Pracodawca chce dokonać w firmie zmian organizacyjnych. Czy jakiekolwiek zmiany mogą dotknąć pracowników uprawnionych do urlopu wychowawczego, którzy obniżyli wymiar czasu pracy? Czy pracodawca może zmienić im warunki pracy lub płacy albo wręczyć wypowiedzenie, mimo że nie grozi mu likwidacja ani upadłość?
W myśl przepisu art. 1868 k.p. pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy do dnia powrotu do nieobniżonego wymiaru czasu pracy, nie dłużej jednak niż przez łączny okres 12 miesięcy. Rozwiązanie przez pracodawcę umowy w tym czasie jest dopuszczalne tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także, gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Przepis ten stanowi zatem ochronę trwałości stosunku pracy pracownika, który zamiast urlopu wychowawczego korzysta wyłącznie z obniżonego wymiaru czasu pracy. Należy zauważyć, iż ochrona stosunku pracy takiego pracownika jest zbieżna z ochroną, której podlega pracownik korzystający z urlopu wychowawczego. Jednakże w omawianym przypadku okres ochronny został ograniczony do łącznego okresu 12 miesięcy korzystania przez pracownika z obniżonego wymiaru czasu pracy. Ochrona ta nie ma jednak charakteru bezwzględnego. W analizowanej sprawie istotna jest uchwała Sądu Najwyższego z 15 lutego 2006 r. (II PZP 13/05), w której SN orzekł, iż przepisy art. 10 ust. 1 i 2 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników mogą stanowić podstawę rozwiązania stosunku pracy z pracownikiem w okresie urlopu wychowawczego także w sytuacjach, gdy nie zachodzą przesłanki przewidziane w art. 1861 par.1 zdaniu drugim k.p. Mając to na względzie, a contrario należy uznać, iż przepisy ustawy o zwolnieniach grupowych wyłączają określoną w art. 1868 k.p. ochronę stosunku pracy. Oznacza to, iż w przypadku zmian organizacyjnych (likwidacji stanowiska pracy) pracodawca jest upoważniony do wręczenia takiemu pracownikowi wypowiedzenia zmieniającego lub wypowiedzenia definitywnego.