Korzystam z ulgi na start, oprócz tego pracuję także na etacie. Słyszałem, że po wejściu w życie Polskiego Ładu nie będę musiała opłacać składki na ubezpieczenie zdrowotne. Czy muszę w tej sprawie złożyć wniosek do ZUS?
Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (dalej: ustawa zdrowotna) przewiduje tylko kilka zwolnień od obowiązku odprowadzania składki zdrowotnej. Polski Ład, tj. ustawa z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, dodała kolejny wyjątek. Podobnie jak z tych istniejących dotychczas może z nich skorzystać osoba mająca ulgę na strat, jednak niewielu przedsiębiorców spełni warunki korzystania ze zwolnienia ze składki zdrowotnej.
Tylko z minimalnym wynagrodzeniem
Zasady opłacania składki zostały określone w art. 82 ust. 1 i 2 ustawy zdrowotnej. Zgodnie z ust. 1, jeśli ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego (np. etat, zlecenie, pozarolnicza działalność), składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana z każdego z tych tytułów odrębnie. W przypadku gdy w ramach jednego z tytułów do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego ubezpieczony uzyskuje więcej niż jeden przychód, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana od każdego z uzyskanych przychodów odrębnie.
Do składki zdrowotnej nie mają więc zastosowania przepisy o zbiegu tytułów ubezpieczeniowych określonych w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, które pozwalają w pewnych przypadkach na nieopłacanie składek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe, gdy z innych tytułów jest ona opłacana od odpowiednio wysokiej podstawy (art. 9c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).
Ustawa zdrowotna przewiduje jednak kilka wyłączeń od obowiązku opłacania składki zdrowotnej, są to jednak wyłączenia na tyle wąskie, że niewiele osób może z nich skorzystać. Polski Ład wprowadził do ustawy zdrowotnej art. art. 82 ust. 9b przewidujący zwolnienie ze składki dla pewnej kategorii przedsiębiorców. Zgodnie z nim składka na ubezpieczenie zdrowotne nie jest opłacana przez osobę zatrudnioną na umowie o pracę, której podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tego tytułu nie jest wyższa niż minimalne wynagrodzenie obowiązujące w dniu 1 stycznia danego roku, która jednocześnie:
- prowadzi działalność pozarolniczą lub współpracuje z taką osobą (art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy zdrowotnej);
- prowadzi działalność gospodarczą i korzysta z ulgi na start lub współpracuje z taką osobą (art. 66 ust. 1 pkt 1a ustawy zdrowotnej).
Taka osoba nie będzie musiała opłacać składki zdrowotnej z prowadzonej działalności, jeśli jednocześnie spełni dwie kolejne przesłanki, tj.:
- uzyskuje dodatkowe przychody z tego tytułu w wysokości nie wyższej niż 50 proc. minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu 1 stycznia danego roku, oraz
- opłaca od tych przychodów podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
Jak widać, zwolnienie jest skierowane do drobnych przedsiębiorców, którzy zarówno uzyskują drobne przychody z działalności, jak i niewiele zarabiają na etacie.
/>
Dotychczasowe zasady bez zmian
Polski Ład nie zmienił przy tym już obowiązujących zasad zwolnienia ze składek. Zgodnie z art. 82 ust. 8 składka na ubezpieczenie zdrowotne nie jest opłacana przez osobę, której świadczenie emerytalne lub rentowe nie przekracza miesięcznie kwoty minimalnego wynagrodzenia, od tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, o którym mowa w art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c (prowadzenia pozarolniczej działalności i współpracy przy tej działalności), lub tytułu, o którym mowa w art. 66 ust. 1 pkt 1a (prowadzenie działalności gospodarczej i korzystanie z ulgi na start lub współpraca przy takiej działalności). Warunkiem jest, aby ta osoba:
- uzyskiwała dodatkowe przychody z tego tytułu w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 50 proc. kwoty najniższej emerytury, lub
- opłacała podatek dochodowy w formie karty podatkowej.
Prowadzenie pozarolniczej działalności, współpraca przy niej, jak również prowadzenie działalności gospodarczej i korzystanie z ulgi na start oraz współpraca przy takiej działalności nie będą powodowały konieczności opłacania składki zdrowotnej, jeśli osoba ją prowadząca jest zaliczona do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności. Warunkiem do uzyskania zwolnienia jest, aby ta osoba:
- uzyskiwała z tego tytułu przychody w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 50 proc. kwoty najniższej emerytury, lub
- opłacała podatek dochodowy w formie karty podatkowej.
Wynika to z art. 9 ustawy zdrowotnej.
Z kolei art. 9a ustawy zdrowotnej przewiduje zwolnienie dla wspomnianych wyżej kategorii prowadzących działalność i ich współpracowników, jeśli dodatkowo pobierają zasiłek macierzyński, ale nie wyższy niż świadczenie rodzicielskie (100 zł).
Nie trzeba składać wniosku
W opisanym przypadku nie trzeba składać wniosku o zwolnienie ze składek. Wynika ono z mocy prawa, ZUS ani NFZ nie decydują więc o zastosowaniu tej ulgi. Przedsiębiorca powinien sprawdzić, czy spełnia wszystkie warunki do zwolnienia określone w art. 82 ust. 9b ustawy zdrowotnej.
Podstawa prawna
• ustawa z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1285; t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 2270)
• art. 79 ustawy z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2105; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 2469)
• art. 9c ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 423; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 2105)
