Zatrudniony, który prowadzi z pracodawcą spór, wyznaczył na swojego pełnomocnika przedstawiciela związku zawodowego, udzielając mu upoważnienia ustnie na posiedzeniu sądu. Czy członek organizacji zakładowej może być pełnomocnikiem pracownika?
Kodeks postępowania cywilnego uprzywilejowuje pozycję pracownika przed sądem pracy w przypadku sporu z pracodawcą. Jednym ze szczególnych rozwiązań przewidzianych w postępowaniu odrębnym w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych jest rozszerzenie kategorii osób, którym pracownik może udzielić umocowania do zastępowania go.
Artykuł 465 par. 1 k.p.c. określa dodatkową grupę osób, które mogą być pełnomocnikami zatrudnionego. Zaliczają się do nich przedstawiciel związku zawodowego lub inspektor pracy albo pracownik zakładu pracy, w którym mocodawca jest lub był zatrudniony.
Pełnomocnikiem może zostać jednak tylko taki członek związku, który otrzyma uprawnienie do działania w imieniu organizacji na podstawie statutu związku lub odrębnego upoważnienia, które może zostać cofnięte (por. uchwałę SN z 25 sierpnia 1994 r., I PZP 34/94, OSNP 1994/12/188). Z tego powodu wymagane jest przedłożenie przed sądem zarówno pełnomocnictwa od pracownika, jak również wykazania uprawnienia do działania w imieniu związku (por. także postanowienie SN z dnia 6 kwietnia 2006 r., II PZ 3/06).
Dyskusyjną kwestią pozostaje, czy pracownik musi być członkiem związku zawodowego, którego przedstawiciel go reprezentuje (por. wyrok SN z 22 sierpnia 2003 r., I PK 214/02). Z postanowienia SN z 29 listopada 2006 r. (sygn. II PZ 54/06) wynika, że pełnomocnikiem może być tylko przedstawiciel związku zawodowego, w którym pracownik jest zrzeszony.
Zatrudnionego może reprezentować również radca prawny związku zawodowego bez względu na to, czy ma uprawnienie do działania w imieniu organizacji (postanowienie SN z 12 stycznia 2012 r., II PZ 37/11).
Pamiętać należy, że zgodnie z art. 89 par. 2 k.p.c. w toku sprawy pełnomocnictwo nie musi być pisemne – może zostać udzielone ustnie na posiedzeniu sądu przez oświadczenie złożone przez stronę i zaprotokołowane.