Oszczędności zgromadzone na rachunku PPK są prywatną własnością uczestnika tego programu. W przypadku jego śmierci, nie przepadają. Na to, komu przypadną, ma wpływ sam oszczędzający.
W razie śmierci uczestnika PPK ważne jest, czy pozostawał w związku małżeńskim, a jeśli tak, to czy środki na jego rachunku PPK należały do majątku wspólnego małżonków.
Jeżeli w chwili śmierci uczestnik PPK pozostawał w związku małżeńskim, instytucja finansowa dokona wypłaty transferowej połowy środków zgromadzonych na rachunku PPK zmarłego na rachunek PPK, IKE lub PPE jego małżonka - w zakresie, w jakim te środki stanowiły przedmiot małżeńskiej wspólności majątkowej. Jeżeli małżonek zmarłego uczestnika PPK jest stroną więcej niż jednej umowy o prowadzenie PPK lub uczestnikiem więcej niż jednego PPE, wypłaty transferowej dokonuje się na rachunek PPK lub PPE wskazany przez niego we wniosku. Możliwy jest także zwrot środków w formie pieniężnej.
Przekazanie środków małżonkowi zmarłego
Wypłata transferowa na rachunek PPK, IKE lub PPE jest dokonywana w terminie 3 miesięcy od dnia przedstawienia przez małżonka zmarłego uczestnika PPK:
- odpisu aktu zgonu, aktu małżeństwa oraz
- oświadczenia, w postaci papierowej, o stosunkach majątkowych, które istniały między nim a zmarłym uczestnikiem PPK, a także udokumentowania sposobu uregulowania tych stosunków, jeżeli między małżonkami nie istniała wspólność ustawowa.
Również zwrot następuje w terminie 3 miesięcy od dnia przedstawienia dowodu, że środki zgromadzone na rachunku PPK zmarłego uczestnika PPK przypadły jego małżonkowi.
Wskazanie osób uprawnionych
Środki, które nie zostały przekazane małżonkowi zmarłego uczestnika PPK, są przekazywane osobom uprawnionym, wskazanym przez uczestnika PPK - w formie pisemnej - instytucji finansowej. Osoby te otrzymują po jego śmierci środki z jego rachunku PPK, bez konieczności przeprowadzenia postępowania spadkowego.
Uczestnik PPK może wskazać jako osobę uprawnioną tylko osobę fizyczną (nie może to być np. fundacja). Wskazując osoby uprawnione, może on określić ich udział w otrzymywanych środkach. Jeżeli tego nie zrobi, a wskaże kilka osób, uważa się, że udziały tych osób są równe.
Uczestnik PPK może w każdym czasie zmienić wskazane osoby uprawnione. Może wskazać - zamiast lub oprócz wcześniej wskazanych osób - inne osoby, które jako osoby uprawnione mają otrzymać po jego śmierci środki z jego rachunku PPK. Może także oznaczyć w inny sposób niż wcześniej udział poszczególnych osób w tych środkach albo odwołać poprzednie wskazanie, nie wskazując nowych osób.
Wskazanie przez uczestnika PPK osoby uprawnionej, która po jego śmierci ma otrzymać środki zgromadzone na jego rachunku PPK, staje się bezskuteczne, jeżeli osoba ta zmarła przed uczestnikiem PPK. W takim przypadku udział, który był przeznaczony dla zmarłego, przypada w równych częściach pozostałym osobom wskazanym przez uczestnika PPK, chyba że uczestnik PPK zadysponuje tym udziałem w inny sposób.
Uprawnienia spadkobierców
Jeżeli uczestnik PPK nie wskazał instytucji finansowej osób uprawnionych do środków z jego rachunku PPK, osobą uprawnioną do tych środków jest spadkobierca uczestnika PPK. W przypadku, gdy rachunek PPK prowadzony jest przez zakład ubezpieczeń, osobami uprawnionymi do otrzymania sumy ubezpieczenia są członkowie najbliższej rodziny ubezpieczonego - w kolejności ustalonej w ogólnych warunkach ubezpieczenia, chyba że umowa między zakładem ubezpieczeń a ubezpieczonym (czyli umowa o prowadzenie PPK) przewiduje inną kolejność.
Wypłata transferowa lub zwrot
Środki z rachunku PPK zmarłego uczestnika PPK, w zależności od wniosku osoby uprawnionej, podlegają wypłacie transferowej do PPK, IKE lub PPE tej osoby lub są zwracane w formie pieniężnej. Wypłata transferowa lub zwrot są dokonywane przez instytucję finansową w terminie 3 miesięcy od dnia przedłożenia wniosku o dokonanie wypłaty transferowej lub zwrotu wraz z:
- odpisem aktu zgonu uczestnika PPK i dokumentu stwierdzającego tożsamość osoby uprawnionej albo
- odpisem prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku albo zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia, oraz zgodnego oświadczenia wszystkich spadkobierców o sposobie podziału środków zgromadzonych przez zmarłego uczestnika PPK lub prawomocnego postanowienia sądu o dziale spadku, oraz dokumentów stwierdzających tożsamość spadkobierców
- chyba że osoba uprawniona zażąda dokonania wypłaty transferowej lub zwrotu w terminie późniejszym.
Ważne:
Osoby uprawnione do środków zmarłego uczestnika PPK, które otrzymały te środki, nie płacą podatku dochodowego (art. 21 ust. 1 pkt 47g ustawy o PIT). Nabycie w drodze dziedziczenia środków z PPK nie podlega podatkowi od spadków i darowizn (art. 3 pkt 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn). [koniec ważne]
Więcej na temat PPK na mojeppk.pl i pod nr telefonu 800 775 775. Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnych szkoleń prowadzonych przez ekspertów PFR Portal PPK. Na szkolenia można zapisać się tutaj: https://www.mojeppk.pl/szkolenia.html .