ZUS miał prawo nakazać zapłacenie zaległych składek osobie prowadzącej firmę także za okresy zawieszenia działalności, jeśli wcześniej sąd ustalił fikcyjność takiego zawieszenia.
Ubezpieczona zdecydowała się na rozpoczęcie w 1999 roku pozarolniczej działalność gospodarczej. Ze względu na niewielkie obroty nie zatrudniała pracowników i wielokrotnie zawieszała działalność. W czasie postępowania wyjaśniającego ZUS ustalił, uwzględniając przerwy w prowadzeniu działalności, że prowadząca firmę powinna opłacać składki od 1 stycznia 1999 r. do 18 marca 2004 r. Jednocześnie w 2003 r. wysłał jej zawiadomienie informujące o obowiązku ich opłacania.
Właścicielka firmy odwołała się do sądu od decyzji ZUS. Sąd pierwszej i drugiej instancji przyznał jednak rację ZUS. Także Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z 23 stycznia 2008 r. (akt II GSK 346/07) oddalił skargę kasacyjną wnioskodawczyni.
Dopiero po tym wyroku niekorzystnym dla prowadzącej firmę ZUS 12 grudnia 2008 r. wydał kolejną decyzję zobowiązującą ją do zapłacenia zaległych składek wraz z odsetkami w wysokości 40 tys. zł. Zainteresowana nie chcąc płacić, skierowała sprawę do sądu. Argumentowała, że już raz w tej sprawie zapadł wyrok.
Wskazywała też na zmianę przepisów, które umożliwiają zawieszenie prowadzenia działalności gospodarczej bez obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne. Także tym razem sąd pierwszej i drugiej instancji nie przyznał jej racji.
Prowadząca firmę złożyła kasację do Sądu Najwyższego (SN). Ten oddalił jednak kasację. W wyroku wskazał, że w czasie pierwszego postępowania zakończonego oddaleniem kasacji przez NSA w sposób nie budzący wątpliwości zostało udowodnione, że w okresach deklarowanego zawieszenia działalności ubezpieczona faktycznie nie zaprzestała prowadzenia działalności gospodarczej.
Jednocześnie SN zwrócił uwagę, że wnioskodawczyni nie może powoływać się na przepisy, które nie obowiązywały w czasie, gdy prowadziła firmę. Z tego też powodu wnioskodawczyni musi zapłacić zaległe składki do ZUS.
Sygn. akt I UK 167/10

Firma musi zapłacić zaległe składki na podstawie starych przepisów

Sprawy prowadzone przez ZUS wobec osób, które zgłosiły czasowe zaprzestanie wykonywania działalności, podlegają umorzeniu. Możliwość uzyskania takiego zakończenia postępowania zależy od wystąpienia dwóch przesłanek, a mianowicie zawisłości sprawy w chwili wejścia w życie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz braku pozorności przy zawieszeniu wykonywania działalności. Zatem osoba, która przed wejściem w życie tych przepisów faktycznie zawiesiła działalność gospodarczą i w chwili rozpoczęcia obowiązywania tejże ustawy toczyła się wobec tej osoby sprawa o ustalenie wymiaru składek, może skutecznie uniknąć obowiązku zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne w związku z obligatoryjnym umorzeniem postępowania w takiej sprawie.