Zawarliśmy z naszym zleceniobiorcą umowę-zlecenie na okres od 12 czerwca do 31 lipca 2020 r. Uzgodniliśmy miesięczne wynagrodzenie w wysokości 2700 zł. W czerwcu uzyskał przychód oskładkowany w kwocie 1354,84 zł. Czy w takim przypadku należy za niego opłacać składkę na Fundusz Pracy?

odpowiedź

W tym przypadku zleceniodawca ma obowiązek przeliczenia podstawy wymiaru składek na okres miesiąca. Jest ona wyższa niż minimalne wynagrodzenie, dlatego za czerwiec składka na FP jest należna, podobnie jak za lipiec. Składki na Fundusz Pracy opłaca się bowiem na specjalnych zasadach.

Kto musi opłacać

Płatnikami składek na FP są pracodawcy oraz inne jednostki organizacyjne. Opłacają je m.in. za osoby:
  • pozostające w stosunku pracy lub stosunku służbowym,
  • wykonujące pracę na podstawie umowy o pracę nakładczą,
  • wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy-zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz za osoby z nimi współpracujące (z wyłączeniem umów uaktywniających z nianiami).
Do płatników składek na FP zaliczają się także osoby prowadzące pozarolniczą działalność, które opłacają je za siebie i osoby współpracujące. Składki te są uiszczane przez płatnika za osoby, które obowiązkowo podlegają z danego tytułu ubezpieczeniom emerytalno-rentowym i osiągają przychód stanowiący podstawę wymiaru tych składek w przeliczeniu na okres miesiąca wynoszący co najmniej tyle, ile minimalne wynagrodzenie za pracę. Obecnie jest to 2600 zł. Składki odprowadza się bez względu na kwotę rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składki emerytalnej i rentowej – tzw. limitu trzydziestokrotności. Składka wynosi 2,45 proc. [przykład 1]

przykład 1

Zbyt niskie zarobki
Pracownik zatrudniony na 1/2 etatu otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 1500 zł brutto miesięcznie. Mimo obowiązkowych ubezpieczeń z tytułu stosunku pracy pracodawca nie opłaca za niego składek na FP ze względu na to, że przychód podlegający oskładkowaniu jest niższy od płacy minimalnej.

przykład 2

Od każdego z tytułów
Zleceniobiorca wykonuje u nas umowę-zlecenie i uzyskuje z tego tytułu wynagrodzenie wynoszące 800 zł. Oprócz tego w innej firmie jest zatrudniony na 3/4 etatu z wynagrodzeniem wynoszącym 1980 zł. Czy trzeba opłacać za niego składki na Fundusz Pracy?
W przedstawionej sytuacji w 2020 r. obowiązkowo składkę na Fundusz Pracy płaci zarówno zakład pracy, jak i zleceniodawca. Ubezpieczenia emerytalne i rentowe z umowy cywilnej mają w tym przypadku charakter obowiązkowy, a suma obu przychodów przekracza płacę minimalną.

przykład 3

Tylko część miesiąca przepracowana
Pracownik został zatrudniony na pełny etat od 20 lipca z pensją w wysokości 2900 zł. Wynagrodzenie za lipiec za przepracowaną część miesiąca wyniosło 1260,96 zł. Za lipiec składka na FP należna jest od kwoty wyliczonej kwoty, bo w przeliczeniu na miesiąc wynagrodzenie jest co najmniej równe (w tym przypadku wyższe) płacy minimalnej.

Z kilku źródeł

W przypadku gdy ubezpieczony osiąga przychody z kilku źródeł, od których obowiązkowo opłacane są składki na ubezpieczenia emerytalno-rentowe, i łącznie – ze wszystkich tych źródeł – w przeliczeniu na miesiąc podstawa dorówna wysokości płacy minimalnej lub ją przewyższy, składki na FP odprowadza każdy z płatników. Osoba osiągająca przychody od różnych płatników składa stosowne oświadczenie każdemu z nich. Taka informacją umożliwia wszystkim płatnikom ustalenie obowiązku w zakresie zapłaty składek na FP. [przykład 2]

Dofinansowanie z FGŚP. Liczy się nie tylko tarcza, trzeba sięgnąć też do ustawy z 2013 r.

