Nowy pracodawca nie zaliczy żołnierzowi obrony terytorialnej służby rotacyjnej do stażu pracy

W urzędzie miasta zatrudniliśmy pracownika, który jest jednocześnie żołnierzem obrony terytorialnej. Mężczyzna złożył odpowiednie zaświadczenie o pełnieniu służby. Pracownik ten już przed podjęciem zatrudnienia u nas był żołnierzem OT i brał udział w szkoleniach rotacyjnych. W tamtym czasie nie był nigdzie zatrudniony. Obecnie nadal pozostaje w czynnej służbie wojskowej. Czy dni szkolenia rotacyjnego odbywanego w czasie, gdy nigdzie on nie pracował, powinniśmy wliczać do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze, np. dodatek stażowy?

Analizę zadanego pytania warto poprzedzić przypomnieniem, że pracodawca samorządowy musi respektować przede wszystkim podstawowe zasady wydatkowe określone w art. 44 ust. 2–3 ustawy o finansach publicznych. Wynika z nich, że jednostki sektora finansów publicznych dokonują wydatków zgodnie z przepisami dotyczącymi poszczególnych rodzajów wydatków. Wydatki publiczne powinny być dokonywane:

• w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasad:

– uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów,

– optymalnego doboru metod i środków służących osiągnięciu założonych celów;

• w sposób umożliwiający terminową realizację zadań;
• w wysokości i terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań.

Istota tych przepisów sprowadza się do wniosku, że każdy wydatek z budżetu samorządowego musi mieć uzasadnienie w określonych przepisach materialno-prawnych. W tym właśnie kontekście należy przede wszystkim odnieść się do przepisów ustawy o obronie ojczyzny. Zgodnie z art. 170 tej ustawy terytorialną służbę wojskową mogą pełnić, na ich wniosek, osoby mające uregulowany stosunek do służby wojskowej, a także inne osoby niepodlegające obowiązkowi odbycia zasadniczej służby wojskowej. Czas trwania terytorialnej służby wojskowej wynosi od roku do sześciu lat. Może być ona pełniona dyspozycyjnie albo rotacyjnie. Służba jest pełniona rotacyjnie w jednostce wojskowej albo innym miejscu ustalonym przez dowódcę jednostki wojskowej w określonych przez dowódcę jednostki wojskowej dniach służby, co najmniej raz w miesiącu przez okres dwóch dni w czasie wolnym od pracy. W pozostałe dni żołnierz OT pełni służbę dyspozycyjnie. Terytorialną służbę wojskową żołnierz OT może pełnić rotacyjnie również w inne dni, stosownie do potrzeb sił zbrojnych, po uzgodnieniu z tym żołnierzem lub na jego wniosek.

Ścisła interpretacja

W kontekście podanej problematyki istotne są również uprawnienia i obowiązki żołnierzy niebędących żołnierzami zawodowymi. Kluczowe zapisy ujęto zaś w art. 313 ustawy o obronie ojczyzny. W ust. 1 postanowiono, że pracownikowi, który w ciągu 30 dni od dnia zwolnienia z czynnej służby wojskowej, z wyłączeniem zawodowej służby wojskowej i zasadniczej służby wojskowej, podjął pracę u pracodawcy, u którego był zatrudniony w dniu powołania do tej służby, czas odbywania służby wojskowej wlicza się do okresu zatrudnienia u tego pracodawcy w zakresie wszystkich uprawnień wynikających ze stosunku pracy. W ust. 2 postanowiono zaś, że pracownikowi, który w ciągu 30 dni od dnia zwolnienia z czynnej służby wojskowej, z wyłączeniem zawodowej służby wojskowej, podjął pracę po raz pierwszy lub u innego pracodawcy niż ten, u którego był zatrudniony w dniu powołania do tej służby, czas odbywania służby wojskowej wlicza się do okresu zatrudnienia wymaganego do nabywania lub zachowania uprawnień wynikających ze stosunku pracy, z wyjątkiem uprawnień przysługujących wyłącznie pracownikom u pracodawcy, u którego podjął pracę. W ust. 3 postanowiono z kolei, że pracownikowi, który podjął pracę po upływie 30 dni od dnia zwolnienia z czynnej służby wojskowej, z wyłączeniem zawodowej służby wojskowej, czas odbywania tej służby wlicza się do okresu zatrudnienia wymaganego do nabycia lub zachowania uprawnień wynikających ze stosunku pracy, z wyjątkiem uprawnień przysługujących wyłącznie pracownikom u pracodawcy, u którego podjęli pracę.

Z kolejnych przepisów wynika m.in. że stosowanie przepisów art. 313 ust. 1–3 ustawy o obronie ojczyzny nie powoduje utraty uprawnień bezrobotnych, określonych w przepisach ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Ponadto w przypadku żołnierzy OT do okresu zatrudnienia, o którym mowa w ust. 1‒3, wlicza się wyłącznie okres pełnienia terytorialnej służby wojskowej rotacyjnie. Ten ostatni przepis powinien być interpretowany w związku z występowaniem jednego ze stanów faktycznym określonych wyżej w ust. 1–3.

Podsumowanie

Opisywana sytuacja nie kwalifikuje się do ujęcia w ramach art. 313 ust. 1, bo ten przepis jest związany co prawda ze statusem pracownika, ale takiego, który już pracował (w dacie powołania do służby) u danego pracodawcy, a nie nowego. Można by ewentualnie rozważać zakwalifikowanie tej sytuacji do przypadku określonego w ust. 2 lub ust. 3, jednak w obu przepisach zaznaczono, że czas odbywania służby wlicza się do okresu zatrudnienia, ale z wyjątkiem uprawnień przysługujących wyłącznie pracownikom u pracodawcy, u którego podjęli pracę. Natomiast w opisywanej w pytaniu sytuacji w dacie powołania do służby mężczyzna nie był pracownikiem urzędu, a uzyskał taki status w innych okolicznościach.

Podsumowując, po przeprowadzeniu systemowej analizy systemowej art. 313 ustawy o obronie ojczyzny należy stwierdzić, że nie ma podstaw do wliczania do stażu pracy pracownika dni szkolenia rotacyjnego odbywanego w czasie, gdy nigdzie nie pracował. ©℗