Osoba, która pobiera pomostówkę, straci to świadczenie, jeżeli od nowego roku podejmie zatrudnienie w swoim zawodzie na umowę o pracę lub zlecenia. Nowy wymóg został wprowadzony ze względu na bezpieczeństwo publiczne – tak wynika z odpowiedzi Ministerstwa Infrastruktury (MI).

Na problem zwróciła uwagę Paulina Matysiak, posłanka Lewicy (pisaliśmy o tym: „Ubędzie pracowników na kontraktach”, DGP nr 171/2023).

– Braki kadrowe są wypełniane angażowaniem do pracy emerytowanych pracowników. Jest to możliwe ze względu na lukę w przepisach, które pozwalały na tego rodzaju pracę emerytom pobierającym pomostówki, o ile była ona wykonywana na podstawie umów cywilnoprawnych (a nie o pracę). Jednakże w związku z wejściem w życie nowych regulacji o emeryturach pomostowych taka możliwość od 1 stycznia 2024 r. będzie niedostępna, ponieważ emeryt w chwili podjęcia pracy w swoim zawodzie straciłby prawo do pobierania przysługującego mu świadczenia – wskazała w interpelacji posłanka, prosząc MI o wyjaśnienia.

Resort potwierdził, że w myśl znowelizowanego art. 17 ust. 4 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 164 ze zm., dalej: ustawa) prawo do emerytury pomostowej będzie ulegało zawieszeniu bez względu na wysokość uzyskiwanego przychodu w razie podjęcia przez uprawnionego pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze na podstawie stosunku pracy lub umowy cywilnoprawnej. Zgodnie z art. 12 ustawy z 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1667, dalej: nowelizacja) regulacja ta będzie obowiązywała od 1 stycznia 2024 r.

– Obecne regulacje pozwalają na zawieszenie prawa do emerytury pomostowej tym osobom, które świadczą taką pracę w ramach stosunku pracy (a więc na podstawie umowy o pracę) – wyjaśnił Rafał Weber, wiceminister infrastruktury. – Zarówno organizacje związkowe, jak i sami zatrudnieni wskazywali natomiast na problem wykonywania pracy na podstawie umów cywilnoprawnych np. przez kierowców autobusów (motorniczych tramwajów) pobierających emerytury pomostowe. W przekonaniu tych podmiotów zarówno osoby świadczące takie usługi, jak i pracodawcy omijają w ten sposób przepisy regulujące zawieszanie prawa do emerytury pomostowej oraz obowiązek odprowadzania składek na Fundusz Emerytur Pomostowych. W uzasadnieniu projektu nowelizacji podkreślono ponadto, że taka praktyka stanowi istotne zagrożenie dla bezpieczeństwa publicznego w związku z wykonywaniem tego rodzaju pracy o szczególnym charakterze przez osoby powyżej 60. roku życia – dodał.

Wskazał, że liczne wystąpienia o nadużywaniu regulacji art. 17 ust 4 ustawy o emeryturach pomostowych były kierowane również przez partnerów społecznych do Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ponadto zmieniona regulacja art. 17 ust. 4 ustawy jest zbieżna z podstawowym celem ustawodawcy, aby emerytury pomostowe mogły pobierać tylko te osoby, u których z uwagi na wiek zmniejszyły się możliwości wykonywania określonej pracy, co jest związane z ich malejącą wydolnością psychofizyczną.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych dotyczy to prac związanych z siłami natury, procesami technologicznymi lub szczególnymi wymaganiami, którym osoby starsze mogą nie sprostać. W przypadku których nie da się dostępnymi środkami profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej skutecznie ograniczyć ewentualnego zagrożenia, jakie prace te mogą stanowić dla życia lub zdrowia pracowników oraz bezpieczeństwa publicznego.

– Jednocześnie należy zaznaczyć, że z uwagi na ochronę interesów w toku, zarówno pracodawców, jak i pracowników, w art. 5 ust. 2 nowelizacji przewidziano, że nowa regulacja dotycząca zasad zawieszenia emerytury pomostowej nie będzie dotyczyła umów cywilnoprawnych zawartych przed dniem wejścia w życie ustawy – zaznaczył Rafał Weber. ©℗