Inne formy wsparcia dla opiekunów niepełnosprawnych członków rodziny
● Zasiłek pielęgnacyjny przyznaje się w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Praktycznie przysługuje: niepełnosprawnemu dziecku, osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16. roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, osobie niepełnosprawnej powyżej 16. roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21. roku życia, oraz osobie, która ukończyła 75 lat. Zasiłek pielęgnacyjny wynosi obecnie 153,00 zł miesięcznie.
● Świadczenie pielęgnacyjne, potocznie nazywane zasiłkiem opiekuńczym przysługuje wyłącznie najbliższym krewnym niepełnosprawnych dzieci – matce, ojcu, opiekunowi faktycznemu, osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną i innej osobie, na której zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym ciąży obowiązek alimentacyjny.
Najbliższa rodzina, która chciałaby otrzymywać zasiłek opiekuńczy, musi wykazać rezygnację z zatrudnienia bądź innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą, która legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności wraz ze wskazaniem konieczności stałej lub długotrwałej opieki, w związku z ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji. To nie koniec wymogów. Świadczenie przysługuje wówczas, gdy niepełnosprawność dziecka powstała nie później niż do uzyskania przez nie 18. roku życia lub w trakcie nauki w szkole albo w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25 lat. Od 1 lipca 2013 r. wysokość świadczenia pielęgnacyjnego wynosi 620 zł, jednakże osoby otrzymujące je i spełniające nowe, obowiązujące od 1 stycznia 2013 r. warunki ustawowe, w okresie od kwietnia do grudnia 2013 r. mają również prawo do przyznawanego z urzędu dodatku w wysokości 200 zł miesięcznie na podstawie rządowego programu wspierania osób otrzymujących świadczenie pielęgnacyjne.
Dlatego też łączna wysokość wsparcia dla osób otrzymujących obecnie świadczenie pielęgnacyjne wynosi 820 zł miesięcznie, przy czym w ciągu najbliższych lat ma systematycznie wzrastać aż do osiągnięcia poziomu najniższej krajowej pensji.
Uzyskanie świadczenia nie jest uzależnione od kryteriów dochodowych, jednak prawo do niego straciły osoby, które zrezygnowały z pracy zarobkowej, aby zająć się niepełnosprawnymi rodzicami.
Podstawa prawna
Art. 1–3 ustawy z 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1456).
Art. 16–17 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2006 r. nr 139,
poz. 992 z późn. zm.).
Art. 128-144 ustawy z 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. nr 9, poz. 59).
Nowe zasady nabywania świadczeń rodzinnych, jakie obowiązują od 1 lipca 2013 r., są bardziej sformalizowane i jasno wskazują, do jakich osób kierowana jest pomoc materialna ze strony państwa. Świadczenia opiekuńcze, czyli: zasiłek pielęgnacyjny, świadczenie pielęgnacyjne i specjalny zasiłek opiekuńczy, są jednym z czterech form wsparcia w ramach świadczeń rodzinnych, które obejmują ponadto również zasiłek rodzinny wraz z dodatkiem do zasiłku rodzinnego, zapomogi wypłacane przez gminę oraz jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia dziecka, potocznie zwaną becikowym. Każdą z powyższych form pomocy realizuje najbliższa jednostka samorządu terytorialnego, przy czym wniosek składa się w urzędzie gminy lub miasta, właściwym ze względu na miejsce zamieszkania osoby wymagającej wsparcia. Do wniosku, w którym należy wskazać dane osoby występującej o przyznanie świadczenia (imię, nazwisko, datę urodzenia, nr PESEL), trzeba dołączyć zaświadczenie o osiąganym dochodzie (wydane przez naczelnika z właściwego urzędu skarbowego) oraz inne zaświadczenia i dowody niezbędne do ustalenia prawa do świadczenia. Może to być orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, prawomocny wyrok sądu, zaświadczenie z urzędu pracy. Od niekorzystnej decyzji zawsze możemy się odwołać w ramach procedury administracyjnej, a następnie skutecznie popierać skargę w toku postępowania przed sądami administracyjnymi.