Trzy czwarte Polaków uważa, że do powiększenia rodziny zachęciłoby ich wsparcie ze strony firmy, w której pracują
Demografia to obecnie jeden z największych polskich problemów – nie mają wątpliwości eksperci. Liczba ludności będzie spadać, do 2050 r. ubędzie 4,5 mln Polaków. To z kolei spowoduje wiele systemowych problemów – od kłopotów z przyszłymi emeryturami do wyludnienia całych regionów. Polityką prorodzinną zajmują się już naukowcy i partie polityczne. Tymczasem najnowsze badania Domu Badawczego Maison i Warsaw Enterprise Institute pokazują, że na demografię duży wpływ mogą mieć pracodawcy.
Aż 78 proc. bezdzietnych Polaków przyznaje, że w przyszłości chcieliby powiększyć rodzinę. Wymarzona wielkość? Dla trzech na czterech z nas to dwójka lub trójka dzieci. Tymczasem ponad połowa z nas ma tylko jedno. Do posiadania dzieci Polaków najbardziej zachęciłyby wyższe zarobki i dobry klimat ze strony pracodawców.
Na pytanie „Co mogłoby Cię skłonić do decyzji o posiadaniu dziecka?” 76 proc. respondentów wskazało wsparcie ze strony pracodawcy. To dla ankietowanych równie ważne jak poprawa sytuacji na rynku pracy czy systemowe wsparcie ze strony państwa. Jednocześnie aż 39 proc. przyznaje, że obawa przed negatywną reakcją pracodawcy to jeden z głównych powodów, który powstrzymuje ich przed powiększeniem rodziny.
Badacze o obawy pytali także same kobiety. Okazało się, że – wbrew stereotypom – głównym problemem dla nich nie wydaje się utrata pracy. – Jeśli zapytamy kobiety, jak ich zdaniem pracodawca zareagowałby na wiadomość o ich ciąży, nie mówią o zwolnieniu. Kobiety, które już pracują, wcale nie czują się tak zagrożone przez pracodawców. Większość wskazała, że pracodawca oczekiwałby jak najszybszego powrotu do pracy po urlopie macierzyńskim – mówi prof. Dominika Maison i dodaje, że głównym kłopotem są problemy w zorganizowaniu powrotu. – Większość kobiet ma poczucie, że pracodawca oczekiwałby od nich szybkiego powrotu do pracy po urodzeniu dziecka. Więcej kobiet jest zdania, że pracodawca nie poszedłby im na rękę, niż takich, które są przekonane, że mogłyby wrócić, kiedy chcą, i dostać dogodne warunki pracy w związku z posiadaniem dziecka.
Tymczasem badania pokazały również, że współczesne kobiety wcale nie chcą wybierać, czy będą się realizować zawodowo, czy jako matki. – Kobiety chcą to łączyć. Dlatego od pracodawców potrzebują bardziej elastycznego podejścia – żeby mogły być zatrudnione na część etatu, żeby pozwalano im wyjść z pracy godzinę wcześniej, aby zdążyły odebrać dziecko z przedszkola czy żłobka – przekonuje prof. Maison i dodaje, że rozwiązań jest wiele, zaczynając od elastycznego czasu pracy, przez przyzakładowe żłobki, aż do możliwości telepracy.
Potwierdzają to też inne badania. Jak wynika z prowadzonej przez prof. Janusza Czapińskiego Diagnozy Społecznej 2013 dla osób między 18. a 49. rokiem życia kluczowy w procesie łączenia pracy zawodowej z obowiązkami rodzicielskimi jest elastyczny czas pracy. To istotne dla ponad połowy badanych. Dla co trzeciego ważne były lepsze warunki opieki nad małymi dziećmi, dla jednego na pięciu – możliwości częściowej pracy z domu, a także w niepełnym wymiarze godzin.
Tymczasem, jak pokazuje analiza PwC, polska rzeczywistość jest wciąż daleka od oczekiwań. Prawie 90 proc. pracowników ma sztywne godziny pracy ustalone przez pracodawców. Część osób, nie mogąc pogodzić tych dwóch sfer życia, wycofuje się z jednej z nich. Rezygnują z pracy zawodowej lub nie decydują się na posiadanie dzieci albo ich rodziny są mniejsze, niż chciałby.
Do rzadkości należą na przykład stosunkowo popularne na Zachodzie przyzakładowe przedszkola czy żłobki. Tymczasem jak wynika z badań przeprowadzonych przez wydawnictwo Wolters Kluwer Polska i serwis społecznościowy GoldenLine, dziewięciu na dziesięciu pracowników uważa, że takie rozwiązanie jest dobrym pomysłem. Dzięki temu, że na siedzibę firmy wybrano budynek sąsiadujący z przedszkolem, firma Wessling Polska sp. z o.o. została laureatem prezydenckiego konkursu „Dobry klimat dla rodziny”. To zresztą nie koniec stosowanych tam dobrych praktyk. Firma promuje też urlopy ojcowskie i budowanie poprawnych relacji z dziećmi. W ramach tej strategii organizuje na przykład rodzinne warsztaty pod hasłem „Noc naukowców”.
