Fundusz rehabilitacji nie służy finansowaniu wydatków na spa

Przeznaczenie pieniędzy z zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych (ZFRON) na rozbudowę strefy relaksu w hotelu nie może zostać uznane za działanie mające na celu wyposażenie stanowiska pracy osób niepełnosprawnych.

Tak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA), do którego trafiła skarga kasacyjna dotycząca wykorzystania środków ZFRON. Złożył ją pracodawca prowadzący hotel, który z pieniędzy tego funduszu kupił materiały budowlane na rozbudowę istniejącej w nim strefy spa. Podjęta przez niego inwestycja polegała m.in. na budowie basenu, utworzeniu dwóch gabinetów masażu, sauny oraz toalet. Jednocześnie pracodawca zamierzał zatrudnić dodatkowe osoby do obsługi spa, wśród których miały być osoby niepełnosprawne. Dodatkowo deklarował, że wszyscy pracownicy z dysfunkcjami zdrowotnymi będą korzystać z usług nowej części hotelu bez konieczności ponoszenia opłat.

Jednak naczelnik urzędu skarbowego, do którego zwrócił się o wydanie zaświadczenia uznającego poniesione wydatki za pomoc de minimis, odmówił jego wystawienia. Podobne stanowisko zajął dyrektor izby skarbowej, do której pracodawca wniósł odwołanie. Obydwa organy stwierdziły, że pieniądze ze ZFRON zostały wydane z naruszeniem przepisów rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 19 grudnia 2007 r. w sprawie ZFRON (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1145). Zgodnie z nimi wydatki z tego funduszu powinny mieć charakter celowy i służyć m.in. zmniejszaniu ograniczeń zawodowych niepełnosprawnego pracownika.

Pracodawca na rozstrzygnięcia fiskusa złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA) w Gorzowie Wielkopolskim, ale została ona wyrokiem z 30 sierpnia 2022 r. oddalona (sygn. akt I SA/Go 222/22), o czym pisaliśmy w DGP („Wydatki na utworzenie strefy SPA w hotelu nie z funduszu rehabilitacji”, DGP nr 189/22). Sąd orzekł bowiem, że głównym celem poniesionego wydatku ze ZFRON jest rozbudowa hotelowej strefy relaksu, a nie wyposażenie stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych czy świadczenie dla nich usług, bo dostęp do spa będą mieli klienci hotelu oraz pozostali pracownicy.

Wyrok WSA nie zakończył sprawy, bo pracodawca postanowił złożyć skargę kasacyjną do NSA. Wskazywał w niej, że z pieniędzy ZFRON są finansowane wydatki na rehabilitację zawodową, społeczną i leczniczą niepełnosprawnych pracowników, a do tej pierwszej kategorii zaliczają się wydatki, po których poniesieniu zostaną utworzone stanowiska pracy dla osób niepełnosprawnych. Pracodawca argumentował też, że przepisy nie stoją na przeszkodzie do tego, aby wydatki ZFRON obejmowały infrastrukturę dostępną dla innych osób.

NSA nie podzielił stawianych przez firmę zarzutów i utrzymał w mocy wyrok WSA. W uzasadnieniu do swojego orzeczenia przypomniał, że zakres wydatków ze środków ZFRON sprowadza się do takich działań jak m.in. wyposażenie stanowiska pracy oraz przystosowanie jego otoczenia do potrzeb osób niepełnosprawnych oraz tworzenie, modernizacja, rozbudowa i utrzymanie bazy wypoczynkowej, o ile realizuje ona cele rehabilitacji. Natomiast trudno uznać, że poniesiony ze środków ZFRON wydatek na zakup kafelków był przeznaczony na wyposażenie nowych stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych, nawet jeśli miały być one zatrudnione w strefie spa. NSA podkreślił też, że jej rozbudowa nie miała na celu ułatwienia osobom niepełnosprawnym uzyskania i utrzymania odpowiedniego zatrudnienia, a sam fakt umożliwienia im podjęcia pracy poprzez utworzenie nowych stanowisk pracy nie jest wystarczający do uznania, że pieniądze ZFRON zostały wydane zgodnie z przepisami. ©℗