Rozmawiamy z WOJCIECHEM BALCZUNEM, prezesem Zarządu PKP Cargo - Firmy mogą zawierać porozumienia z przedstawicielami pracowników o zawieszaniu stosowania przepisów prawa pracy lub układów zbiorowych. W sprawie podjęcia działań antykryzysowych z 15 organizacjami związkowymi porozumiało się PKP Cargo. Firma zaoszczędzi 50-60 mln zł.
• PKP Cargo zawarło kolejne porozumienie ze związkami w sprawie działań antykryzysowych. W jaki sposób doszło do rozmów w tej sprawie?
- Od początku 2008 roku realizujemy program gruntownej restrukturyzacji w PKP Cargo. W trakcie tego procesu w końcu ubiegłego roku rozpoczął się kryzys gospodarczy. W ostatnich dniach grudnia przygotowaliśmy pakiet działań antykryzysowych, przedstawiliśmy go związkom zawodowym i przystąpiliśmy do rozmów.
• Co udało się ustalić w trakcie negocjacji?
- 5 lutego tego roku uzgodniliśmy z partnerami społecznymi, że część załogi nie będzie świadczyła pracy. Aktualnie sytuacja ta dotyczy ponad 4 tys. osób, dzięki czemu oszczędzamy 40 proc. ich wynagrodzeń. Następnie rozpoczęliśmy rozmowy w sprawie zawieszenia niektórych postanowień zakładowego i ponadzakładowego układu zbiorowego pracy. Sygnatariuszami układu zakładowego jest 15 organizacji związkowych. Jakakolwiek zmiana jego postanowień wymaga więc zgody każdej z tych organizacji.
• Dla pracodawców jest to często przeszkoda uniemożliwiająca osiągnięcie kompromisu z partnerami społecznymi.
- Nam udało się podpisać porozumienie w sprawie zmniejszenia funduszu premiowego, niewypłacania w tym roku świadczenia z okazji Dnia Kolejarza oraz zawieszenia wypłaty nagród pieniężnych z tytułu przyznanych odznaczeń państwowych i honorowych. Dzięki temu w tym roku zaoszczędzimy 50-60 mln zł. Okazuje się, że program restrukturyzacji spółki oraz program antykryzysowy przygotowany przez zarząd nie musi być kontestowany przez stronę związkową.
• Kto zainicjował rozmowy?
- Zarząd spółki. W praktyce jednak m.in. z powodu trwającej od prawie roku restrukturyzacji firmy dialog z partnerami odbywa się w sposób ciągły. W tym okresie nie ma niemal dnia, w którym nie spotykam się lub nie rozmawiam z przedstawicielami związków. Uzgodnienia stabilizują sytuację w firmie. Sądzę, że zapobiegły one eskalacji działań organizacji związkowych - np. prowadzeniu akcji protestacyjnych.
• W jaki sposób prowadzono negocjacje?
- Po przedstawieniu związkom programu antykryzysowego odbyła się dyskusja. Partnerzy społeczni zgłosili uwagi, program został o nie poszerzony i na tej bazie zostały rozpoczęte rozmowy w sprawie porozumienia.
• W jakiej formie zawarto porozumienie?
- Każde porozumienie wskazuje punkty uzgodnione z partnerami społecznymi, przywołuje podstawę prawną, na jakiej zostało ono zawarte i jest podpisywane przez przedstawicieli zarządu. Ze strony partnerów społecznych podpisali je przewodniczący lub członkowie zarządów związków, które są sygnatariuszami zakładowego układu zbiorowego pracy.
• Czy firma zobowiązała się, że w czasie trwania porozumienia nie będzie redukować etatów?
- Powiedzieliśmy partnerom społecznym, że naszym celem jest ochrona jak największej liczby miejsc pracy. Rozpoczęta w ubiegłym roku restrukturyzacja wiąże się również ze wskazaniem nadwyżki zatrudnienia. Przygotowaliśmy jednak wiele działań, które mają zamortyzować ewentualną skalę zwolnień. Jednym z rozwiązań jest realizacja napraw wagonów w ramach własnego zaplecza naprawczego. Podpisaliśmy umowę z naszym właścicielem, czyli PKP SA, o przyjęciu w użytkowanie udziałów w spółkach Wagrem w Kluczborku i Gorzów Wagony, co umożliwi nam naprawę własnego taboru w ramach Grupy PKP Cargo. Protestują prywatne firmy naprawcze, ale PKP Cargo musi przecież ratować własne miejsca pracy.
• Czy wprowadzanie oszczędności w wynagrodzeniach będzie realizowane na podstawie porozumienia, czy też dodatkowo firma będzie zmieniać umowy o pracę?
- Zmiany będą wdrażane na podstawie porozumienia z partnerami społecznymi. Natomiast w ramach działań oszczędnościowych obniżyliśmy też podstawę wynagradzania pracowników nieobjętych zakładowym układem pracy oraz członków zarządu. W tych przypadkach zawarto stosowne porozumienia.
• Jak długo będzie obowiązywać zawarte porozumienie?
- Do końca 2009 roku. Liczymy, że kryzys nie będzie trwał aż tak długo.
• Podpisane porozumienie wpisuje się w program restrukturyzacji PKP Cargo. Kiedy może być zakończony ten proces?
- Mimo wpływu kryzysu gospodarczego na działalność spółki zarząd jest zdeterminowany do przeprowadzenia procesu pełnej restrukturyzacji PKP Cargo. Mamy nadzieję, że przy poparciu dla tych działań ze strony partnerów społecznych, z którymi nadal będziemy prowadzili rozmowy, uda się go nam zrealizować.
• WOJCIECH BALCZUN
absolwent Uniwersytetu Śląskiego, w latach 2005-2007 był przewodniczącym Rady Nadzorczej PKP
