Czy ten sam organ może zatrudnić nauczyciela w dwóch różnych szkołach

Czy jeden i ten sam organ prowadzący szkoły niepubliczne może zatrudnić nauczyciela (ten sam zakres obowiązków) jednocześnie na dwóch umowach o pracę po pół etatu każda – każde pół etatu na inną szkołę (w sumie dwie szkoły)?

Zasadniczo pracodawcą dla pracowników (nauczycieli) szkoły niepublicznej jest organ prowadzący tę szkołę albo szkoła niepubliczna, jeżeli zgodnie z jej statutem posiada ona odrębność organizacyjną i majątkową od organu prowadzącego i w związku z tym samodzielnie i we własnym imieniu zatrudnia pracowników (nauczycieli) (wyrok SN z 14 czerwca 2006 r., sygn. akt I PK 231/05). Kwestia ta nie jest wyjaśniona w pytaniu czytelnika. Nie wynika z niego, który z podmiotów jest pracodawcą dla nauczycieli zatrudnionych w szkołach – czy jest nim organ prowadzący czy szkoła. Nie można więc jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Należy jednak zauważyć, że stosowanie do art. 168 ustawy z 14 grudnia 2016. – Prawo oświatowe organem prowadzącym szkołę lub placówkę niepubliczną może być tylko osoba fizyczna lub osoba prawna. Wyklucza to zakładanie oraz prowadzenie szkół i placówek przez podmioty pozbawione w świetle prawa cywilnego osobowości prawnej, nawet jeśli mają one osobowość prawną „ułomną”, polegającą na (co najmniej ograniczonej) zdolności prawnej.

Podwójne zatrudnienie

W przypadku gdy pracodawcą jest szkoła, to by oznaczało, że nauczyciel zatrudniony jest u różnych pracodawców. W konsekwencji brak by było w tym przypadku ograniczeń w podwójnym zatrudnieniu. Jeżeli natomiast w obu szkołach pracodawcą jest organ prowadzący, to biorąc pod uwagę zakres obowiązków nauczyciela, takie rozwiązanie byłoby niezgodne z prawem, gdyż co do zasady pracownika wiążę z tym samym pracodawcą z reguły jedna umowa o pracę.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyrażony jest jednoznaczny pogląd, zgodnie z którym „z tym samym pracodawcą, w zakresie wykonywania pracy tego samego rodzaju, pracownik może pozostawać tylko w jednym stosunku pracy (może go z nim łączyć tylko jedna umowa)” (wyrok Sądu Najwyższego z 13 marca 1997 r., sygn. akt I PKN 43/97). Zawieranie z własnym pracownikiem dodatkowej (drugiej) umowy o pracę za normalnym wynagrodzeniem jest wyjątkowo dopuszczalne, gdy chodzi o rodzaj pracy wyraźnie inny niż uzgodniony w podstawowym czasie pracy (wyrok Sądu Najwyższego z 14 lutego 2002 r., sygn. akt I PKN 876/00). Zatrudnienie nauczyciela do wykonywania tej samej rodzajowo pracy (pracy nauczycielskiej) na dwie umowy o pracę u tego samego pracodawcy jest niedopuszczalne. Dotyczy to także prowadzenia dwóch rodzajów zajęć, ponieważ jest na nich wykonywana praca tego samego rodzaju. Nie było by zgodne z prawem, np. zatrudnienie jednego nauczyciela na dwie umowy o pracę, przy czym w ramach jednego angażu nauczyciel nauczałby matematyki, a drugiego języka angielskiego.

A może kontrakt cywilny

Rozwiązaniem tego problemu mogło być zawarcie z nauczycielem umowy cywilnoprawnej. Od 1 stycznia 2018 r. w szkołach niepublicznych z uprawnieniami szkoły publicznej obowiązkowe jest zatrudnienie osób z kwalifikacjami nauczycieli na podstawie umowy o pracę. Tak wynika z art. 10a ust. 1 ustawy z 23 stycznia 1982 r. – Karta nauczyciela (dalej KN). Jednak w przypadku nauczycieli prowadzących zajęcia bezpośrednio z uczniami lub wychowankami w wymiarze nie wyższym niż cztery godziny tygodniowo, powierzenie prowadzenia tych zajęć może nastąpić również na innej podstawie niż umowa o pracę, jeżeli w treści łączącego strony stosunku prawnego nie przeważają cechy charakterystyczne dla stosunku pracy (ust. 2). Nauczyciel prowadzący zajęcia na innej podstawie niż umowa o pracę musi spełniać warunki, o których mowa w art. 10 ust. 5 pkt 3 i 4 KN. Warunkiem tym jest nieprowadzenie przeciwko niemu postępowania karnego w sprawie o umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub postępowanie dyscyplinarne i nieskazanie prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe. ©℗