Zdaniem Rządowego Centrum Legislacji (RCL) brak dodatkowej rekompensaty dla osób, którym ma być przywrócona pomoc za sprawowanie opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny, jest sprzeczna z ustawą zasadniczą.

Taka uwaga została zgłoszona w trakcie konsultacji projektu ustawy o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów. Stanowi on realizację wyroku Trybunału Konstytucyjnego (sygn. akt K 27/13), który uznał, że odebranie świadczenia pielęgnacyjnego osobom, które zyskały do nich prawo przed 2012 r., było bezprawne. Projekt przewiduje przyznanie im zasiłku dla opiekuna. Ma on być wypłacony też za miesiące, w których takie osoby w ogóle były pozbawione pomocy, a więc za okres od 1 lipca 2013 r.
RCL wskazuje jednak, że mając na uwadze uzasadnienie wyroku trybunału, zaległa pomoc powinna być powiększona o odsetki.
– Brak ustawowej rekompensaty z tego tytułu budzi wątpliwości z punktu widzenia wynikającej z art. 2 konstytucji zasady zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa – podkreśla w swoim stanowisku Maciej Berek, prezes RCL.
Jako dodatkowy argument przemawiający za wprowadzeniem odsetek do wspomnianego projektu wskazuje na inne ustawy będące realizacją wyroków TK. Należy do nich np. ustawa z 13 grudnia 2013 r. o ustaleniu i wypłacie emerytur, do których prawo uległo zawieszeniu w okresie od 1 października 2011 r. do 21 listopada 2012 r. (Dz.U. z 2014 r. poz. 169).
Jednak w przedstawionej przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej nowej wersji projektu, która ma trafić pod obrady rządu, odsetki dalej nie są uwzględnione. Resort tłumaczy, że wypłata zaległej pomocy wraz z dodatkową rekompensatą wymagałaby zabezpieczenia na ten cel o 61,6 mln zł więcej. Dlatego konieczne jest przeanalizowanie możliwości budżetu państwa.
Nowy projekt doprecyzowuje zaś kwestie związane z okresem, na który ma być przyznawana bieżąca pomoc. Jednoznacznie określa, że prawo do zasiłku dla opiekuna będzie ustalane bezterminowo, chyba że orzeczenie o niepełnosprawności lub jej stopniu zostało wydane na czas określony. Ponadto zmieniony został przepis odnoszący się do przesłanek negatywnych, powodujących, że zasiłek nie będzie przyznany. Zarejestrowanie opiekuna jako bezrobotnego w urzędzie pracy w okresie od 1 lipca 2013 r. do dnia poprzedzającego wejście w życie ustawy nie będzie miało wpływu na prawo do zasiłku za te miesiące.
Etap legislacyjny
Projektu skierowany do Stałego Komitetu Rady Ministrów