Trzy pytania do ... płk. ANATOLA TICHONIUKA, przewodniczącego Konwentu Dziekanów Korpusu Oficerów Wojska Polskiego - Profesjonalizacja armii oznacza konieczność zwiększenia liczby żołnierzy zawodowych o 40 tys. Tymczasem co szósty wojskowy odchodzący na emeryturę robi to po 15 latach służby. Czy rząd nie powinien pomyśleć o zmianie systemu emerytalnego żołnierzy?

- Przyczyną odchodzenia nie jest system emerytalny. Jest on natomiast jedną z przesłanek podejmowania służby wojskowej. W przekonaniu żołnierzy obecne regulacje emerytalne stanowią zasadniczy filar zawodowej służby wojskowej oraz gwarancję poczucia bezpieczeństwa żołnierza i jego rodziny. Z badań przeprowadzonych w 2007 roku wynika, że ewentualne jego zmiany mogą być przyczyną odejścia z wojska znaczącej części kadry, i to nie tylko tej mającej minimalną wysługę emerytalną. Trzeba podkreślić, że za odejścia z armii odpowiada też system wynagradzania. Nie jest konkurencyjny w stosunku do rynku, szczególnie w niektórych specjalnościach - np. dla pilotów wojskowych. Moim zdaniem wszelkie próby zmian jednego z filarów stabilności warunków służby wojskowej, w tym uprawnień emerytalnych, w okresie realizacji uzawodowienia wojska mogą osłabić dynamikę przekształceń. Co więcej, podstawowy korpus osobowy, który zastąpi zasadniczą służbę wojskową, będzie się składać z żołnierzy kontraktowych. A oni nie będą mieli uprawnień emerytalnych z systemu zaopatrzeniowego, bo będą podlegać obligatoryjnemu zwolnieniu przed upływem 15 lat

Dlaczego żołnierze korzystają z odrębnego systemu emerytalnego?
- Ze względu na szczególne warunki i właściwości służby wojskowej, takie jak: brak możliwości wyboru oraz wpływu na miejsce pełnienia służby, pełnienie służby w rozłące z rodziną, pełną dyspozycyjność, wysokie wymogi kwalifikacyjne, szczególną odpowiedzialność oraz ryzyko utraty życia lub zdrowia. Żołnierze mają też ograniczone pełne prawa obywatelskie. Nie mogą np. należeć do związków zawodowych, które występują w obronie warunków pracy członków.
A jak wygląda system emerytalny żołnierzy zawodowych w innych państwach?
- W państwach członkowskich NATO regułą są odrębne systemy emerytalne żołnierzy i nabywanie uprawnień emerytalnych po określonym czasie służby. W znakomitej większości z nich przepisy emerytalne dla żołnierzy zawodowych są korzystniejsze niż dla pracowników państwowych i innych grup społeczno-zawodowych. Odrębne uprawnienia emerytalne, takie jak niższy wiek emerytalny, wyższy poziom świadczeń emerytalnych, szczególnego rodzaju odprawy emerytalne, traktowane są jako rekompensata za wysokie wymagania psychofizyczne i intelektualne stawiane żołnierzom, stałą dyspozycyjność, gotowość do narażania zdrowia, a nawet życia oraz ogólnie dużą uciążliwość służby wojskowej. To m.in. dlatego w 2007 roku Ministerstwo Obrony Narodowej opowiedziało się za utrzymaniem dotychczasowego odrębnego systemu emerytalnego dla żołnierzy.