Przeliczenie podstawy

Przeliczenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe na okres miesiąca to ustalenie, ile wynosiłaby ta podstawa, gdyby praca wykonywana była przez pełny miesiąc. Jeśli wynosi ona co najmniej tyle, ile minimalne wynagrodzenie za pracę, składka na FP jest należna. Przeliczenia dokonuje się, gdy co najmniej minimalne wynagrodzenie nie zostało osiągnięte ze względu na nieobecność powodującą zmniejszenie pensji. Tak może być w razie rozpoczęcia/zakończenia zatrudnienia w trakcie miesiąca lub nieobecności spowodowanej chorobą, urlopem bezpłatnym czy wychowawczym albo nieobecnością nieusprawiedliwioną. W przypadku pracownika pełnoetatowego składka jest należna zawsze, gdyż ma on zagwarantowaną płacę minimalną w razie przepracowania pełnego miesiąca. Przeliczenia na okres pełnego miesiąca nie dokonuje się u pracowników niepełnoetatowych, których przychód stanowiący postawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest niższy niż minimalne wynagrodzenie. Ponadto przeliczenia podstawy składkowej na okres miesiąca dokonuje się tylko w celu ustalenia obowiązku opłacania składki na FP za dany miesiąc. Samą składkę natomiast nalicza się od faktycznego przychodu. [przykład 3]

U zleceniobiorców

Przy zatrudnieniu na podstawie umowy-zlecenia z reguły nie dokonuje się operacji przeliczenia podstawy w razie wykonywania jej przez niepełny miesiąc. Takie przeliczenie na okres miesiąca jest natomiast uzasadnione w przypadku umów zawieranych na kilka miesięcy z określonym w umowie wynagrodzeniem za pracę w stawce miesięcznej. Oznacza to, że w sytuacji gdy zleceniobiorca wykonywał pracę przez niepełny miesiąc (np. ze względu na rozpoczęcie/zakończenie umowy w trakcie miesiąca, chorobę lub inną nieobecność), za który uzyskał oskładkowany przychód w wysokości niższej od minimalnego wynagrodzenia za pracę, należy ustalić, ile wyniosłaby podstawa wymiaru składki emerytalnej i rentowej, gdyby wykonywał on pracę przez cały miesiąc. Jeśli tak ustalona wysokość podstawy będzie co najmniej równa kwocie minimalnego wynagrodzenia za pracę, zleceniodawca ma obowiązek opłacenia za wykonawcę składki na FP. Przy innym systemie wynagradzania (stawka godzinowa, akord, prowizja) dla potrzeb ustalenia obowiązku opłacania składki na FP nie dokonuje się przeliczenia podstawy. W takiej sytuacji o tym obowiązku decyduje rzeczywista wysokość osiągniętego przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składek.

Niektórzy zwolnieni

Składek nie opłaca się m.in. za:
  • pracowników młodocianych zatrudnionych w ramach umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego;
  • osoby przebywające na urlopach wychowawczych oraz pobierające zasiłek macierzyński;
  • zatrudnionych pracowników powracających z urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu wychowawczego w okresie 36 miesięcy począwszy od pierwszego miesiąca po powrocie z danego rodzaju urlopu;
  • osoby zatrudnione, które ukończyły 50. rok życia i w okresie 30 dni przed zatrudnieniem pozostawały w ewidencji bezrobotnych powiatowego urzędu pracy – przez 12 miesięcy począwszy od pierwszego miesiąca po zawarciu umowy o pracę;
  • pracowników, zleceniobiorców, którzy osiągnęli wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;
  • skierowanych zatrudnionych bezrobotnych, którzy nie ukończyli 30. roku życia – przez okres 12 miesięcy począwszy od pierwszego miesiąca po zawarciu umowy o pracę.
Do opłacania składek na FP z tytułu umów-zlecenia nie są też obowiązani zleceniodawcy będący osobami fizycznymi, jeśli nie zatrudniają ani jednego pracownika. Składki te opłacają bowiem płatnicy będący pracodawcami lub jednostkami organizacyjnymi. Pracodawcą – w rozumieniu przepisów – jest jednostka organizacyjna, chociażby nie posiadała osobowości prawnej, jest nim także osoba fizyczna, o ile zatrudnia co najmniej jednego pracownika. Uwaga! Jednostka organizacyjna choćby nie posiadała żadnych pracowników, opłaca składki na ogólnych zasadach. Jednostkami organizacyjnymi są np. spółki osobowe (jawne, cywilne) czy kapitałowe (z o.o., akcyjne).
Podstawa prawna
• art. 2 ust. 1 pkt 25, art. 104, art. 104a–105, art. 107 ust. 1 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 10 maja 2016 r. poz. 645; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1065)