Rząd prowadzi prace nad nowelizacją specustawy ukraińskiej, która zakłada przedłużenie pobytu ukraińskich uchodźców do 4 marca 2025 r. W ciągu najbliższych tygodni trafi ona do Sejmu.
Zgodnie z ustawą z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 103 ze zm., dalej: spec ustawa ukraińska) uciekinierzy wojenni mogą legalnie przebywać w Polsce jedynie do 4 marca 2024 r. Unijne przepisy zobowiązują nas do przedłużenia ochrony czasowej, którą są objęci ukraińscy uchodźcy, jeszcze o rok. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA) deklaruje, że polskie regulacje zostaną dostosowane do unijnych.
– Rozpoczęły się prace nad nowelizacją specustawy ukraińskiej w kierunku stopniowego przedłużenia terminu jej obowiązywania, zgodnie z decyzją wykonawczą Rady Europejskiej z 19 października 2023 r. Przedłuża ona obowiązywanie, do 4 marca 2025 r., decyzji wykonawczej rady z 4 marca 2022 r., stwierdzającej istnienie masowego napływu wysiedleńców Ukrainy, skutkującej wprowadzeniem tymczasowej ochrony – wynika z informacji MSWiA. Resort dodaje, że projekt znowelizowanej ustawy w ciągu najbliższych tygodni trafi do Sejmu.
– Dotychczasowy brak nowelizacji specustawy implementującej decyzję rady tylko powiększał niepewność wśród zatrudniających obywateli Ukrainy. Okres przedłużenia legalnego pobytu Ukraińców w Polsce jest kluczowy dla pracodawców, jako że specustawa umożliwia im zatrudnianie obywateli Ukrainy w uproszczonym trybie, tj. na podstawie powiadomienia o tym właściwego powiatowego urzędu pracy w ciągu 14 dni od rozpoczęcia pracy. Istniało więc ryzyko, że wraz z upływem 4 marca br. nie wszyscy zdążą uzyskać nowe tytuły pobytowe w Polsce. Ryzyko to było całkiem realne, biorąc pod uwagę to, że postępowania dotyczące wniosków o zezwolenie na pobyt w Polsce potrafią trwać miesiącami, na dodatek urzędy musiałyby zająć się wieloma tysiącami wniosków w jednym czasie. Taki obrót spraw mógłby skutkować sytuacją, w której pobyt i praca wielkiej liczby pracowników stałyby się nielegalne – mówi Tomasz Satkowski, specjalista ds. personalnych, prawnik.
Nie jest jednak pewne, jakie rozwiązania zostaną zawarte w planowanej nowelizacji, czy ukraińscy uchodźcy nadal będą mieli prawo do wszystkich świadczeń (np. typu 800 plus) oraz jakie ułatwienia zostaną.
– Jeśli chodzi o inne profity, to decyzja Rady Europejskiej gwarantuje obywatelom Ukrainy zakwaterowanie, opiekę medyczną, pomoc społeczną i zapewnienie edukacji osobom poniżej 18. roku życia. Wydaje się, że ta pomoc też będzie przedłużona. Pytanie tylko, czy w takim samym zakresie jak do tej pory – mówi Satkowski.
W wywiadzie dla DGP Maciej Duszczyk, podsekretarz stanu w MSWiA, zapowiedział już, że kwestie socjalne powinny być wygaszane, a głównym źródłem dochodu ukraińskich uciekinierów powinna być praca (pisaliśmy o tym: „Pushbacki? Czasem uchodźcy wolą taką opcję”, DGP nr 10/2024). ©℗
