Rozmawiamy z DOROTĄ ZOZULIŃSKĄ-ZIÓŁKIEWICZ - W Polsce na cukrzycę cierpi ponad 1,5 mln osób. Trudno szacować, ile osób zachoruje na nią w przyszłości, bo choroba ta nawet przez dziesięć lat może rozwijać się nieobjawowo. Atakuje zarówno ludzi młodych, jak i starszych. Dlatego tak ważne jest dobranie odpowiedniej metody leczenia cukrzycy.
• Mówi się, że utrapieniem ludzi starszych jest cukrzyca, a zwłaszcza jej powikłania. Czy pani praktyka lekarska to potwierdza?
- Faktem jest, że powyżej 65 lat wzrasta zachorowalność na cukrzycę, głównie typu II, oraz dają o sobie znać nasilające się powikłania cukrzycowe.
• Czym jest to spowodowane?
- Naturalnym procesem starzenia. Jeśli spojrzymy na ten okres życia z punktu widzenia cukrzycy, to przede wszystkim należy zwrócić uwagę na wzrost wielu czynników odpowiedzialnych za występowanie tej choroby, głównie takich jak insulinooporność, czyli gorsza odpowiedź naszego organizmu na działania insuliny, oraz to, że w miarę upływu lat spada w naszym organizmie sprawność komórek produkujących insulinę.
• Czyli nie dość, że z wiekiem produkujemy coraz mniej insuliny, to także coraz gorzej nasz organizm ją wykorzystuje. Na ile są to procesy od nas niezależne, a na ile możemy mieć wpływ na ich przebieg?
- Po części są to procesy od nas niezależne, uwarunkowane odziedziczonymi genami. Jednak otaczające nas czynniki cywilizacyjne nie pozostają bez wpływu na wzrost występowania i przebieg cukrzycy. Nie bez znaczenia jest to, że mało się ruszamy, a za to jemy zbyt dużo, zbyt tłusto i zbyt słodko. W ten właśnie sposób produkujemy sobie dodatkową insulinooporność.
Na przykład spożywanie zbyt dużej ilości produktów wysoko przetworzonych (jak choćby białe pieczywo) sprawia, że w trzustce dochodzi do bardzo szybkiej stymulacji komórek beta do niepotrzebnego wykonywania nadmiernej pracy i produkowania insuliny. To przeciążenie powoduje, że z biegiem czasu komórki te po prostu męczą się, szybciej zużywają, odmawiają aktywności. Brak dostatecznej dawki ruchu prowadzi natomiast do zaniku tkanki mięśniowej, co sprawia między innymi, że proporcjonalnie mamy więcej tłuszczu będącego źródłem różnych czynników sprawiających, że wykorzystanie insuliny w ustroju jeszcze bardziej niedomaga.
• Jak długo nie odczuwamy żadnych niepokojących objawów, które kazałyby zainteresować się stanem swojego zdrowia i zmienić styl życia?
- To prawda, cukrzyca długo nie daje żadnych objawów. Stąd często nazywa się ją cichym mordercą. W jednym z badań wykazano, że połowa pacjentów z nowo wykrytą cukrzycą typu II ma już powikłania wynikające z choroby. A to znaczy, że minęło około dziesięciu lat od chwili, gdy mechanizm naszego organizmu zaczął źle funkcjonować, dając początek cukrzycy.
• Cukrzyca jest chorobą nieuleczalną. Co to oznacza dla ponad 1,5 miliona osób cierpiących na tę chorobę?
- Oznacza to, że cukrzycę należy jak najwcześniej wykrywać i dobrze ją leczyć. Podstawę leczenia cukrzycy stanowi edukacja. W cukrzycy typu II kluczowe znaczenie ma odpowiednia dieta i aktywność fizyczna. Dotyczy to również ludzi starszych.
• Na ile stosowanie nowoczesnych metod leczenia może być ułatwieniem w prawidłowym prowadzeniu cukrzycy u osób starszych?
- W terapii cukrzycy priorytetem jest bezpieczeństwo stosowanego modelu leczenia. Jeśli zatem sięgamy w terapii po insulinę, należy wybrać takie preparaty, które dają w miarę dobre wyrównania poziomu cukru we krwi (bez objawów zbytniej senności, obniżenia sprawności) i małe ryzyko hipoglikemii. Przydatne w tej mierze mogą być analogi insuliny stwarzające szersze pole dostosowywania terapii do przeszkód wynikających ze zmniejszonej sprawności pacjentów i zakłóceń, jakie mogą z tego wynikać.
RODZAJE CUKRZYCY, KOSZTY LECZENIA I POWIKŁANIA
Rodzaj cukrzycy
• Typu I - spowodowana jest zanieczyszczeniem lub niewydolnością komórek trzustki odpowiedzialnych za produkcję i wydzielanie insuliny
• Typu II - najczęściej występująca u osób otyłych i z nadciśnieniem tętniczym. Ten typ cukrzycy wywołuje oporność na działanie insuliny
Roczne koszty leczenia
Cukrzyca typu II (na jednego pacjenta)
Koszty bezpośrednie (np. wizyty lekarskie, leczenie szpitale, leki) - 2430 zł
Koszty pośrednie (np. wynikające z czasowej nieobecności w pracy, utraty zatrudnienia) - 6797 zł
Najczęstsze powikłania
• choroby nerek
• zaburzenia wzroku (włączenie ze ślepotą)
• zawały
• niewydolność serca
• udary mózgu
• stopa cukrzycowa
• DOROTA ZOZULIŃSKA-ZIÓŁKIEWICZ
lekarz diabetolog z Kliniki Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu
