Rozpoczął się sezon wakacyjny, podczas którego wielu pracowników wybiera się na urlop. A jeśli okaże się, że plany wypoczynku zniweczy szef, który nie udzieli zgody na urlop we wnioskowanym przez pracownika terminie? Czy ma do tego prawo? Dowiesz się w tym artykule.
Kiedy pracodawca może nie udzielić zgody na urlop?
Według Kodeksu pracy pracownik ma prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Na wniosek pracownika urlop może być podzielony na części. W takim przypadku co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych (art. 162).
Jak mówi Kodeks pracy,urlopy powinny być udzielane zgodnie z planem urlopów, który ustala pracodawca, biorąc pod uwagę wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy (art. 163 § 1).
Oznacza to, że pracodawca może nie udzielić zgody na urlop, jeżeli wymagają tego potrzeby związane z organizacją pracy. Pracownik ma obowiązek podporządkować się do ustaleń pracodawcy w tej kwestii.
Podstawa prawna do nieudzielenia urlopu w terminie wnioskowanym przez pracownika to m.in. art. 163 Kodeksu pracy dot. udzielania urlopów oraz art. 22 § 1 Kodeksu pracy dot. charakteru stosunku pracy (podporządkowania pracownika i kierownictwa pracodawcy).
Pracodawca może odmówić udzielenia urlopu w terminie, o który wnioskuje pracownik, jednak jest zobowiązany udzielić mu urlopu w innym terminie. Tak, aby pracownik mógł wykorzystać co najmniej dwutygodniowy urlop, w roku kalendarzowym, w którym ten urlop mu przysługuje.
Pracodawca łamie przepisy. Co na to Kodeks pracy?
Jeżeli pracodawca odmawia podwładnemu dwutygodniowego urlopu wypoczynkowego w danym roku lub do 30 września następnego roku kalendarzowego czy też bezpodstawnie obniża wymiar dni wolnych, popełnia wykroczenie i naraża się tym samym na karę grzywny od 1 tys. zł do 30 tys. zł (art. 282 § 1 pkt 2 K.p.).
Jednak nawet jeśli pracodawca łamie prawo, nie uprawnia to pracownika do samowolnego wykorzystania urlopu wypoczynkowego. Jedyne, co może wtedy zrobić, to zgłosić problem naruszenia do Państwowej Inspekcji Pracy.
Czy pracodawca jest związany wnioskiem pracownika o udzielenie urlopu wypoczynkowego?
Pracodawca nie jest związany wnioskiem pracownika o udzielenie mu urlopu wypoczynkowego. Nie musi uwzględniać urlopu, jeśli uważa, że nieobecność pracownika zakłóci normalny tok pracy.
Co warto wiedzieć, odmowa udzielenia urlopu to nie mobbing, mimo że pracownicy często tak ją odbierają. Odmowa pracodawcy udzielenia urlopu w terminie wnioskowanym przez pracownika nie wyczerpuje znamion mobbingu w rozumieniu art. 943 § 2 KP (por. wyr. SA w Białymstoku z 17.4.2013 r., III APa 3/13). Jedną z przesłanek mobbingu jest uporczywość i długotrwałość.
Czy pracodawca może odwołać pracownika z urlopu?
Pracodawca może odwołać pracownika z urlopu tylko wówczas, gdy jego obecności w zakładzie wymagają okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu (art. 167). Pracodawca jest zobowiązany pokryć koszty poniesione przez pracownika w bezpośrednim związku z odwołaniem go z urlopu (art. 167 § 2).
Jeżeli pracodawca odwołuje pracownikowi wcześniej zaplanowany urlop, do którego ten się przygotował, czyli np. wykupił wycieczkę w biurze podróży, to powinien w takiej sytuacji zwrócić mu koszty związane z anulowaniem wakacyjnych planów.
Muszą to być jednak koszty faktycznie poniesione przez pracownika i udokumentowane, a także bezpośrednio związane z przesunięciem urlopu. Tak więc pracodawca nie zwróci ceny całej wycieczki, ale tylko tę wpłatę, która przepadła z powodu odwołania wczasów.