ZUS informuje, że formularze PIT-11A dostali tylko emeryci, którzy mają nadpłatę. Seniorzy są więc zaskoczeni, gdy z przygotowanego im przez skarbówkę zeznania wynika, że mają dopłacić podatek

To efekt zmiany w rozliczaniu PIT. W poprzednich latach Zakład Ubezpieczeń Społecznych przygotowywał zeznania emerytom, niezależnie od tego, czy mieli podatek do zapłaty, czy nadpłatę do zwrotu wynikającą z pobrania zbyt wysokich zaliczek od świadczeń (jeżeli ktoś chciał skorzystać z ulg, np. rehabilitacyjnej, musiał samodzielnie złożyć zeznanie).
W tym roku ZUS wysyła:
  • PIT- 40A (czyli roczne obliczenie podatku) osobom, które miały niedopłatę podatku, i
  • PIT-11A (czyli informację o dochodach) osobom, które miały nadpłatę podatku, ale tych świadczeniobiorców już nie rozlicza. Takie osoby otrzymują informację PIT-11A i muszą samodzielnie złożyć zeznanie roczne (np. na formularzu PIT-37).
Jak czytamy na stronach gov.pl, osoby, które otrzymały z organu rentowego (czyli z ZUS) informację PIT-11A, mogą:
  • samodzielnie złożyć zeznanie roczne, albo
  • nic nie robić do 30 kwietnia – wtedy urząd skarbowy zaakceptuje zeznanie PIT-37 za 2020 r., automatycznie wygenerowane w usłudze Twój e-PIT.
Problem polega na tym, że informacje te nie odnoszą się do wszystkich emerytów. Ci, którzy uzyskali dochód z innego źródła niż emerytura (np. za granicą), a z polskiego ZUS dostali PIT-11A z informacją o nadpłacie, de facto mogą mieć niedopłatę podatku. Słowem muszą podatek dopłacić.
PIT-11A mogli też dostać emeryci, którym ZUS zwrócił za 2020 r. składki zdrowotne. Oni również muszą dopłacić daninę.
Chcąc zatem uniknąć kłopotów, należy sprawdzić swoje rozliczenie za 2020 r. przygotowane przez skarbówkę w ramach usługi Twój e-PIT i w razie potrzeby poprawić je lub po prostu samodzielnie złożyć zeznanie.
Zamiast nadpłaty niedopłata
O problemie poinformował nas czytelnik, który w 2020 r. dostawał emeryturę z ZUS. Jednocześnie z racji tego, że mieszka za granicą, otrzymał zwrot potrąconych składek zdrowotnych.
W rezultacie dostał od ZUS informację na formularzu PIT-11A. Myślał więc, że ma nadpłatę podatku, a więc że urząd skarbowy zwróci mu pieniądze. Gdy jednak zajrzał do zeznania rocznego przygotowanego przez Krajową Administrację Skarbową (w ramach usługi Twój e-PIT), zorientował się, że jest odwrotnie – musi dopłacić urzędowi skarbowemu i to ponad 3,5 tys. zł podatku.
Był przekonany, że skoro ma niedopłatę, to powinien dostać z ZUS roczne obliczenie podatku na formularzu PIT-40A. Tak się jednak nie stało. Spytał więc zakład, dlaczego.
W odpowiedzi ZUS poinformował naszego czytelnika, że prawidłowo wysłał mu PIT-11A, bo zaistniała nadpłata podatku.
Ostatecznie jednak zwrot potrąconych składek zdrowotnych spowodował u czytelnika niedopłatę daniny, więc czytelnik musi teraz samodzielnie rozliczyć się z PIT, np. na formularzu PIT-37.
– Być może system ZUS nie uwzględnia takich niuansów w zakresie rozliczeń, zwłaszcza że nowe zasady rozliczenia emerytów są realizowane po raz pierwszy. W efekcie jednak to na emerytów został przerzucony ciężar prawidłowego rozliczenia z fiskusem – komentuje Grzegorz Grochowina, wicedyrektor i szef zespołu zarządzania wiedzą w dziale doradztwa podatkowego KPMG.
W takiej samej sytuacji mogą być emeryci, którzy dostawali w 2020 r. emeryturę z ZUS, a jednocześnie pracowali albo prowadzili własną działalność gospodarczą i osiągnęli dochód z tych źródeł.
ZUS wypełnia to, o czym wie
Skąd problem? Otóż ZUS wystawia PIT-11A lub PIT-40A jedynie na podstawie informacji, które posiada, czyli na podstawie danych o wypłatach w 2020 r. emerytur i świadczeń.
– Nie uwzględnia więc całościowej sytuacji podatkowej emeryta, a więc również innych dochodów, które emeryt osiągnął w zeszłym roku – potwierdza Grzegorz Grochowina.
Słowem, ZUS nie wie, czy emeryt miał inne dochody. Wystawia więc informacje wszystkim osobom, które w 2020 r. chociaż raz pobrały świadczenie z tej instytucji.