Coraz popularniejsze konkursy dla pracodawców sprzyjających rodzinie są zresztą kopalnią pomysłów na to, jak budować w firmie relacje. W firmie Vermiculite Poland pracownicy rozliczani są z wykonania zadań, a nie godzin spędzonych za biurkiem. W nadzwyczajnych sytuacjach mogą też zostać w domu i pracować zdalnie albo przyprowadzić dziecko do pracy – dla najmłodszych wyposażono w biurze kącik do odrabiania lekcji i zabawy. Indywidualny czas pracy można ustalić też w Link4. Nutrica Polska zapewnia z kolei swoim pracownikom dostęp do szkoły rodzenia. Pracodawca gwarantuje też dofinansowanie do żłobka lub przedszkola w wysokości zależnej od poziomu wynagrodzenia, umożliwia przebywanie dzieci w siedzibie firmy i zapewnia przewijaki dla maluchów.
Ułatwienia dla rodziców to nie tylko ustępstwo, ale też inwestycja w firmę. „Docenianie rodzicielstwa pracowników i szukanie rozwiązań ułatwiających im pracę skutkują ich większą lojalnością, zaangażowaniem, przewidywalnością i możliwością planowania pracy” – w dniu startu prezydenckiego konkursu w czerwcu ub.r. mówiła prof. Irena Wóycicka z Kancelarii Prezydenta. Członek kapituły konkursu prof. Witold Orłowski przypominał, że w przyszłości demografia może się obrócić też przeciwko samym pracodawcom. – Już teraz firmy konkurują o najlepszych pracowników, a za kilka, kilkanaście lat ta rywalizacja będzie jeszcze bardziej widoczna. Zatrudnienie przyjazne rodzinie może okazać się wtedy jeszcze ważniejszym niż obecnie elementem przewagi konkurencyjnej firm – zwracał uwagę.
KOMENTARZ
Firma to ludzie
Wzrost wartości PKN ORLEN konsekwentnie budowany jest w oparciu o zasady zrównoważonego rozwoju. W centrum tej zasady od zawsze znajdują się ludzie, bo to oni stanowią największy kapitał firmy, a od ich osobistej satysfakcji zależą wyniki, wizerunek czy sukcesy każdego przedsiębiorstwa. Właśnie dlatego od lat naszym priorytetem pozostaje umacnianie pozycji dobrego, odpowiedzialnego i nastawionego na dialog pracodawcy. Chcemy go realizować między innymi poprzez zapewnienie naszym pracownikom szeroko rozumianego bezpieczeństwa oraz warunków pracy sprzyjających zachowaniu balansu pomiędzy życiem zawodowym i prywatnym.
Dostrzeżenie bardzo istotnej roli ludzi w naszym Koncernie znajduje swoje odbicie na różnych poziomach jej funkcjonowania. Z jednej strony są to zapisy i regulacje w dokumentach o charakterze strategicznym, z drugiej zaś praktyczne rozwiązania podnoszące komfort codziennej pracy. Wśród tych pierwszych możemy wymienić choćby umieszczenie wartości ludzie w gronie naszych pięciu wartości korporacyjnych oraz wśród filarów strategii biznesowej Koncernu. Nasze podejście do praktycznych rozwiązań najlepiej pokazuje natomiast odniesienie do konkretnych, realizowanych przez nas projektów, na przykład takich jak Pracodawca Przyjazny Rodzinie.
Zdajemy sobie sprawę z tego, że jednym z największych wyzwań stojących obecnie przed pracodawcami jest umożliwienie pracownikom pogodzenia funkcji rodzica z efektywnym pełnieniem obowiązków służbowych. Dlatego przygotowaliśmy kompleksowy pakiet rozwiązań, kierowanych właśnie do osób posiadających dzieci. Obejmuje on bardzo szeroki zakres świadczeń i udogodnień, od dofinansowania opieki, wypoczynku, wyprawek szkolnych, przez wsparcie w trudnych sytuacjach życiowych, zagwarantowanie świadczeń medycznych, po dodatkowe dni wolne dla osób wychowujących dzieci do 3. roku życia. Warto też zwrócić uwagę na rozwiązania zwiększające elastyczność pracowników będących rodzicami, takie jak możliwość pracy w domu, pokoje do karmienia dziecka w siedzibie firmy czy dodatkowe przerwy właśnie na karmienie. Wiemy również, że dla poczucia bezpieczeństwa niezwykle ważne jest utrzymywanie stałej łączności ze środowiskiem pracy, dlatego jako firma staramy się być w ciągłym kontakcie z naszymi pracownikami przebywającymi na urlopach macierzyńskich i wychowawczych, starając się rozpoznać ich potrzeby i oczekiwania.
Działania w obszarze HR związane z programem Pracodawca Przyjazny Rodzinie nie są oczywiście jedynymi realizowanymi przez Koncern. Obok rozwiązań prorodzinnych naszym pracownikom oferujemy wiele narzędzi pozwalających na konsekwentny rozwój osobisty i zawodowy. Angażujemy się również w zewnętrzne projekty, takie jak choćby ogólnopolska inicjatywa Dwie Godziny dla Rodziny, sprzyjająca budowaniu pozytywnych relacji rodzinnych. Wszystko to sprawia, że od lat znajdujemy się w gronie najbardziej pożądanych pracodawców w kraju. I między innymi dzięki temu wciąż możemy realizować ambitne cele biznesowe.