Rodzice, którzy czasowo pracują poza UE i zabrali ze sobą małoletnich, chcieliby zostać objęci rządowym programem 500 plus. Jednak zmiany przepisów w tym zakresie nie będzie. Co do zasady świadczenie wychowawcze przysługuje obywatelom polskim, którzy mieszkają na terytorium Rzeczypospolitej przez okres, w jakim ma im przysługiwać. Wyjątek od tej reguły jest przewidziany w art. 1 ust. 3 ustawy z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. poz. 195).
Zgodnie z nim w sytuacji, gdy członkowie rodziny zamieszkują i pracują w dwóch różnych krajach UE, Szwajcarii lub państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, na podstawie przepisów o koordynacji systemu zabezpieczenia społecznego ustalany jest kraj właściwy do wypłaty świadczeń na dzieci.
Takie wymogi oznaczają, że prawa do 500 zł na dziecko nie mają rodziny, której wszyscy członkowie wyemigrowali z Polski. Dotyczy to zarówno osób, które razem dziećmi wyjechały do jednego ze wspomnianych państw, jak i takich, które pracują poza UE, np. realizują kontrakty u pracodawców z Afryki lub Bliskiego Wschodu. Ta druga grupa rodziców uważa jednak, że jest to rozwiązanie niesprawiedliwie i dyskryminujące ich dzieci. Wskazują, że gdy cała rodzina zamieszkała w Niemczech, to wtedy ciężar wypłaty zasiłków na dzieci przejmuje to państwo. Natomiast gdy wyjeżdża ona np. do Kuwejtu, wówczas jest całkowicie pozbawiona pomocy finansowej, bo nie otrzymuje świadczeń, ani od miejscowych władz ani od Polski. Zdaniem opiekunów w ten sposób łamana jest konstytucyjna zasada równości oraz sprawiedliwości społecznej, zwłaszcza że ich pobyt poza ojczyzną ma charakter czasowy i zamierzają do niej wrócić.
Rodzice postanowili więc skierować prośbę o interwencję i zmianę przepisów m.in. do parlamentarzystów, resortu pracy oraz rzecznika praw obywatelskich. Podkreślają, że aby zapobiegać możliwości nienależnego pobierania świadczenia z Polski, można wprowadzić wymóg złożenia przez takie osoby oświadczenia, że nie uzyskują żadnego specjalnego zasiłku na dziecko od zagranicznego pracodawcy. Jednak nowelizacji ustawy w tej kwestii nie będzie.
– Intencją programu 500 plus od samego początku było wspieranie tych rodzin, które swoje centrum interesów życiowych wiążą z Polską. Jego celem jest też zachęcanie do powrotu do kraju – mówi Bartosz Marczuk, wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej.
Dodaje, że również cudzoziemcy z państw nienależących do UE, którzy pracują na terenie Polski, mogą starać się o świadczenie wychowawcze, jeśli wszyscy członkowie rodziny z nimi tu mieszkają.