Od czerwca do maja następnego roku będzie trwał okres wypłacania rodzicom 500 zł na dziecko. Dzięki takiemu rozwiązaniu gminy unikną kumulacji wniosków o pomoc finansową w wakacje.
Takie rozwiązanie znalazło się w projekcie nowelizacji ustawy z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2134 ze zm.), który wczoraj trafił do konsultacji społecznych. Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami rządu, że wsparcie z programu 500+ będzie przysługiwać również na pierwsze lub jedyne dziecko bez względu na wysokość dochodu, z ustawy będą wykreślone przepisy dotyczące kryterium dochodowego oraz zasad ustalania sytuacji dochodowej rodziców.
– W efekcie tej zmiany z programu skorzysta 6,8 mln dzieci, w tym 2 mln jedynaków – mówiła Elżbieta Rafalska, minister rodziny, pracy i polityki społecznej.
Co do zasady osoby, które obecnie nie otrzymują świadczenia na pierwsze dziecko będą mogły składać wniosek o jego przyznanie od 1 lipca – drogą elektroniczną, np. przez bankowość elektroniczną, a od 1 sierpnia w formie papierowej. Gmina będzie miała trzy miesiące na jego rozpatrzenie. Jednocześnie rodzice będą mieli gwarancję, że jeśli dopełnią formalności do końca września, to otrzymają świadczenie z wyrównaniem od lipca.
W tym samym czasie rodzice, którzy obecnie otrzymują 500+, będą mogli składać wnioski o wsparcie na nowy okres świadczeniowy, który zacznie się 1 października br. Co istotne opiekunowie nie będą otrzymywać decyzji przyznającej świadczenie, tylko wysłaną e-mailem informację o jego uzyskaniu – podobne rozwiązanie funkcjonuje teraz przy ubieganiu się o 300 zł na wyprawkę szkolną z programu „Dobry start”.
– Dzięki temu obniżone będą wydatki związane z obsługą programu 500+, bo ich dużą część pochłaniają koszty doręczenia decyzji – wskazuje Magdalena Rynkiewicz-Stępień, zastępca dyrektora Miejskiego Centrum Świadczeń w Opolu.
4,4 mln rodzin będzie otrzymywać 500+ po zmianie przepisów
41,2 mld zł będzie kosztować w 2020 r. wypłata świadczeń wychowawczych
Zmieni się też czas trwania okresu świadczeniowego. Informacje o przyznaniu świadczenia, które rodzice będą otrzymywać po 1 lipca będą bowiem przewidywały wypłacanie im pieniędzy aż do 31 maja 2021 r. Tym samym rodzice w 2020 r. w ogóle nie będą musieli składać żadnych wniosków. Natomiast docelowo, od 2021 r. okres świadczeniowy będzie się zaczynał 1 czerwca, a kończył 31 maja następnego. Proces przyjmowania dokumentów będzie zaś ruszał 1 lutego (przez internet), a od kwietnia w tradycyjnej formie.
– Jest to oczekiwana przez większość ośrodków zmiana, która pozwoli uniknąć kumulacji składania wniosków o różne świadczenia na dzieci w tym samym czasie, bo w wakacje opiekunowie oprócz o 500+, ubiegają się jeszcze np. o zasiłki rodzinne oraz 300+. Dlatego chociaż jeszcze w tym roku będziemy mieć z nią do czynienia, to w kolejnych latach praca związana z rozpatrywaniem dokumentów będzie rozłożona równomiernie w ciągu roku – podkreśla Bogumiła Podgórska, kierownik działu świadczeń rodzinnych Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Katowicach.
Odejście od wydawania decyzji oraz brak konieczności weryfikacji dochodów rodziców, co ma ułatwić i przyspieszyć rozpatrywanie wniosków, skutkuje też tym, że obniżona zostanie dotacja dla gmin na pokrycie kosztów obsługi programu. Obecnie otrzymują na ten cel 1,5 proc. środków przeznaczonych na wypłatę świadczeń, natomiast od 2021 r. będzie to 0,85 proc. Przy czym jeszcze w tym roku z uwagi na większą liczbę wniosków, którą gminy będą musiały obsłużyć, otrzymają w drugim półroczu dodatkowe 1,2 proc.
Następna zmiana przewidziana w projekcie ustawy dotyczy wydłużenia czasu na złożenie wniosku przez osoby, które ubiegają się o 500 zł na nowo narodzone dziecko lub takie, które adoptowali bądź objęli opieką. Sprowadza się ona do tego, że jeżeli dokumenty wpłyną do gminy w ciągu trzech miesięcy liczonych od przyjścia na świat dziecka (przysposobienia, objęcia opieką), to rodzice otrzymają pieniądze od tego właśnie momentu. Podobne rozwiązanie będzie stosowane w sytuacji, gdy dojdzie do śmierci rodzica, na którego było przyznane świadczenie wychowawcze. Jeżeli w terminie trzech miesięcy od tego wydarzenia wniosek złoży drugi rodzic, opiekun prawny lub faktyczny dziecka, to zachowana zostanie kontynuacja wypłaty świadczeń.
Wreszcie w projekcie jest zmiana odnosząca się do dodatku wychowawczego, który jest odpowiednikiem świadczenia 500+ w pieczy zastępczej. Obecnie przysługuje on jedynie podopiecznym rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka oraz placówek opiekuńczo-wychowawczych typu rodzinnego. Natomiast od 1 lipca uprawnione będą do niego dzieci przebywające w pozostałych typach placówek. O dodatek dla nich będzie wnioskować dyrektor domu dziecka, a uzyskane pieniądze mają być przeznaczane w szczególności na rozwój zainteresowań oraz zwiększanie szans edukacyjnych i rozwojowych dzieci.
Etap legislacyjny
Konsultacje projektu ustawy