Pracodawca sprzedał jeden z oddziałów innej firmie, nie informując o tym swoich pracowników. Czy w tej sytuacji nowy pracodawca ma obowiązek podpisania nowych umów o pracę? Czy przejęcie przez nowego pracodawcę jest ważne?

Nowy pracodawca nie podpisuje z przejętymi pracownikami umów o pracę, ponieważ automatycznie, z mocy prawa wstąpił w miejsce dotychczasowego pracodawcy w stosunki pracy. Zgodnie z art. 231 par. 3 k.p., jeżeli u pracodawców nie działają zakładowe (międzyzakładowe) organizacje związkowe, dotychczasowy i nowy pracodawca informują na piśmie swoich pracowników o przewidywanym terminie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę, jego przyczynach, prawnych, ekonomicznych oraz socjalnych skutkach dla pracowników, a także zamierzonych działaniach dotyczących warunków zatrudnienia pracowników, w szczególności warunków pracy, płacy i przekwalifikowania. Przekazanie informacji powinno nastąpić co najmniej na 30 dni przed przewidywanym terminem przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę.
Jednakże niewykonanie przez pracodawców tego obowiązku nie wpływa na skutek przejścia zakładu pracy lub jego części. W przypadku braku informacji nie można więc mówić o nieskuteczności czy nieważności przejęcia przez nowego pracodawcę zakładu pracy wraz z jego pracownikami (wyrok SN z 15 września 2006 r., I PK 75/06, OSNAPiUS 2007/17-18/250; wyrok SN z 8 stycznia 2002 r., I PKN 779/00, OSNP 2004/4/7).
W takiej sytuacji pracownikom może służyć jedynie możliwość powstrzymania się od wykonywania pracy z dniem przejęcia przez nowego pracodawcę, z powołaniem się na nieznajomość warunków wykonywania pracy i płacy u nowego pracodawcy. Natomiast nie mogą oni w żaden sposób przeciwdziałać przejęciu zakładu pracy (z uzasadnienia wyroku SN z 15 września 2006 r., I PK 75/06, OSNAPiUS 2007/17-18/250). Sankcji nieważności nie przewiduje też Dyrektywa Rady 2001/23/WE z 12 marca 2001 r. w sprawie zbliżania ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do ochrony praw pracowniczych w przypadku przejęcia przedsiębiorstw, zakładów lub części przedsiębiorstw lub zakładów (Dz.U.UE.L. 01.82.16; Dz.U.UE-sp.05-4-98). W orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości przyjmuje się, że skutek w postaci przejęcia pracowników przez nowego pracodawcę powstaje, nawet jeśli pracownicy sprzeciwiają się transferowi lub nie wyrażają na niego zgody (wyrok ETS z 5 maja 1988 r., C-144/87 i C-145/87, w sprawie Harty Berg and Theodorus Maria Busschers przeciwko lvo Marten Besselsen, ECR 1988, s. 2559).
EWA DRZEWIECKA
ekspert z zakresu prawa pracy
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 231 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).