Rozmowa ze ZBIGNIEWEM WŁODKOWSKIM, wiceministrem edukacji - Ministerstwo Edukacji chce, aby do egzaminów organizowanych przez okręgowe komisje egzaminacyjne mogli przystępować nie tylko uczniowie. Nauczyciele zawodów mają odbywać obowiązkowe praktyki u pracodawców.
JOLANTA GÓRA-OJCZYK
Jak będzie wyglądać nauka w technikach i szkołach zawodowych?
ZBIGNIEW WŁODKOWSKI
Zgodnie z nową podstawą programową edukacja w szkole ponadgimnazjalnej będzie zamykała rozpoczęty w gimnazjum cykl kształcenia ogólnego. Pierwszy rok nauki w 3-letniej zasadniczej szkole zawodowej i 4-letnim technikum będzie koncentrował się zatem na kształceniu ogólnym.
Co z nauką zawodu?
Kolejne lata podporządkowane będą realizacji praktycznej nauki zawodu w wymiarze godzin porównywalnym do aktualnego. Organizacja kształcenia, podział godzin na kształcenie teoretyczne i praktyczne, powiązanie szkoły ze środowiskiem pracy będą zależały od dyrektora szkoły i jego współpracy z pracodawcami. Z tym że w zasadniczej szkole praktyczna nauka zawodu będzie się odbywała już od klasy pierwszej minimum jeden dzień w tygodniu. Będzie mogła być zorganizowana w zakładzie pracy lub w centrum kształcenia praktycznego. Chcemy też wprowadzić kształcenie modułowe łączące naukę teorii z praktyką.
Jak będą wyglądały egzaminy zawodowe?
Uczeń jeszcze podczas nauki w szkole będzie mógł zdobyć certyfikat potwierdzający określoną kwalifikację wyodrębnioną z danego zawodu. Po potwierdzeniu wszystkich wyodrębnionych kwalifikacji absolwent szkoły uzyska dyplom oraz suplement do dyplomu. Oznacza to odejście od zdawania egzaminu raz w roku na rzecz egzaminów zawodowych przeprowadzanych w funkcjonujących cały rok ośrodkach egzaminacyjnych. Powstanie też zinformatyzowany system banku zadań egzaminacyjnych. Planujemy, aby egzamin teoretyczny mógł być zdawany przy komputerze w systemie on-line. Natomiast egzaminy praktyczne będą przeprowadzane w ośrodkach egzaminacyjnych przy szkołach, ośrodkach kształcenia praktycznego czy u pracodawców. Chcemy, aby egzaminy były przeprowadzane w rzeczywistych warunkach pracy. Pracodawcy mogliby uczestniczyć w egzaminach zawodowych w roli egzaminatora lub obserwatora.
A jeśli uczeń nie zda egzaminu cząstkowego?
Nie otrzyma dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. Okręgowa Komisja Egzaminacyjna (OKE) wyda mu go dopiero, gdy zda wszystkie egzaminy potwierdzające wyodrębnione kwalifikacje w zawodzie. Po ukończeniu szkoły uzyska świadectwo ukończenia danego typu szkoły i te certyfikaty, które zdołał uzyskać. Jako absolwent będzie mógł podejść do niezaliczonego egzaminu w systemie kształcenia ustawicznego. Ponadto do egzaminu zawodowego organizowanego przez OKE przystępowaliby nie tylko uczniowie, ale również osoby zdobywające określone umiejętności zawodowe w systemie pozaszkolnym, np. na otwartym rynku pracy czy za granicą. Z kolei certyfikaty potwierdzające kwalifikacje będą honorowane przez pracodawców w krajach Unii Europejskiej w ramach tzw. europejskich ram kwalifikacji.
Większość szkół nie jest przygotowana do kształcenia na potrzeby rynku pracy. Uczą zawodów, bo mają kadrę. Nauczyciele nie mają najnowszej wiedzy.
Chcemy to zmienić. Już uczyniliśmy pierwszy krok. Umożliwiliśmy zatrudnianie wykwalifikowanych pracowników przedsiębiorstw jako nauczycieli przedmiotów zawodowych. Ponadto za pieniądze z Europejskiego Funduszu Społecznego zostaną uruchomione studia podyplomowe przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela przedmiotów zawodowych absolwentów szkół wyższych oraz osoby czynne zawodowo niebędące nauczycielami. Na początku 2010 roku ogłosimy też konkurs na formy doskonalenia zawodowego w przedsiębiorstwach dla nauczycieli kształcenia zawodowego. Chcemy również wprowadzić obowiązkowe praktyki dla nauczycieli u pracodawców, aby mogli zapoznawać się z nowymi technikami i technologiami.
Kiedy uczniowie zaczną się uczyć w zreformowanych szkołach?
W okresie od stycznia do kwietnia 2010 r. zmiany będziemy konsultować z pracodawcami, samorządowcami, dyrektorami szkół i nauczycielami. Następnie doprecyzujemy prawo oświatowe. Zmiany w kształceniu zawodowym i ustawicznym zaczną obowiązywać od września 2012 r.
Zbigniew Włodkowski
ukończył Akademię Teologii Katolickiej w Warszawie. Najpierw uczył fizyki i chemii w szkole podstawowej, następnie był dyrektorem szkoły podstawowej, starostą powiatu piskiego, a od 2005 roku posłem