W zależności od czasu przebywania dziecka w pieczy, lokalne władze będą musiały wyłożyć 10, 30 lub 50 proc. wydatków na wynagrodzenia ich wychowawców
Teraz gminy dokładają się tylko do kosztów utrzymania dziecka z ich terenu w rodzinie zastępczej. Wzrost wydatków przyniosą im zmiany przewidziane w poselskim projekcie nowelizacji ustawy z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 135 ze zm.). Gminy będą jednak dalej mogły liczyć na dofinansowanie do zatrudniania asystentów rodzin. Budżetowe wsparcie ma być utrzymane na kolejne trzy lata.
Piecza zastępcza: gdy rodzice nie są w stanie wychować dziecka
Piecza zastępcza: gdy rodzice nie są w stanie wychować dziecka

Zobacz również

Solidarne zasady

Obecnie przepisy wskazują, że gmina, która jest właściwa ze względu na miejsce zamieszkania dziecka musi dopłacać powiatowi do świadczeń przyznawanych na dziecko umieszczone w rodzinnej formie pieczy lub do średniego miesięcznego kosztu jego utrzymania w placówce opiekuńczo-wychowawczej. Wysokość opłaty jest uzależniona od czasu pobytu w nich małoletniego i wynosi 10 proc. wydatków w pierwszym roku, 30 proc. w drugim, aż do 50 proc. w trzecim i kolejnych latach.
Teraz ten obowiązek ma być poszerzony również o koszty wynagrodzeń zawodowych rodziców zastępczych, prowadzących rodzinne domy dziecka oraz zatrudnianych u nich osób, które mają pomagać w opiece nad podopiecznymi. Wysokość pensji opiekuna wynosi minimum 2 tys. zł lub 2,6 tys. zł, gdy pełni on funkcję pogotowia opiekuńczego.
– Jeżeli wprowadzono zasadę solidarnego współfinansowania kosztów pobytu dziecka, to powinna ona dotyczyć wszystkich jego elementów. A należy do nich również wynagrodzenia opiekunów – wskazuje Sylwia Piotrowska z Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Kielcach.
Dodaje, że nawet obecnie przepisy – chociaż wprost na to nie wskazują – pozwalają zaliczyć do wydatków na utrzymanie dziecka również koszty pensji. Lepiej więc, że będzie to bezpośrednio z nich wynikać.
– Pracodawcą rodzica zastępczego jest starosta, a nie gmina, więc to on powinien finansować jego wynagrodzenie w całości – uważa Jolanta Sołtys, zastępca kierownika Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Augustowie.

Wspieranie asystenta

Oprócz zmian związanych z współpłaceniem, posłowie chcą też zmniejszyć liczbę rodzin, którymi będzie się zajmował asystent. Jego zadaniem jest praca z rodzicami biologicznymi dziecka, którzy są niewydolni wychowawczo i zagrożeni jego odebraniem. Przepisy wymagają, aby jeden asystent miał pod opieką nie więcej niż 20 rodzin. Po zmianie byłoby ich o 5 mniej.
– Jest to zasadne z punktu widzenia efektów, jakie ma dać praca asystenta, bo mniejszej liczbie rodzin będzie mógł poświęcić więcej czasu – wylicza Anna Prusak, dyrektor Ośrodka Pomocy Społecznej w Wrześni.
Dodaje, że już teraz w prowadzonej przez nią jednostce tacy pracownicy zajmują się tylko kilkoma rodzinami.
W wielu gminach asystenci mają pod swoją opieką większą liczbę rodzin. Będą więc musiały one zwiększyć zatrudnienie takich pracowników (dostaną na to pół roku od dnia wejścia w życie nowelizacji).
– Będzie to oznaczać dla ośrodków dodatkowe obciążenie finansowe, tym bardziej że od przyszłego roku asystent będzie obowiązkowy w każdej gminie – podkreśla Małgorzata Kiepas, kierownik działu ds. pomocy środowiskowej MOPS w Starachowicach.
Z danych Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej wynika, że w 2013 r. liczba asystentów wynosiła 3012, a co najmniej jedną taką osobę zatrudniało 1703 samorządów. Większość z nich nie pracowałaby jednak na tym stanowisku bez dofinansowania, które gmina mogła otrzymać dzięki resortowym konkursom. Na dotacje do pensji asystentów MPiPS przyznało w 2012 r. 17,9 mln zł, rok później było to już 52,5 mln zł. Natomiast w tegorocznym konkursie między gminy podzielono 58,5 mln zł.
Poselska nowelizacja zakłada, że również w latach 2015–2017 samorządy będą otrzymywać dotacje, bo minister pracy będzie mógł ogłaszać kolejne konkursy w sprawie ich przyznawania.
– Dotacja to często nie tylko możliwość zatrudnienia asystenta w ogóle, ale też zaoferowania wyższej pensji pozwalającej na znalezienie dobrych specjalistów – uważa Anna Prusak.
Etap legislacyjny
Projekt nowelizacji ustawy czeka na skierowanie do I czytania