Przepisy wchodzące w życie już jutro wreszcie to jasno określają. Stawiają jednak warunek: tych dwóch form pomocy nie można uzyskać w tych samych miesiącach. Kwestie wyjaśniają Paweł Sych, radca prawny, starszy prawnik w kancelarii PCS Paruch Chruściel Schiffter | Littler Global i Michał Bodziony, młodszy prawnik w kancelarii PCS Paruch Chruściel Schiffter | Littler Global.

Przepisy antykryzysowe, które zostały wprowadzone kilkanaście miesięcy temu, wciąż ulegają modyfikacjom. Wszyscy, którzy mieli do czynienia z tymi regulacjami, wiedzą, że nie zawsze były one dostatecznie precyzyjne oraz budziły wątpliwości zarówno po stronie pracodawców, jak i organów odpowiedzialnych za udzielanie pomocy.
Nic więc dziwnego, że w najnowszej, kolejnej nowelizacji specustawy o COVID-19 (ustawa z 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw), której większość przepisów wchodzi w życie jutro, czyli 23 lipca, znajdziemy przepisy doprecyzowujące oraz uzupełniające znane nam już mechanizmy antykryzysowe. Dotyczą one także dofinansowań do wynagrodzeń i zwolnień ze składek.
Wątpliwości rozwiane
Zgodnie z przepisami antykryzysowymi dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych mogło zostać przyznane w przypadku podmiotów, które nie uzyskały pomocy w odniesieniu do tych samych pracowników w zakresie takich samych tytułów wypłat na rzecz ochrony miejsc pracy. Wątpliwości budziło więc, czy pracodawca może skorzystać jednocześnie ze zwolnienia ze składek na ubezpieczenia społeczne pracowników oraz z dofinansowania z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych do wynagrodzeń tych pracowników. Podobnie brak było jednoznacznej odpowiedzi, czy w przypadku skorzystania ze zwolnienia z obowiązku opłacenia składek w okresie wcześniejszym niż objęty dofinansowaniem możliwe jest uzyskanie dofinansowania do składek.
Ustawodawca rozwiał tę wątpliwość. Zgodnie z nowymi przepisami wspominany zakaz łączenia dofinansowania do wynagrodzeń z innymi formami pomocy nie znajdzie zastosowania w przypadku zwolnienia z obowiązku opłacania należnych składek na ubezpieczenia społeczne pracowników. Zwolnienie z obowiązku opłacania składek nie może jednak dotyczyć tych samych miesięcy, na które przedsiębiorca zwrócił się z wnioskiem o przyznanie świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy, o dofinansowanie z FGŚP wynagrodzenia pracowników objętych przestojem albo obniżonym wymiarem czasu pracy w następstwie COVID-19.
Oznacza to, że pracodawca mógł skorzystać z dofinansowania do wynagrodzeń pracowników oraz ze zwolnienia z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, o ile miesiące faktycznego korzystania z pomocy nie pokrywały się. Tym samym, przykładowo, pracodawca ma możliwość pobierania dofinansowania do wynagrodzeń pracowników przez trzy miesiące, a po zakończeniu tego okresu może starać się o zwolnienie ze składek na ubezpieczenia społeczne w odniesieniu do tych samych pracowników i odwrotnie.
Kiedy zwrot
Przepisy antykryzysowe od początku epidemii przewidywały liczne formy pomocy przedsiębiorcom, za których udzielanie byli odpowiedzialni starości. Mowa tu w szczególności o dofinansowaniach do wynagrodzeń pracowników oraz osób zatrudnionych na umowach cywilnoprawnych, których wysokość była uzależniona od spadku obrotów gospodarczych, dofinansowaniach do prowadzenia działalności przez samozatrudnionych czy też pożyczkach bezzwrotnych ze środków Funduszu Pracy udzielanych mikroprzedsiębiorcom.
Zgodnie z nowymi przepisami, które weszły z mocą od 1 kwietnia 2021 r., w przypadku wykorzystania dofinansowania niezgodnie z przeznaczeniem, pobrania dofinansowania nienależnie lub w nadmiernej wysokości, przedsiębiorca powinien zwrócić udzielone mu dofinansowanie w całości lub w tej części dofinansowania, która została wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniem, pobrana nienależnie lub w nadmiernej wysokości. Wówczas starosta powinien wezwać przedsiębiorcę do zwrotu dofinansowania w terminie 30 dni od dnia doręczenia wezwania. Starosta może podjąć decyzję o umorzeniu w całości albo części należności, odroczeniu terminu spłaty należności z tytułu zwrotu części dofinansowania lub rozłożeniu spłatę wspomnianych należności na raty.
Inne wsparcie
Na koniec warto wspomnieć o grupie przedsiębiorców, którzy nowelizacją z 24 czerwca 2021 r. uzyskali dodatkową pomoc. Ze wsparcia finansowego będą mogli skorzystać wstecznie właściciele sklepików szkolnych, którzy ucierpieli na zamknięciu szkół oraz wprowadzeniu nauczania zdalnego. Mogą oni liczyć m.in. na dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników, zwolnienie z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne oraz świadczenie postojowe.
Podstawa prawna
• ustawa z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1842; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1192)
• ustawa z 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1192)