Potrąceń nie można dokonywać od sumy wynagrodzenia i ekwiwalentu za niewykorzystany urlop

Otrzymaliśmy pismo egzekucyjne, z którego wynika, że musimy rozpocząć potrącenia z wynagrodzenia jednego z naszych pracowników. Pracownik jednak odchodzi z pracy, dotychczas zarabiał minimalne wynagrodzenie, a obecnie przysługuje mu też ekwiwalent za niewykorzystany urlop. Czy powinniśmy obliczyć limity potrąceń od sumy wynagrodzenia i ekwiwalentu?

Z art. 87 kodeksu pracy (dalej: k.p.) wynika m.in., że z wynagrodzenia za pracę – po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego, jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania – podlegają potrąceniu tylko następujące należności:

• sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych;
• sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne;
• zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi;
• kary pieniężne.

Potrącenia mogą być dokonywane w następujących granicach:

• w razie egzekucji świadczeń alimentacyjnych – do wysokości 3/5 wynagrodzenia;
• w razie egzekucji innych należności lub potrącania zaliczek pieniężnych – do wysokości połowy wynagrodzenia.

Ponadto kodeks pracy wprowadza dodatkowe ograniczenie, a mianowicie, że wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:

• minimalnego wynagrodzenia za pracę (po odliczeniu składek, zaliczek na PIT, wpłat na PPK) – przy należnościach innych niż świadczenia alimentacyjne;
• 75 proc. minimalnego wynagrodzenia – przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi;
• 90 proc. minimalnego wynagrodzenia – przy potrącaniu kar pieniężnych.

W kontekście podanego stanu faktycznego szczególnie użyteczne może być stanowisko zawarte w wyroku Sądu Rejonowego w Świdnicy z 17 stycznia 2020 r. (sygn. akt IV P 110/19), w którym rozpatrywano powództwo pracownika o zasądzenie od pracodawcy kwot, które zostały potrącone z kwoty finalnego wynagrodzenia pracownika i z ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Sąd stwierdził, że pracodawca mógł potrącić i przekazać z naliczonego ekwiwalentu za niewykorzystany urlop jedynie kwotę przekraczającą wysokość minimalnego wynagrodzenia netto. W konsekwencji stwierdził, że pracodawca naruszył przepisy o potrąceniach, bo potrącenia dokonał od sumy, na którą składały się wynagrodzenie za pracę oraz ekwiwalent. Sąd podkreślił, że do potrąceń nie może mieć zastosowania art. 87 par. 8 k.p., zgodnie z którym potrąceń należności z wynagrodzenia pracownika w miesiącu, w którym są wypłacane składniki wynagrodzenia za okresy dłuższe niż miesiąc, dokonuje się od łącznej kwoty wynagrodzenia uwzględniającej te składniki wynagrodzenia. Ekwiwalent za niewykorzystany urlop nie jest bowiem składnikiem wynagrodzenia, o którym mowa w tym przepisie.

Zatem w opisywanej sytuacji kwota wolna od potrąceń dotyczy odrębnie każdego ze świadczeń, czyli wynagrodzenia i ekwiwalentu za niewykorzystany urlop. Nie można łączyć obu tych świadczeń pracowniczych jako podstawy do dokonywania potrąceń. W razie przekazania potrącenia egzekucyjnego liczonego od sumy kwot pracownikowi będzie przysługiwało roszczenie od pracodawcy (byłego pracodawcy) o zwrot nielegalnie potrąconych kwot, w tym na drodze postępowania sądowego. ©℗