Pracownik może skorzystać z urlopu bezpłatnego stanowiącego nie tylko zwykłą przerwę w świadczeniu pracy, ale także zawieszenie wzajemnych praw i obowiązków stron stosunku pracy (przede wszystkim obowiązku świadczenia pracy przez pracownika i wypłaty wynagrodzenia przez pracodawcę). Sytuacje, w których taki urlop jest udzielany, są różne, ale obowiązują tutaj pewne reguły, które strony stosunku pracy powinny znać
Urlop bezpłatny jest to okresowe zwolnienie pracownika przez pracodawcę od obowiązku świadczenia pracy. W związku z tym pracodawca nie wypłaca pracownikowi w tym czasie wynagrodzenia. Zasadą jest, że okresu urlopu bezpłatnego nie wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Jednakże przepisy szczególne (pozakodeksowe) przewidują od tej zasady wyjątki.
Urlopy bezpłatne nie stanowią jednolitej instytucji prawnej (przepisy prawa pracy przewidują ponad 20 urlopów bezpłatnych). Są one zróżnicowane przede wszystkim ze względu na cel, dla którego pracownikowi udziela się urlopu bezpłatnego. Może to być zarówno podnoszenie kwalifikacji przez pracownika, działalność związkowa, wykonywanie mandatu posła lub sanatora, jak i okresowe podjęcie pracy i u innego pracodawcy.
Zasadą jest także to, że urlop bezpłatny ma charakter fakultatywny, tzn. pracodawca nie musi udzielić go pracownikowi. Przepisy (przede wszystkim pozakodeksowe) wprowadzają w tym zakresie wyjątki, ustanawiając obowiązek pracodawcy udzielania takiego urlopu. Wówczas ma on charakter obligatoryjny. Obowiązek udzielenia urlopu bezpłatnego przewiduje między innymi art. 205 par. 4 k.p. (w stosunku do pracowników młodocianych) oraz liczne przepisy szczególne dotyczące na przykład: posłów, senatorów, pracowników powołanych do odbycia ćwiczeń wojskowych. Przewidują one najczęściej zaliczenie okresu urlopu bezpłatnego do stażu pracy.
To jest tylko część artykułu, zobacz pełną treść w e-wydaniu Dziennika Gazety Prawnej: Urlop bezpłatny nie zawsze chroni przed wypowiedzeniem.
W pełnej wersji artykułu:
- Tryb udzielania urlopu
- Wymogi formalne wniosku o udzielenie urlopu bezpłatnego
- Uprawnienia związane z urlopem



DGP