Uczelnie podniosą czesne, ale tylko niektórym studentom

Rektorzy będą się domagać wykreślenia przepisu, który limituje podnoszenie opłat za studia. Chcą także, aby możliwość zwiększania czesnego objęła wszystkich studentów.

Obecnie uczelnie nie mają możliwości zwiększania czesnego w trakcie kształcenia. Z uwagi na rosnącą inflację i inne koszty działalności szkoły wyższe tracą na tym przepisie.

Zmieni go ustawa z 16 czerwca 2023 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw, która została w ubiegłym tygodniu przyjęta przez Sejm. Projekt ten był zgłoszony przez posłów PiS, ale faktycznie został opracowany przez Ministerstwo Edukacji i Nauki.

Uchwalona ustawa nadaje nowe brzmienie art. 80 w ust. 3 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t.j. Dz.U. 2023 r. poz. 742 ze zm.). Wynika z niego, że uczelnia będzie mogła zwiększyć opłaty za studia raz w roku akademickim, ale nie więcej niż o wskaźnik inflacji i łącznie nie więcej niż o 30 proc. wysokości tych opłat. Ta zmiana ma zacząć obowiązywać 14 dni po ogłoszeniu ustawy w Dzienniku Ustaw. Ale w nowelizacji znajduje się też przepis przejściowy, z którego wynika, że możliwość podnoszenia czesnego stosuje się do opłat pobieranych od osób, które zostały przyjęte na pierwszy rok studiów, począwszy od roku akademickiego 2023/2024. Oznacza to, że czesne pozostałych nadal nie ulegnie zmianie.

– Przyjęta przez Sejm ustawa znacznie odbiega od tego, na co się umawialiśmy. Te dodatkowe przepisy są dla nas niekorzystne – ocenia prof. Waldemar Tłokiński, przewodniczący Konferencji Rektorów Zawodowych Szkół Polskich. I dodaje, że rektorzy skierują pismo do marszałka Senatu w sprawie zniesienia limitu, a także rozszerzenia możliwości podwyższania czesnego na wszystkich studentów.

Zapytaliśmy o zdanie rzecznika praw studenta.

– W żadnym razie nie poprzemy takich poprawek – komentuje Mateusz Kuliński, RPS.

Szczególnie że obowiązujące przepisy są dla studentów bardzo korzystne, a już sam fakt, że Parlament Studentów RP (PSRP) nie kwestionował potrzeby znowelizowania art. 80 ust. 3 ustawy jest dużym ustępstwem.

– PSRP, mając na uwadze trudną kondycję finansową podmiotów sektora szkolnictwa wyższego, wynikającą m.in. z ogólnej sytuacji gospodarczej, poparł możliwość podnoszenia wysokości opłat za studia o wskaźnik inflacji, jednocześnie wnioskując o zwiększenie dostępności stypendiów dla najbardziej potrzebujących studentów – wyjaśnia Mateusz Kuliński.

Nowelizacja zmienia bowiem brzmienie art. 87 ust. 2 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Wynika z niego, że wysokość miesięcznego dochodu na osobę w rodzinie studenta uprawniająca do ubiegania się o stypendium socjalne zostanie powiązana z płacą minimalną, a dzięki temu próg ten wzrośnie i będzie corocznie waloryzowany. Dzięki temu zwiększy się grono uprawnionych do pobierania tego świadczenia. Przepis uzależniający kryterium dochodowe od płacy minimalnej ma wejść w życie 1 października 2024 r. ©℗