.

Podstawę wymiaru zasiłku dla pracownika stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone:
1. za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolności do pracy albo
2. za pełne kalendarzowe miesiące ubezpieczenia, jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem 12 miesięcy kalendarzowych ubezpieczenia.

Podstawę wymiaru zasiłku przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem stanowi przeciętny miesięczny przychód ubezpieczonego za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających powstanie niezdolności do pracy. Przychodem ubezpieczonego jest kwota od której opłacana jest składka na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru składek. Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku uwzględniany jest przychód uzyskany za okres nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, z tytułu którego przysługuje zasiłek.