W odpowiedzi na pytania DGP zakład tłumaczy, że:
  • PIT-40A otrzymali podatnicy z kwotą niedopłaty podatku (gdy suma zaliczek przekazanych do urzędu skarbowego w roku podatkowym nie przewyższa kwoty podatku należnego od uzyskanego dochodu),
  • PIT-11A otrzymują tylko osoby z nadpłatą podatku (gdy suma zaliczek przekazanych do urzędu skarbowego w roku podatkowym przewyższyła kwotę podatku należnego za ten rok od dochodów uzyskanych w ZUS).
Grzegorz Grochowina zwraca jednak uwagę, że informację PIT-11A otrzymają m.in. osoby, które złożyły w ZUS:
  • oświadczenie o zamiarze wspólnego rozliczania dochodów z małżonkiem,
  • złożyły wniosek o obliczanie i pobieranie zaliczki na podatek według wyższej skali podatkowej, lub
  • wniosek o niesporządzanie rocznego obliczenia podatku na PIT-40A.
Osoby te mogły więc dostać informacje na formularzu PIT-11A (bo ZUS stwierdził nadpłatę podatku), ale ostatecznie, po uwzględnieniu wszystkich dochodów, może się okazać, że mają niedopłatę i muszą rozliczyć się z niej z fiskusem.
Ekspert dodaje, że taka sama sytuacja może powstać z PIT-40A. – Ostatecznie w zeznaniu rocznym może zostać wykazana zarówno niedopłata, jak i nadpłata podatku – stwierdza Grzegorz Grochowina.
Kto nie musi sprawdzać PIT…
Ekspert wskazuje, że swojego rozliczenia PIT przygotowanego przez Krajową Administrację Skarbową w usłudze Twój e-PIT nie musi sprawdzać emeryt, który poza świadczeniem z ZUS nie otrzymywał innych dochodów i nie korzysta z żadnych ulg i odliczeń. Nie musi też składać zeznania podatkowego PIT-37 lub PIT-36, bo zeznania na tych formularzach przygotowała skarbówka w Twoim e-PIT. Powinny więc one odzwierciedlać cały dochód podatnika emeryta.
Mimo to – zdaniem Grzegorza Grochowiny – nawet w takim przypadku, a więc gdy emeryt nie miał innych dochodów i nie korzysta z odliczeń, warto zapoznać się z przygotowanym przez skarbówkę zeznaniem PIT, bo może zdarzyć się pomyłka.
…a kto musi
Natomiast bezwzględnie z fiskusem muszą rozliczyć się emeryci, którzy:
  • uzyskiwali w 2020 r. inne dochody niż emerytura z ZUS,
  • chcą skorzystać z ulg (np. termomodernizacyjnej, internetowej, rehabilitacyjnej) lub odliczeń (np. darowizn na kościół czy na cele walki z COVID-19).
Sprawdzić zeznanie powinni również ci, którzy – jak nasz czytelnik – mieszkają za granicą, dostają emeryturę z ZUS, a w zeszłym roku otrzymali zwrot składek zdrowotnych.
W praktyce mają co najmniej dwie możliwości:
  • sprawdzić zeznanie przygotowane przez skarbówkę, a więc zalogować się do Twojego e-PIT, zmodyfikować go, podpisać i wysłać (zgodnie z instrukcjami pojawiającymi się po zalogowaniu), lub
  • samodzielnie wypełnić zeznanie roczne, biorąc pod uwagę dochód z emerytury (informacje z ZUS – PIT-11A lub PIT-40A), dochody z innych źródeł (pracy, zlecenia czy działalności) i odliczenia.
Możliwe odsetki
Osoby osiągające jedynie dochody z ZUS, które dostały PIT-11A, uzyskają zwrot nadpłaty podatku bezpośrednio z urzędu skarbowego. Jeśli rozliczą się za pomocą Twojego e-PIT, zwrot dostaną w ciągu 45 dni. Jeśli złożą formularz papierowy, urząd na zwrot nadpłaty będzie miał 90 dni.
Odpowiedź ZUS na pytania DGP
Czy może się zdarzyć sytuacja, że PIT-11A otrzymał emeryt, który ma niedopłatę podatku?
Osoba mająca niedopłatę nie mogła otrzymać w rozliczeniu PIT-11A, tylko PIT-40A.
Świadczeniobiorcy osiągający jedynie dochody z ZUS, a nie podlegający rozliczeniu przez organ rentowy, uzyskają zwrot z tytuły nadpłaty podatku bezpośrednio z Urzędu Skarbowego, zgodnie ze zmianami, które weszły w 2020 r. PIT-40A otrzymali podatnicy z kwotą niedopłaty podatku, gdy suma zaliczek przekazanych do US w roku podatkowym nie przewyższa kwoty podatku należnego od uzyskanego dochodu. Informacje o zwrocie z tytułu nadpłaty przez Urząd Skarbowy umieszczone są na stronie Ministerstwa Finansów i wynikają z wprowadzonych zmian w przepisach.
Natomiast PIT-11A otrzymają tylko osoby z nadpłatą podatku, gdy suma zaliczek przekazanych do urzędu skarbowego w roku podatkowym przewyższyła kwotę podatku należnego za ten rok od dochodów uzyskanych w ZUS.
Ile formularzy podatkowych za 2020 r. ZUS wysłał do emerytów