Każdy pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę ma prawo do 20 lub 26 dni urlopu i, dodatkowo, m.in. urlopu opiekuńczego czy zwolnienia z powodu siły wyższej. Łącznie w 2024 roku daje to aż 35 dni urlopu.
2024 rok liczy 366 dni, co przekłada się łącznie na 251 dni pracujących i 115 dni wolnych od pracy. W 2024 roku przeciętny pracownik zatrudniony w oparciu o umowę o pracę będzie mógł skorzystać aż z 35 dni urlopu oraz zwolnień od pracy. Co więcej, istnieją grupy zawodowe, które mają jeszcze więcej uprawnień dotyczących dni wolnych od pracy.
Urlop – 20 czy 26 dni?
Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy pracownikowi w trakcie roku kalendarzowego przysługuje 20 lub 26 dni urlopu. Wymiar 20 dni urlopu przysługuje pracownikowi, który jest zatrudniony krócej niż 10 lat (choć wliczają się w ten okres m.in. studia), a 26 dni – gdy pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat na podstawie umowy o pracę.
Kodeks pracy przewiduje jednak jeszcze inne rodzaje urlopów i zwolnień, gdy nie możemy pojawić się w pracy. To m.in. urlop opiekuńczy czy zwolnienie z powodu siły wyższej.
2 dni lub 16 godzin zwolnienia z powodu siły wyższej
Każdy pracownik może skorzystać ze zwolnienia od pracy w wymiarze 2 dni albo 16 godzin w ciągu roku kalendarzowego z powodu siły wyższej. Jak mówi art. 1481 § 1 Kodeksu pracy pracownikowi przysługuje zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli natychmiastowa obecność pracownika jest niezbędna.
W tym wypadku niezbędny jest wniosek pracownika złożony najpóźniej w dniu korzystania ze zwolnienia. Pracodawca ma obowiązek udzielić zwolnienia. Pracownik zaś zachowuje prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia.
5 dni urlopu opiekuńczego
Z urlopu opiekuńczego można skorzystać w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub mieszkającej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych. W ciągu roku pracownikowi przysługuje 5 dni urlopu opiekuńczego.
By go otrzymać niezbędne jest złożenie wniosku przez pracownika w terminie nie krótszym niż 1 dzień przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. W tym przypadku pracownik traci prawo do wynagrodzenia.
2 dni lub 16 godzin na opiekę nad dzieckiem
Pracownikom, którzy wychowują przynajmniej jedno dziecko do 14 roku życia przysługuje zwolnienie na opiekę nad dzieckiem w wymiarze 16 godzin lub 2 dni. Warto jednak pamiętać, że prawo to przysługuje pracownikom wychowującym dziecko. Jeśli pracownik jest rodzicem, ale nie wychowujący dziecka, nie może skorzystać z tego urlopu. W przypadku zwolnienia na opiekę nad dzieckiem pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.
Więcej wolnego dla niektórych grup zawodowych
Jeszcze więcej dni wolnego przysługuje pracownikom objętym szczególnymi regulacjami – to m.in. nauczyciele czy strażacy. Dłuższy urlop wypoczynkowy przysługuje także osobom posiadającym znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności, nauczycielom akademickim, sędziom, prokuratorom, a także pracownikom socjalnym, kontrolerom Najwyższej Izby Kontroli, pracownikom naukowym i badawczo-technicznych zatrudnionych w instytutach badawczych, członkom personelu dyplomatyczno-konsularnego, członków służby zagranicznej, inwalidom wojennym pozostającym w zatrudnieniu oraz kombatantom i osobom represjonowanym.