Zmianę struktury organizacyjnej Państwowej Inspekcji Sanitarnej (PIS), w ramach której główny inspektor będzie powoływał inspektorów wojewódzkich, a ci z kolei powiatowych – przewiduje nowelizacja ustawy o PIS.
Projekt, który w ostatnich dniach po raz kolejny został rozpatrzony przez Komisję Prawniczą, został skierowany do konsultacji ponad trzy lata temu (we wrześniu 2016 r.). Ponieważ dotyczy on również inspektorów podległych MSWiA oraz MON, wiele kwestii musiało zostać uzgodnionych z tymi resortami. Również na ostatnim posiedzeniu komisja wskazała m.in. na konieczność uzupełnienia projektu o prawa państwowych inspektorów sanitarnych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, a także wojskowych inspektorów sanitarnych w związku z wykonywaniem zadań przez obie te inspekcje (co dotychczas uregulowane było w rozporządzeniach).
Projekt przewiduje zmianę struktury PIS na pionową i rozszerzenie uprawnień GIS. Od 2010 r. zespolono organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej szczebla powiatowego i wojewódzkiego, przez co – jak podkreślono w uzasadnieniu projektu – zarówno minister zdrowia, któremu podlega PIS, jak i GIS zostali pozbawieni realnych instrumentów oddziaływania na podległe im służby. Dotychczasowe doświadczenia doprowadziły do wniosku, że nie jest to optymalne rozwiązanie. Zgodnie z projektem główny inspektor będzie mógł wydawać polecenia organom PIS, do jego obowiązków będzie należało koordynowanie ich działalności. Przywrócone zostaną mu kompetencje do powoływania państwowych wojewódzkich inspektorów sanitarnych (za zgodą właściwego wojewody). Projekt zakłada także ustanowienie państwowego powiatowego inspektora sanitarnego organem zespolonej administracji rządowej w województwie. Inspektorów powiatowych będą powoływać inspektorzy wojewódzcy.
Zmiana struktury organizacyjnej PIS nie uzależnia możliwości wydania przez głównego inspektora podległym organom poleceń dotyczących podjęcia określonych czynności od informowania każdorazowo właściwego wojewody lub starosty. Informacje takie będą natomiast przekazywane w ramach zasady współdziałania organów.
W związku z tym uchylone zostaną przepisy, zgodnie z którymi wójt (burmistrz, prezydent miasta), rada powiatu albo sejmik województwa ma prawo występowania z wnioskami o podjęcie konkretnych działań służących bezpieczeństwu sanitarnemu przez właściwy organ PIS. Pozostawiony natomiast zostanie artykuł, na mocy którego władze samorządowe będą uzyskiwały regularne informacje o stanie bezpieczeństwa sanitarnego powiatu i województwa.
Nowela obejmuje też pracowników sanepidu zapisami dezubekizacyjnymi – określonych stanowisk w inspekcjach nie będą mogły zajmować osoby współpracujące z organami bezpieczeństwa PRL.
Autorzy projektu przekonują, że stanowi on odpowiedź na zgłaszane od dawna postulaty. Podkreślają również, że powrót do pionowej struktury poprawi sytuację płacową w PIS. Obecnie, w związku z tym, że terenowe inspekcje podlegają poszczególnym samorządom, sytuacja zatrudnionych tam osób jest zróżnicowana, problemem jest chociażby interpretacja przepisów ustawy z 8 czerwca 2017 r. o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1471 ze zm.). Warto w tym kontekście przypomnieć, że pod koniec września, na uroczystości z okazji setnej rocznicy istnienia służb sanitarnych, premier Mateusz Morawiecki zapowiedział podwyżki i premie. Na początku października główny inspektor sanitarny Jarosław Pinkas poinformował, że od 1 stycznia 2020 r. wszyscy pracownicy sanepidu otrzymają 500 zł brutto podwyżki i dodatkowo 1000 zł nagrody na stulecie.
Etap legislacyjny
Projekt po rozpatrzeniu przez Komisję Prawniczą