Rząd planuje dopłacać do składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne osobom posiadającym status artysty zawodowego, które mało zarabiają.
Dane Ministerstwa Kultury Dziedzictwa Narodowego i Sportu pokazują, że w Polsce zawodowo działalność artystyczną, łącznie z absolwentami szkolnictwa artystycznego, wykonuje ok. 67 tys. osób. Sytuacja ekonomiczna większości z nich jest trudna. Resort twierdzi, że ok. 60 proc. ma przychody poniżej średniej krajowej, a ok. 30 proc. poniżej minimalnego wynagrodzenia, z czego muszą samodzielnie opłacać składki. Jednocześnie jedynie mniej niż 13,9 proc. tej grupy pozostaje w stosunku pracy. Duża część artystów w ogóle nie jest ubezpieczona albo działa w szarej strefie.
Tymczasem system ubezpieczeń wymaga od nich opłacania wyższych składek niż w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą. Powód? Pomimo że artystów i przedsiębiorców obowiązują identyczne składki bazowe, ci pierwsi pozbawieni są choćby ulgi na start.
Dlatego resort kultury opracował nowy akt prawny, kompleksowo regulujący kwestie dotyczące tej grupy zawodowej. Chodzi o projekt ustawy o uprawnieniach artysty zawodowego, którego założenia zostały właśnie opublikowane w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów.
Jak tłumaczą projektodawcy, w trakcie prac nad ustawą rozważane były różne modele. Pierwszy zakładał objęcie artystów analogicznymi ulgami jak mikroprzedsiębiorców, z zachowaniem 50-procentowych kosztów uzyskania przychodu. Uznano jednak, że się to nie sprawdzi, m.in. ze względu na to, że byłby to system zbyt uciążliwy dla beneficjentów pod względem rozliczeń podatkowych. Drugi model brany pod uwagę miał polegać na całkowitym ubezpieczeniu artystów przez państwo. On też został jednak odrzucony jako zbyt drogi i nakładający na państwo zbyt wiele zadań.
Resort wyjaśnia, że zdecydowano się na rozwiązanie kompromisowe, czyli włączenie artystów do powszechnego systemu ubezpieczeń z jednoczesnym zapewnieniem im mechanizmu wsparcia przy opłacaniu składek. W tym celu zostanie utworzony specjalny fundusz wsparcia dla najmniej zarabiających osób posiadających status artysty. Głównym źródłem jego finansowania będą środki pozabudżetowe z opłaty reprograficznej. Jeżeli pozyskane środki będą niewystarczające, zostaną uzupełniane dotacją celową z budżetu państwa. Jednocześnie ustawa ma zdefiniować, kim jest artysta zawodowy i uregulować procedury potwierdzania i aktualizacji uprawnień artysty na podstawie wykształcenia lub dorobku, a także przychodów z działalności artystycznej. ©℗
Etap legislacyjny
Projekt w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów
