Umowy o dzieło nadal najczęściej podpisują mężczyźni. W pierwszy półroczu 2023 r. – stanowili oni 52,81 proc. wykonawców. Co czwarty wykonawca umowy o dzieło to osoba w wieku 30-39 lat – 56,2 tys. Prawie 2 tys. umów podpisali wykonawcy w wieku 80 i więcej lat. Umowy o dzieło zawierane są najczęściej na jeden oraz osiem dni.

W pierwszym półroczu 2023 r. do ZUS przekazanych zostało 610,4 tys. formularzy RUD, na których zgłoszono 850,7 tys. umów o dzieło. To nieco więcej niż zgłaszano w analogicznych okresach w latach 2021-2022. Natomiast nie odnotowano dużych zmian w strukturze podmiotów zgłaszających umowy o dzieło oraz ich wykonawców.

Wykonawcy umów o dzieło

- Najwięcej wykonawców umów o dzieło, bo aż 27,21 proc. pochodzi z województwa mazowieckiego. Najmniej było ich w lubuskim – zaledwie 1,40 proc. W tej statystyce Dolny Śląsk z 7,98 proc. jest na 4 miejscu w kraju - mówi Iwona Kowalska-Matis regionalny rzecznik prasowy ZUS na Dolnym Śląsku.

W pierwszym półroczu 2023 r. złożono do ZUS więcej formularzy RUD i zgłoszono więcej umów o dzieło niż analogicznym okresie w latach 2021-2022. Wzrost liczby formularzy ZUS RUD w 2023 r. w stosunku do I półrocza 2022 r. wyniósł 56 tys., a w stosunku do I półrocza 2021 r. wyniósł 152 tys. Natomiast liczba umów o dzieło, która została zgłoszona po dwóch kwartałach 2023 r. jest wyższa o 11,2 tys. niż w 2022 r. i 143,6 tys. niż 2021 r.

- Z naszych analiz wynika, że również w I półroczu 2023 r. ilość zawieranych umów o dzieło to nie jest skala, o której domniemywano przed wprowadzeniem rejestru umów o dzieło, kiedy to mówiono, że „śmieciówki” dominują na rynku pracy – wyjaśnia rzeczniczka.

Umowy o dzieło zarejestrowane w ZUS

  • I kwartał 2021 289 850;
  • II kwartał 2021 417 203;
  • I kwartał 2022 409 882;
  • II kwartał 429 529;
  • I kwartał 2023 392 561;
  • II kwartał 458 093.

Zgłaszający umowę o dzieło

Od 1 stycznia do 30 czerwca 2023 roku umowy o dzieło na formularzu RUD zgłosiło 51,3 tys. podmiotów. Największą grupę stanowili płatnicy składek zarejestrowani w ZUS - aż 98 proc. wszystkich podmiotów.

Osób fizycznych, które zgłosiły do ZUS umowę o dzieło, a nie są płatnikami składek, było 630. Jest to 1,23 proc. ogółu zgłaszających.

- Umowy o dzieło trafiają do nas głownie poprzez platformę PUE ZUS. W ten sposób przekazano do nas 547,7 tys. formularzy RUD, co stanowiło aż 89,74 proc. wszystkich wysłanych do nas zgłoszeń – wyjaśnia Kowalska-Matis.

Jakie sekcje dominują?

  • Najwięcej osób wykonujących umowy o dzieło zostało wykazanych w sekcji J – informacja i komunikacja - 57,3 tys. wykonawców (21,94 proc.).
  • M – działalność profesjonalna, naukowa i techniczna – 50,3 tys. wykonawców (19,28 proc.),
  • R – działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją – 34,2 tys. wykonawców (13,09 proc.),
  • P – edukacja – 31,8 tys. wykonawców (12,19 proc.),
  • S – pozostała działalność usługowa – 26,7 tys. wykonawców (10,24 proc.)
  • C – przetwórstwo przemysłowe – 10,3 tys. wykonawców (3,94 proc.).

- Umowy o dzieło zawierane są również z cudzoziemcami. 13 tys., z nich pracowało na takich umowach, co stanowi 5,73 proc. wszystkich wykonujących umowy o dzieło – mówi Iwona Kowalska-Matis.

Według rzeczniczki, najczęściej podpisywano umowy z obywatelami Ukrainy – 43,64 proc. Dalej znaleźli się obywatele Białorusi – 21,96 proc., Niemiec – 3,08 proc., Rosji – 2,84 proc., Wielkiej Brytanii – 2,33 proc., USA – 1,99 proc., Francji – 1,89 proc., Włoch – 1,82 proc. czy Hiszpanii – 1,49 proc.

- Gdy spojrzymy na liczbę zawieranych umów w podziale na województwa, jako ciekawostkę można uznać fakt, że w województwie lubuskim jest najmniej wykonawców umów o dzieło w odniesieniu do liczby ubezpieczonych - zaledwie 74 na 10 tys. ubezpieczonych. Dla porównania w województwie mazowieckim jest ich średnio ponad 3 razy więcej – 240 na 10 tys. ubezpieczonych – opowiada Iwona Kowalska-Matis.

W zakresie liczby złożonych formularzy, zgłoszonych umów, podmiotów zgłaszających oraz osób wykonujących umowę o dzieło zauważalny jest wzrost w każdej wymienionej kategorii w I półroczu 2023 r. w porównaniu do analogicznego okresu roku 2022 i 2021. Należy jednak zauważyć, że w odniesieniu do 2022 r. wzrosty te są na dość niskim poziomie i wahają się w granicach od 1 do 10 proc.